NietWeten.nl

Het betere Werk

BYRON KATIE VOOR WORKAHOLICS

Het Onderzoek onderzocht

Je kunt je gedachten onderzoeken – is dat waar? Zin en onzin van Het Werk van Byron Katie.

Woord: Hans van Dam

Beeld: Lucienne van Dam

Deel 12 van de Agnosereeks

Laatst bijgewerkt op dinsdag 23 januari 2024 om 15:43

Byron Katie voor Workaholics als paperback


Cover van Byron Katie voor Workaholics.

Korte inhoudsopgave

Lange inhoudsopgave

Inleiding

1. Je kunt het katieïsme onderzoeken, dat is waar

Het Werk is een mengelmoesje van cognitieve therapie en spiritueel niet-weten bedacht door de Amerikaanse Byron Katie in de jaren tachtig van de vorige eeuw.

In het hilarische boek 'Byron Katie voor Workaholics' onderzoekt Hans van Dam de zin en onzin van Het Werk, onder het motto: je kunt je gedachten onderzoeken – is dat waar?

Hij ontdekt dat Byron Katie er een solipsistische filosofie op nahoudt en een mentalistische psychologie. Het Werk blijkt maar het halve werk te zijn, en het zogenaamde niet-weten van Byron Katie een gesloten denksysteem vol tegenstrijdigheden. Een nieuwetijdsreligie en persoonscultus – katieïsme.

Hans van Dam onderzoekt het katieïsme met de methode van Het Onderzoek zelf: de vier vragen en talloze omkeringen. En dat werkt. Je weet niet wat je leest! Of je wilt het niet weten...

'Byron Katie voor Workaholics' is een must voor iedereen die zich met Het Werk van Byron Katie bezighoudt – certified facilitators, hun cliënten en alle lezers van zelfhulpboeken over Het Werk.

2. Je kunt je gedachten onderzoeken, is dat waar?

Vier vragen over niet-weten

1. Wat is niet-weten?

2. Kun je dat wel weten?

3. Wat doet het met je?

4. Is er een methode om tot niet-weten te komen?

Dit zegt geluksgoeroe Byron Katie erover:

1. Niet-weten is je gedachten niet geloven.

2. We kunnen alleen maar weten dat we niet kunnen weten.

3. Wie niet weet is verlicht, vriendelijk en vredig.

4. Om tot niet-weten te komen moet je Het Werk doen.

(In het Engels 'The Work', wat per ongeluk of expres maar één letter verschilt van 'The Word' – het Woord Gods.)

Waarom dit boek?

In dit boek pas ik Het Werk toe op Het Werk onder het motto 'Je kunt je gedachten onderzoeken – is dat waar?'

Niet om Byron Katie de loef af te steken maar om het verschil te laten zien tussen therapeutisch niet-weten en radicaal niet-weten.

Tussen herprogrammeren en deprogrammeren.

Tussen het halve werk en het hele werk.

Tussen stellen en ontstellen.

Tussen ja en tja.

Zodat je straks zelf antwoord kunt geven op de vraag wat niet-weten is, of je dat wel kunt weten, wat het met je doet en hoe je er kunt komen.

Of tenminste vraagtekens weet te zetten bij de instant antwoorden van Byron Katie.

En snapt dat het misschien niet aan jou ligt als Het Werk voor jou niet werkt.


^ Links: Byron Katie, rechts: Johannes Nicolaas.

Waarom silhouetten?

De meer dan honderd illustraties in dit boek zijn allemaal zwart-wit. Daar zijn verschillende redenen voor.

De illustrator (Lucienne): 'Ja, silhouetten kan ik nog wel.' Is ook niet altijd waar, maar een silhouet gaat inderdaad minder snel fout dan, bijvoorbeeld, een figuratief olieverfschilderij met driepuntsperspectief en stofuitdrukking, of een fotorealistisch acrylverfschilderij.

Volgens Lucienne helpt het gebruik van een bepaalde stijl of een terugkerend thema ook om de boeken van de Agnosereeks tot een herkenbare eenheid te maken. Daarom werkte ze in de Poortloze Poort alleen met lijntekeningen. Daarom bevat het Witboek Taoïsme vooral variaties op de taijitu (het yinyangsymbool) en het Witboek Soefisme op de dansende derwisj.

Maar eigenlijk zijn de tekeningen voor Byron Katie zo zwart-wit omdat haar denken dat is.

Maar eigenlijk zijn de tekeningen voor Byron Katie zo duister omdat ze ze verlicht doet.

Maar eigenlijk zijn de tekeningen voor Byron Katie zo duister omdat het in mij zo duister is.

Is jouw denken ook zwart-wit en wil je dat graag zo houden? Ben je er helemaal uit, weet je precies hoe het allemaal zit? Dan is dit boek niets voor jou en kun je het lekker links laten liggen, bij al het andere dat niet in je straatje past.

Heeft jouw denken vijftig tinten grijs of alle kleuren van de regenboog maar hoop je dat het net zo zwart-wit kan worden als dat van Byron Katie door Het Werk te doen? Dan moet je zeker verder lezen. Misschien ben je minder gek dan je dacht.

Nog meer redenen om dit boek te lezen

Byron Katie voor Workaholics veronderstelt geen voorkennis van Het Werk, niet van cognitieve therapie, niet van filosofie, spiritualiteit of niet-weten. Ik leg alles uit. Het enige wat je nodig hebt is een beetje verstand en de bereidheid om het te gebruiken.

Dit boek is dus niet alleen geschikt voor mensen die Het Werk gaan doen of al gedaan hebben, het kan ook een eerste kennismaking zijn.

Je kunt dit boek lezen voor je algemene ontwikkeling of om je plannen of ervaringen met Het Werk tegen het licht te houden.

Je kunt het ook gewoon voor je plezier lezen. Om te zien wat mensen zich allemaal in het hoofd halen terwijl ze anderen proberen wijs te maken dat ze zich niets in het hoofd moeten halen.

Wat zeg ik, probeer Byron Katie voor Workaholics maar eens zonder plezier te lezen. Niet-weten is lachen, joh. En heus niet alleen om anderen.

3. Wat is Het Werk van Byron Katie?

Onder Het Werk of Het Onderzoek verstaat Byron Katie het ondermijnen van stressvolle gedachten, met vier vaste vragen en variabele omkeringen.

Net als de meeste vormen van psychotherapie is Het Werk in de eerste plaats bedoeld om je geestelijke nood te lenigen, onder of zonder begeleiding, individueel of groepsgewijs.

Wie Het Werk lang genoeg volhoudt zou uiteindelijk tot spiritueel niet-weten kunnen komen.

Silhouet van een wegwerker die in hersenen schept.
^ Het Werk.

De vier vragen

Dit zijn de vier vragen ('the four questions') die je jezelf volgens Byron Katie moet stellen bij iedere stressvolle gedachte:

1. Is dat waar?

2. Kun je dat wel weten?

3. Wat gebeurt er als je dat gelooft?

4. Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Omkeringen

Als je de vier vragen hebt beantwoord is het tijd voor de omkeringen.

Omkeringen ('turnarounds') zijn variaties op de gedachte die je onderzoekt.

Zo kun je in de oorspronkelijke gedachte ('X moet eens ophouden mij te bekritiseren') de personen verwisselen ('Ik moet eens ophouden X te bekritiseren').

Of een bevestigende gedachte ('Mensen moeten lief zijn voor elkaar') ontkennend maken ('Mensen hoeven niet lief te zijn voor elkaar') en vice versa.

Om niet in algemeenheden te blijven hangen moet je bij iedere omkering drie of meer praktische voorbeelden uit je eigen leven geven.

Het Spel

Omkeringen generen is leuk als je er een spelletje van maakt. Woorden verschuiven, woorden vervangen door synoniemen (met een net even andere betekenis), antoniemen (tegengestelde betekenis), hyperoniemen (ruimere betekenis) of hyponiemen (engere betekenis). Scrabbelen met gedachten in plaats van letters.

Hoe vaker je het doet, hoe makkelijker het wordt. Hoe makkelijker het wordt, hoe leuker het is. Ik doe het al mijn hele leven en ik word er almaar handiger in.

Van 'X moet mij serieus nemen' maak je spelenderwijs 'X hoeft mij niet serieus te nemen', 'Ik moet X serieus nemen', 'Ik moet mezelf serieus nemen', 'Ik moet mezelf niet zo serieus nemen', 'Ik moet niet alles zo serieus nemen', 'Ik moet alles nemen zoals het komt', 'Ik moet ophouden met alles omkeren', 'Ik moet niets' of 'X moet niets' – kijk, die laatste rijmt nog ook.

Of zet gewoon eens een vraagteken achter een gedachte. 'Moet X mij serieus nemen?' 'Moet ik X serieus nemen?' 'Moet ik mezelf serieus nemen?' 'Moet ik alles nemen zoals het komt?'

Vragen leiden algauw tot meer vragen. 'Wie zegt dat?' 'Waarom komt dit in me op?' 'Dacht ik dat vroeger ook?' 'Zijn er uitzonderingen te bedenken?' 'Hoe zou X, Y of Z hierover denken?'

Of, als je liever met vaste vragen werkt: 'Is dat waar?' 'Kun je dat wel weten?' 'Wat gebeurt er als je dat gelooft?' 'Wie zou je zijn zonder die gedachte?'

Voor een agnost zijn alle vragen omkeringen en alle omkeringen vragen. Harde uitroeptekens maakt hij zacht in het vuur van niet-weten, om ze terug in hun oorspronkelijke vorm, het vraagteken, te kunnen buigen.

Byron Katie noemt dat Het Werk. Ik noem het Het Spel.

4. Oorsprong van Het Werk van Byron Katie

DenkWerk of JatWerk?

Volgens Byron Katie zelf ontstond Het Werk in de jaren tachtig toen ze door een diep dal ging en haar gedachten spontaan begon te onderzoeken:

"Ik ontdekte dat ik lijd als ik mijn gedachten geloof en niet lijd als ik ze niet geloof en dat dit geldt voor elk mens."

("I discovered that when I believe my thoughts, I suffered, but that when I didn't believe them, I didn't suffer, and that this is true for every human being.")

Haar verhaal over de innerlijke oorsprong van Het Werk is omstreden, net als de bewering van haar echtgenoot dat ze nooit iets leest.

Volgens Morten Tolboll (1) heeft Byron Katie juist in de beginjaren veel gelezen, en ideeën overgenomen van Ramana Maharshi, van A Course in Miracles, van nieuwetijdsliteratuur en van Ken Keyes junior, auteur van vijftien boeken over persoonlijke groei en bedenker van de Living Love methode (2). Zonder ooit haar schatplichtigheid te erkennen.

(1) https://mortentolboll.weebly.com/uploads/6/3/9/3/6393206/janaki.pdf

(2) zie https://en.wikipedia.org/wiki/Ken_Keyes_Jr.

Verder lezen: https://www.gurumag.com/a-critique-of-byron-katies-the-work/ en https://mortentolboll.weebly.com/a-critique-of-byron-katie-and-her-therapeutic-technique-the-work.html

Andere invloeden

Het Werk herinnert aan rationeel-emotieve therapie (RET), een vorm van cognitieve psychotherapie die in de jaren vijftig werd bedacht door een andere Amerikaan, Albert Ellis.

RET kent inmiddels veel varianten en afgeleiden. De meest bekende, en misschien de meest omstreden, is neurolinguïstisch programmeren (NLP).

NLP is een verzameling verbale en gedragstechnieken zoals modelleren en herkaderen, waarmee je het verstand zou kunnen reconditioneren. Byron Katie maakt er regelmatig gebruik van.

Modelleren is iets leren door iemand te bestuderen en te imiteren die iets kan wat jij niet kan, in dit geval natuurlijk Byron Katie.

Haar droom: een wereld vol Byron Katies. En denk maar niet dat ik overdrijf.

Herkaderen is de ene visie vervangen door de andere, bij Byron Katie gewoonlijk een stiefmoederlijke door een grootmoederlijke – een zwarte bril door een roze.

Haar droom: een wereld vol Pink Ladies. En denk maar niet dat ik overdrijf.

5. Het Halve Werk is niet Het Hele Werk

Het Halve Werk

Het Werk van Byron Katie heeft tot doel negatieve gedachten onschadelijk te maken.

Omdat de neutrale en de positieve gedachten buiten schot blijven, noem ik Het Werk half voor de grap Het Halve Werk.

Silhouet van een half figuur met een half gedachtewolkje.
^ Het Halve Werk.

Afgaand op getuigenissen geeft Het Halve Werk bij sommige cliënten verlichting van sommige piekergedachten.

Tot een radicaal niet-weten zal het nooit leiden, omdat zelfs in het beste geval minstens de helft van het mentale bouwwerk intact blijft.

Het Hele Werk

Gedachteonderzoek dat zich niet beperkt tot negatieve gedachten maar alle gedachten onder de loep neemt, noem ik voor de andere halve grap Het Hele Werk.

Anders dan Het Halve Werk is Het Hele Werk er niet speciaal op uit gedachten onschadelijk te maken, al kan het wel dat effect hebben. Niet alleen op de stressvolle gedachten, ook op de neutrale en de positieve, dus pas maar op.

Het Hele Werk onderzoekt alle gedachten, diepgaand, telkens weer, zonder vooropgezet doel, omwille van het onderzoek zelf of Joost mag weten waarom.

Vooraf heb je geen idee wat Het Hele Werk je zal brengen of zelfs maar dat je daarmee bezig bent. Heb je toch een idee dan raak je dat onderweg wel kwijt. Een groter avontuur is nauwelijks denkbaar.

Wie het Hele Werk doet, volgt geen een-twee-drie-vier-komt-er-nog-wat-van-methode maar denkt vrij na. Op allerlei manieren, alleen of samen, vrij of methodisch, kalm of koortsachtig – net wat de dag of de nacht brengt, net wat het onderwerp vraagt, zolang en zo vaak als nodig.

(Tientallen jaren in mijn geval, ik ben zo traag als een molensteen.)

Eigenlijk is het onzin om van Het Hele Werk te spreken. Gedachteonderzoek is geen beroep, het is een roeping. Je doet het omdat je het niet (meer) kunt laten. Met hart en hoofd, wat er ook van komt. Al moet je alles wat je denkt herroepen.

6. Wat zijn Katieïsmen en wat is katieïsme?

Katieïsmen

Het Halve Werk leidt niet een twee drie vier tot een radicaal niet-weten en het Hele Werk evenmin.

Meestal leidt gedachteonderzoek alleen tot bevestiging of vermenigvuldiging van je lievelingsgedachten.

Soms leidt gedachteonderzoek tot het vervangen van lievelingsgedachten door een kleiner aantal andere, die voor eeuwig waar worden gehouden omdat ze voor eeuwig vrijgesteld zijn van onderzoek. Dat zie je in advaita, je ziet het in dzogchen, je ziet het in zen.

En je ziet het bij Byron Katie, die onvermoeibaar haar spreuken herhaalt en verhandelt als Byron Katie's 'Katieisms' Inner Wisdom Cards.

In dit boek gebruik ik het woord 'Katieïsme' losjes voor ieder gevleugeld woord van Byron Katie, niet alleen voor de spreuken in haar spreukendoosje.

Katieïsme

Hoe je ze ook noemt, stokpaardjes zijn stokpaardjes en hinniken is hinniken.

Zolang het denken zichzelf niet overdenkt blijft het in zijn eigen sop gaarkoken. Uiteindelijk kookt het droog en versteent het tot een isme.

Zolang Het Onderzoek zichzelf niet onderzoekt is het gewoon het volgende geloof – katieïsme.

Droste-effect van een wegwerker die in de hersenen schept van een wegwerker.
^ Het Onderzoek onderzocht.

Katieïsme, dat is een setje standaardvragen, een stapeltje zelfhulpboeken, een doosje aforismen, een tikkeltje idealisme, een vleugje filosofie, een likje niet-weten, een snufje god, een outcrowd van goedgelovigen die er grif voor betaalt en een incrowd van vertrouwelingen ('certified facilitators') die er leuk aan verdient.

Denken zonder stokpaardjes

Wat ik van het katieïsme moet vinden weet ik niet en wat jij ervan vindt moet je zelf weten. Het is er en het zij zo.

Ik onderzoek het katieïsme alleen maar omdat ik iets nodig heb om me tegen af te zetten.

Om de lege leer tegen af te zetten, bedoel ik, die nu eenmaal geen inhoud heeft om uiteen te zetten.

De lege leer, wat is dat nu weer?

Gewoon een ander woord voor niet-weten.

Niet-weten is gewoon een ander woord voor denken zonder stokpaardjes.

7. Is Het Werk van Byron Katie maar een trucje?

Byron Katie voor Workaholics is niet helemaal geworden wat ik voor ogen had.

Toen ik er full time mee aan de slag ging ontdekte ik dat veel van Byron Katies spreuken sprekend op elkaar lijken. Bijvoorbeeld:

"Je gelooft wat je denkt of je onderzoekt het. Er is geen andere keus."

En:

"Het ergste wat je kan overkomen is een niet onderzochte gedachte."

En:

"Ik laat mijn gedachten niet los, ik onderzoek ze, dan laten ze mij los."

En:

"Je kunt je gedachten niet uitzetten maar je kunt ze wel onderzoeken."

Mijn dwaalgesprekken groeiden sneller naar elkaar toe dan ik gewend ben van mijn andere boeken. Zeker de helft van mijn probeersels heb ik uiteindelijk weg moeten gooien. Om de andere helft te redden heb ik mijn hele trukendoos open moeten trekken.

Misschien is Het Werk maar een trucje en Byron Katie een one-trick-pony.

Misschien is de basis van mijn onderzoek van Het Onderzoek te smal of ben ik zelf een one-trick-pony.

Misschien zijn we allebei one-trick-ponies in ons eigen circus. Aan de ene kant het internationale Cirque du Soleil van Byron Katie, aan de andere het provinciale Cirque de l'Ombre van Hans van Dam.

Als ik jou was zou ik het onzekere voor het zekere nemen en mijn eigen weg gaan, zeker als je affiniteit hebt met niet-weten.

Zoals de spreekstalmeester zei: beter één ezel voor de boeg dan twee paarden voor de ploeg.

Silhouet van twee ezels aan weerszijden van een ploeg.
^ Beter één ezel voor de boeg dan twee paarden voor de ploeg.

8. Wat voor paard ben jij? Vragen naar de onbekende weg

Vanwege hun edele delen vinden mensen zichzelf edele dieren en daar heb je drie soorten van: luxepaarden, stokpaarden en werkpaarden.

Wie er gewoon op los denkt zonder zijn gedachten te onderzoeken is een luxepaard.

Silhouet van een zwaar werkpaard op pumps.
^ Luxepaard.

Wie alleen zijn negatieve gedachten onderzoekt en zwelgt in de positieve is een stokpaard.

Wie al zijn gedachten onderzoekt en zelfs Werk maakt van Het Werk is een werkpaard.

Luxepaarden vragen niet.

Stokpaarden vragen naar de bekende weg.

Werkpaarden vragen naar de onbekende weg.

Wat voor paard ben jij?

9. Een knuppel in een kippenhok

Disclaimer voor 'Byron Katie voor Workaholics'.

Alle dialogen hieronder zijn verzonnen. Ik heb Byron Katie nooit ontmoet en ik heb haar nooit aan Het Werk gezien behalve op internet. Ik heb nooit Het Werk gedaan en ben nooit in de verleiding gekomen.

Als het zo uitkomt laat ik Katie dingen zeggen die Byron Katie vast nooit zou zeggen, zeker niet in het openbaar. Daarom heet ze kortweg Katie en niet Byron Katie. De eerste is een heel mens met een halve naam, de tweede een half mens met een hele naam. De eerste is een personage in mijn verhaal, de tweede is een personage in het hare.

Van bronvermelding heb ik afgezien. Wetenschappelijke pretenties heb ik niet. Dit boek is net als al mijn boeken en net als hun schrijver een knuppel in een kippenhok. Tok tok tok!

Silhouet van vier kippen slapend op een knuppel.
^ Een knuppel in een kippenhok, en alle kippetjes op stok.

Dialogen en zo

10. Kun je ervoor kiezen om je gedachten te onderzoeken?

"You either believe your stressful thoughts or you question them – there's no other choice."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Je gelooft wat je denkt of je onderzoekt het. Er is geen andere keus.

Hans: Geloof je dat of heb je het onderzocht?

Omkering 2

Katie: Je gelooft wat je denkt of je onderzoekt het. Er is geen andere keus.

Hans: Geloof je dan dat er een keus is?

Omkering 3

Katie: Je gelooft wat je denkt of je onderzoekt het. Er is geen andere keus.

Hans: Geloof jij dan dat er een je is?

Omkering 4

Katie: Je gelooft wat je denkt of je onderzoekt het.

Hans: Of het denken onderzoekt jou.

Omkering 5

Katie: Je gelooft wat je denkt of je onderzoekt het.

Hans: Of je gelooft het niet en je onderzoekt het niet.

Katie: Wat doe je dan wel?

Hans: Dan zie je het aan of je negeert het of het gebeurt gewoon of het lijkt maar zo of wat dan ook.

11. Wat is het ergste dat je kan overkomen?

"The worst that can happen to you is an unquestioned thought."

(Byron Katie)

Katie: Het ergste dat je kan overkomen is een niet onderzochte gedachte.

Hans: Is dat waar?

Katie: Daar ben ik altijd van uitgegaan.

Hans: Dan zou ik dat maar eens gauw gaan onderzoeken.

Katie: En als het niet waar blijkt te zijn?

Hans: Dan zal dat ook wel niet zo erg zijn.

Katie: En als het toch waar blijkt te zijn?

Hans: Dan was het in dit geval niet waar.

Silhouet van iemand die ondersteboven met zijn been in een touw aan een boomtak hangt en een krokodil afweert.
^ Het ergste dat je kan overkomen is een niet onderzochte gedachte.

12. Laten gedachten je los als je ze onderzoekt?

"I don't let go of my thoughts—I question them, then they let go of me."

(Byron Katie)

Katie: Ik laat mijn gedachten niet los, ik onderzoek ze, dan laten ze mij los.

Hans: Heb je deze al eens onderzocht?

Katie: Welke?

Hans: Hij laat je maar niet los, hè?

Katie: Ik onderzoek mijn gedachten alleen maar als ik er gestrest van wordt.

Hans: En als je er high van wordt?

Katie: Nou?

Hans: Dan laat je ze los op anderen.

13. Waarom je gedachten je niet vasthouden

"I don't let go of my thoughts—I question them, then they let go of me."

(Byron Katie)

Katie: Ik laat mijn gedachten niet los, ik onderzoek ze, dan laten ze mij los.

Hans: Ik laat mijn gedachten niet los, ik onderzoek ze niet, ze laten mij niet los.

Katie: Waarom laten ze je niet los?

Hans: Omdat ze me niet vasthouden.

Katie: Waarom houden ze je niet vast?

Hans: Omdat terugkeren makkelijker is.

14. Wat kun je met je gedachten en wat niet?

"You can't turn off your thoughts but you can question them."

(Byron Katie)

Katie: Je kunt je gedachten niet uitzetten maar je kunt ze wel onderzoeken.

Hans: Kun je je gedachten wel aanzetten?

Katie: Ook niet.

Hans: O?

Katie: Ze wellen spontaan in je op.

Hans: Kun je ze veranderen?

Katie: Ook niet.

Hans: O?

Katie: Ze veranderen vanzelf of ze veranderen niet.

Hans: Kun je ze uitzetten?

Katie: Ze blazen op hun eigen tijd de aftocht.

Hans: Wat kun je er dan wel mee?

Katie: Je hebt geen enkele zeggenschap over je gedachten.

Hans: Je kunt ze alleen maar onderzoeken?

Katie: Dat zeg ik.

Hans: Wat is onderzoeken anders dan het aanzetten, bekijken en uitzetten van gedachten?

Katie: ...

Hans: Ik dacht al zoiets.

Katie: Wou jij zeggen dat we onze gedachten zelfs niet kunnen onderzoeken?

Hans: Jij bent hier degene die iets wil zeggen.

Katie: Maar ik heb mijn gedachten al zo vaak onderzocht.

Hans: Wie zegt dat jij dat deed?

Katie: Dat dacht ik.

Hans: Wie zegt dat er werkelijk is gebeurd wat je denkt dat er is gebeurd?

Katie: Zo herinner ik het me.

Hans: Wie zegt dat een herinnering meer is dan een loze gedachte nu?

Katie: Zo komt het me voor.

Hans: Onderzoek dat dan eerst maar eens.

Droste-effect van een figuurtje dat een met een vergrootglas naar een kleiner exemplaar van zichzelf kijkt et cetera.
^ Onderzoeken of je je gedachten kunt onderzoeken.

15. Zit de gekte in de wereld of in onszelf?

"When we question our thoughts we see that the craziness was never in the world but in us."

(Byron Katie)

Katie: Als we onze gedachten onderzoeken ontdekken we dat de gekte nooit in de wereld zat maar in onszelf.

Hans: Dan zal dat ook wel voor deze gedachte gelden.

Katie: Gekkie.

Hans: Als ik mijn gedachten onderzoek vind ik mezelf en de wereld. Als ik mezelf onderzoek vind ik mijn gedachten en de wereld. Als ik de wereld onderzoek vind ik mezelf en mijn gedachten.

Katie: Maar waar zit dan de gekte?

Hans: Precies.

Profiel van het hoofd van de auteur met een molentje op zijn kruin en continenten op zijn schedel.
^ Maar waar zit dan de gekte?

16. Als niets van jou is

"Nothing belongs to me. Everything comes and goes. Serenity is an open door."

(Byron Katie)

Katie: Niets is van mij. Alles komt en gaat. Gemoedsrust is een open deur.

Hans: Niets is van mij. Alles komt en gaat. Ook gemoedsrust.

17. Is er een toekomst of verleden buiten het heden?

"If I say, 'I want to be enlightened...', it implies a future. And there isn't any."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Als ik zeg dat ik verlicht wil worden veronderstel ik een toekomst. En die is er niet.

Hans: Als je zegt dat ik mijn gedachten moet onderzoeken veronderstel je een toekomst. Is die er wel?

Omkering 2

Katie: Als ik zeg dat ik verlicht wil worden veronderstel ik een toekomst. En die is er niet.

Hans: Maar nu wel.

Katie: Maar net niet.

Hans: Nu veronderstel je weer een verleden.

18. Is ieder moment een cadeau?

"Every moment is a gift: are you unwrapping yours now, and now, and now?"

(Byron Katie)

Katie: Ieder moment is een cadeau. Ben je het jouwe nu aan het uitpakken. En nu? En nu?

Hans: Ieder moment is wat het is. Is het je nu aan het inpakken of aan het uitpakken? En nu? En nu?

Figuurtje in verband.
^ Ieder moment is een cadeau.

19. Kun je je kalmte bewaren door je gedachten niet te geloven?

"If you no longer believe your thoughts you'll never lose your peace of mind."

(Byron Katie)

Katie: Als je je gedachten niet langer gelooft verlies je nooit meer je kalmte.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Nou moe.

Hans: Wat is er?

Katie: Ik verlies meteen mijn kalmte.

Hans: En, hoe voelt dat?

Katie: Niet bepaald rustig.

Hans: Nee.

Katie: Maar ook niet bepaald onrustig.

Hans: Hoe dan wel?

Katie: Niet bepaald... uh...

Hans: Niet bepaald bepaald?

Katie: Nee, bepaald niet.

Hans: En hoe voelt dat?

Katie: Niet bepaald fijn.

Hans: Nee.

Katie: Maar ook niet bepaald vervelend.

Hans: En dat wou jij kalmte noemen?

Katie: Wat zou jij zeggen?

Hans: Als je je gedachten niet langer gelooft?

Katie: Nou?

Hans: Tja.

Katie: En als je je kalmte verliest?

Hans: Tja.

20. Is iets waar omdat het je van streek maakt?

"Bottom line is, if someone says something about me and it upsets me, it is true."

(Byron Katie)

Katie: Het is heel eenvoudig, als iemand iets over me zegt wat me van streek maakt, is het waar.

Hans: KANKERHOER!

Katie: GODVERDOMME GAST, IK SCHRIK ME DE TERING!

Hans: Omdat je kanker hebt en jezelf aanbiedt voor geld?

Katie: Nee, natuurlijk niet.

Hans: Waarom dan wel?

Katie: Omdat je zo schreeuwde.

Hans: Nou dan.

Katie: En tering heb ik ook niet.

Hans: Nou dan.

Balzak met beentjes tegenover fallus met beentjes.
^ 'Wat ben jij een lul, zeg.' 'Nee, jij dan.'

21. Hoe je gelukkig kunt zijn terwijl je ongelukkig bent

"My happiness isn't dependent on anyone else's."

(Byron Katie)

Katie: Mijn geluk is niet afhankelijk van andermans geluk.

Hans: Niets is van mij. Ook mijn geluk niet.

Katie: Dus jouw geluk is afhankelijk van andermans geluk?

Hans: Ik weet niet waar mijn geluk van afhankelijk is.

Katie: Zou je niet liever totaal onafhankelijk zijn?

Hans: Ik weet niet of dat beter zou zijn.

Katie: Maar nu heb je niets in de hand.

Hans: Ik weet niet wat ik in de hand heb.

Katie: Hoe kun je dan gelukkig zijn?

Hans: Zo kan ik juist gelukkig zijn.

Katie: En als je ongelukkig bent?

Hans: Zelfs als ik ongelukkig ben.

22. Het denken overdenken

"Your True Nature Is Love. There's Nothing You Can Do About It."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Liefde is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Hans: Denken dat liefde je ware natuur is is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Omkering 2

Katie: Liefde is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Hans: Denken dat je weet wat je ware natuur is is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Omkering 3

Katie: Liefde is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Hans: Denken dat je een ware natuur hebt is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Omkering 4

Katie: Liefde is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Hans: Denken dat je moet weten wat je ware natuur is is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Omkering 5

Katie: Liefde is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Hans: Denken dat je moet weten is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Omkering 6

Katie: Liefde is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Hans: Denken dat je moet is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Omkering 7

Katie: Liefde is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Hans: Denken is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Omkering 8

Katie: Liefde is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Hans: Denken, daar is niets aan te doen.

Figuur opgebouwd uit veel verschillende figuurtjes.
^ Zoek je ware natuur.

23. Is liefde je ware natuur?

"Your True Nature Is Love. There's Nothing You Can Do About It."

(Byron Katie)

Katie: Liefde is je ware natuur. Daar is niets aan te doen.

Hans: Niets is van mij. Alles komt en gaat. Ook liefde.

Katie: Wat is dan je ware natuur?

Hans: Niets is van mij.

24. Waarom ik mezelf heb teruggegeven

"I stopped waiting for the world to give me what I wanted, I started giving it to myself."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde en begon het aan mezelf te geven.

Hans: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde en begon alles terug te geven.

Omkering 2

Katie: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde en begon het aan mezelf te geven.

Hans: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde en heb mezelf teruggegeven.

Omkering 3

Katie: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde en begon het aan mezelf te geven.

Hans: Alles is van mij, wat zou ik aan mezelf kunnen geven?

Omkering 4

Katie: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde en begon het aan mezelf te geven.

Hans: Niets is van mij, wat ik ook krijg of neem.

25. Waarom ik de wereld heb weggegeven

"I stopped waiting for the world to give me what I wanted, I started giving it to myself."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde en begon het aan mezelf te geven.

Hans: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde.

Katie: Waarom?

Hans: Omdat ik niet meer wist wat ik wilde.

Omkering 2

Katie: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde en begon het aan mezelf te geven.

Hans: Ik hield op met geven en ontvangen.

Katie: Waarom?

Hans: Omdat ik het verschil niet meer zag.

Omkering 3

Katie: Ik hield op met wachten tot de wereld me zou geven wat ik wilde en begon het aan mezelf te geven.

Hans: Ik hield op met wachten tot de wereld of ikzelf me zou geven wat ik wilde.

Katie: Waarom?

Hans: Ik zag het verschil niet meer.

Katie: Tussen de gever en de ontvanger niet?

Hans: Tussen de wereld en mezelf niet.

Katie: Omdat ze één zijn natuurlijk.

Hans: Ik zie de eenheid niet.

Kegelaar zonder hoofd die de wereld wegrolt.
^ Waarom ik de wereld heb weggegeven.

26. Moet je de realiteit veranderen of je gedachten erover?

"We shouldn't try to change reality, but our thoughts about reality."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: Wat is het verschil?

Omkering 2

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: Wat is het verband?

Omkering 3

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: Dat is ook niet reëel.

Omkering 4

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: Gedachten maken deel uit van de realiteit.

Omkering 5

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: De realiteit maakt deel uit van je gedachten.

Omkering 6

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: Dat is ook maar een gedachte.

Omkering 7

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: Probeer eerst deze gedachte maar eens te veranderen.

Omkering 8

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over wat we moeten.

Omkering 9

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: We moeten niet proberen te veranderen.

Omkering 10

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: We moeten niet proberen.

Omkering 11

Katie: We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.

Hans: We moeten niet.

Beeldhouwer die een kubus uit een gedachtewolkje hakt.
^ 'We moeten niet proberen de realiteit te veranderen maar onze gedachten over de realiteit.'

27. Hoe je volmaakt gezond wordt

"What is perfect health? The unraveling of all imagined states of mind."

(Byron Katie)

Katie: Wat is volmaakte gezondheid? Het uiteenvallen van alle denkbeeldige geestestoestanden.

Hans: Wat is volmaakte gezondheid? Het uiteenvallen van het denkbeeld van volmaakte gezondheid.

28. De enige manier waarop je iets als volmaakt kunt zien

"Perfection is another word for reality. The only way you can see something as imperfect is by believing a thought about it."

(Byron Katie)

Katie: Volmaaktheid is een ander woord voor realiteit. De enige manier waarop je iets als onvolmaakt kunt zien is door een gedachte erover te geloven.

Hans: De enige manier waarop je iets als volmaakt kunt zien is door een gedachte erover te geloven.

29. Hoe het voelt om volmaakt noch onvolmaakt te zijn

"With nothing to compare yourself to, aren't you perfect!"

(Byron Katie)

Katie: Als je je nergens mee vergelijkt ben je volmaakt.

Hans: Vergeleken met wat?

Katie: Gewoon volmaakt.

Hans: Als je je nergens mee vergelijkt ben je volmaakt noch onvolmaakt.

Katie: En als je je wel ergens mee vergelijkt?

Hans: Dan ben je volmaakt of onvolmaakt.

Katie: Hoe voelt het om volmaakt noch onvolmaakt te zijn?

Hans: Volmaakt noch onvolmaakt.

Katie: Dan ben ik toch maar liever volmaakt.

Hans: Vergeleken met wat?

Januskop met Hans en Katie als karikatuur.
^ Als je je nergens mee vergelijkt ben je volmaakt.

30. Stof op de spiegel zonder stof

"Never be fooled into believing that there is one speck out of order."

(Byron Katie)

Katie: Laat je nooit wijsmaken dat er ook maar een stofje verkeerd ligt.

Hans: Laat je nooit wijsmaken dat er ook maar een stofje goed ligt.

Katie: Stofjes liggen nooit goed of verkeerd, wou je zeggen.

Hans: Laat je nooit wijsmaken dat stofjes nooit goed of verkeerd liggen.

Katie: Waarom niet?

Hans: Dan zit je daar weer in vast.

Katie: Op die manier.

Hans: Laat je nooit wijsmaken dat je je nooit moet laten wijsmaken dat stofjes nooit goed of verkeerd liggen.

Katie: Waarom niet?

Hans: Dan zit je daar weer in vast.

Katie: Laat je nooit vastzetten, bedoel je.

Hans: Laat je nooit wijsmaken dat je je nooit moet laten vastzetten.

Katie: Anders zit je daar weer in vast natuurlijk.

Hans: En wat dan nog?

Katie: Kortom, laat je nooit iets wijsmaken.

Hans: Laat je nooit wijsmaken dat je je nooit iets moet laten wijsmaken.

Hand met stoffige spiegelbol.
^ Stof op de spiegel zonder stof (vrij naar de litho 'Hand met spiegelende bol van Escher').

31. Een schone spiegel zie je niet

Geloof je dat je stof bent?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat je geest bent?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat je de spiegel bent?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat je bent?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat je niet bent?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat er een spiegel is?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat er geen spiegel is?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat er nergens ook maar een stofje verkeerd ligt?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat gedachten stofjes op de spiegel zijn?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat gedachten spiegels zijn?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat spiegels gedachten zijn?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat je je spiegel moet reinigen?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat de spiegel zelfreinigend is?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

Geloof je dat je niets moet geloven?

Dan is dat het stofje op je spiegel.

32. In het Wilde Weg

Je hebt van die mensen die menen dat er nergens een stofje verkeerd ligt. Die kun je maar beter niet inhuren als interieurverzorger.

Je hebt van die mensen die geen stofjes dulden. Die blijven maar poetsen en komen nergens anders meer aan toe.

Je hebt van die mensen die menen dat ze onderweg zijn. Nooit loopt hun reis volgens plan, ja, wat dacht je dan. Ze raken afgeleid, slaan de verkeerde weg in, verliezen hun doel uit het oog, struikelen, staan weer op en vervolgen hun weg met lood in hun schoenen of hun neus in de wind.

Je hebt van die mensen die menen dat ze nergens heen gaan. Ze zitten bij de pakken neer en lachen iedereen uit die onderweg meent te zijn en almaar valt en weer opstaat en maar doorgaat, ja, waar zouden ze ook anders om moeten lachen.

Je hebt van die mensen die bij de pakken neerzitten en dat mediteren noemen. Dromend van de Weg komen ze thuis op hun kussentje – tot de bel gaat.

En je hebt van die mensen die geen weg gaan en toch niet wegdromen, stilstaan of bij de pakken neerzitten.

33. Spiritualiteit maakt deel uit van de strijd

"When you argue with reality you lose – but only 100% of the time."

(Byron Katie)

Katie: Als je strijdt met de realiteit zul je verliezen.

Hans: Strijd maakt deel uit van de realiteit.

Katie: Dan zul je verliezen.

Hans: Verliezen maakt deel uit van de realiteit.

Katie: Maar alleen in 100% van de gevallen.

Hans: Alle gevallen maken deel uit van de realiteit.

Katie: Als je dat denkt zou ik maar gauw Het Werk gaan doen.

Hans: Het Werk maakt deel uit van de strijd.

34. Waarom er altijd strijd zal zijn

"I am a lover of what is, not because I'm a spiritual person but because it hurts when I argue with reality. We can know that reality is good just as it is, because when we argue with it, we experience tension and frustration. We don't feel natural or balanced. When we stop opposing reality, action becomes simple, fluid, kind, and fearless."

(Byron Katie)

Katie: Ik hou van wat is, niet omdat ik zo spiritueel ben maar omdat het zeer doet als ik strijd met de realiteit.

Hans: Ik heb nooit van iets kunnen houden alleen maar omdat het anders zeer doet.

Katie: We kunnen weten dat de realiteit goed is, want als we ertegen strijden ervaren we spanning en frustratie. Het voelt onnatuurlijk, we raken uit balans.

Hans: We kunnen weten dat strijd goed is, want als we niet kunnen strijden voelen we spanning en frustratie. Het voelt onnatuurlijk, we raken uit balans.

Katie: Als we ons niet verzetten tegen de realiteit worden onze handelingen eenvoudig, vloeiend, vriendelijk en onbevreesd.

Hans: Als we ons niet verzetten tegen de strijd worden onze handelingen eenvoudig, vloeiend, vriendelijk en onbevreesd.

Katie: Daarom hou ik van wat er is.

Hans: Daarom hou ik van de strijd.

Bokshandschoen die overgaat in een hart met afgesneden vaten.
^ Strijd maakt deel uit van de realiteit.

35. Spiritualiteit is een kat leren miauwen

"Trying to change reality is like trying to teach a cat to bark: hopeless."

(Byron Katie)

Katie: De strijd aangaan met de realiteit is als een kat leren blaffen: hopeloos.

Hans: Wou jij de strijd aangaan met de strijd met de realiteit?

Katie: Wat?

Hans: Waf.

Katie: Bedoel je dat we niet moeten strijden tegen onze strijd tegen de realiteit?

Hans: Wou jij de strijd aangaan met de strijd met de strijd met de realiteit?

Katie: Wat?

Hans: Miauw.

Silhouet van een poes huilend naar de volle maan.
^ Spiritualiteit is een kat leren miauwen.

36. Wie houdt wiens bek? Een tweezijdig eengesprek

"To argue with reality is to argue with God."

(Byron Katie)

Katie: Redetwisten met de realiteit is redetwisten met God.

Hans: Hoezo?

Katie: Dat win je nooit.

Hans: Redetwisten met God is redetwisten met de realiteit.

Katie: Hoezo?

Hans: Die zegt ook niets terug.

37. Binnenin Gods zinnen (tautologitis progressiva)

"Everything that happens, is God's will. When you realize that, you're home free."

(Byron Katie)

"God, as I use the word, is another name for what is. I always know God's intention: it's exactly what is in every moment."

(Byron Katie)

Katie: Alles wat er gebeurt, is de wil van God. Als je dat beseft, ben je binnen.

Hans: Eerst maar eens vaststellen of God bestaat.

Katie: God, zoals ik het woord gebruik, is gewoon een naam voor wat is.

Hans: Net als 'alles'?

Katie: Inderdaad.

Hans: Dus volgens jou is alles de wil van alles? Wat is, is de wil van wat is?

Katie: Precies.

Hans: Is wat is dan een wezen voor jou of kunnen ook onwezens zoals 'alles' een wil hebben?

Katie: Ik weet altijd wat God wil – precies wat er op ieder moment is.

Hans: Dus alles wat er gebeurt, is precies wat er op ieder moment is?

Katie: Waar of niet?

Hans: Mag ik het zo samenvatten, dat alles wat er is, alles is wat er is, en de wil is van alles wat er is?

Katie: Dat mag je.

Hans: En als je dat beseft ben je binnen?

Katie: Dat zeg ik.

Hans: Maar zeg je dan nog wat? Of woon je nu in zinnen?

38. God heeft Jou nodig in de strijd tegen Zijn schepping

"For me, everything is God. Everything and everyone. So it was just, God needs me now, now, now."

(Byron Katie)

Katie: Voor mij is alles God. Alles en iedereen. Dus het was gewoon, God heeft me nodig, nu, nu, nu.

Hans: Dus God is hulpbehoevend?

Katie: Deels.

Hans: En jij bent zelf God?

Katie: Ik ben een deel van God, net als alles en iedereen.

Hans: Dus het hulpbehoevende deel van God heeft het hulpvaardige deel van God nodig om Zijn leed te verzachten?

Katie: Nu, nu, nu.

Hans: En alles wat gebeurt is Gods wil?

Katie: Gods wil is precies wat er op ieder moment is.

Hans: Dus God wil dat een deel van Hem lijdt en een ander deel van Hem dat lijden bestrijdt?

Katie: Zo is het.

Hans: En wij zijn Hem?

Katie: Alles en iedereen.

Hans: Goeie God.

39. Hoe ik overal kan komen zonder buiten mezelf te raken

"I can find only three kinds of business in the universe: mine, yours and God's. Much of our stress comes from mentally living out of our business. When I think, 'You need to get a job', 'I want you to be happy', 'you should be on time', 'you need to take better care of yourself,' I am in your business. When I'm worried about earthquakes, floods, war, or when I will die, I am in God's business. If I am mentally in your business or in God's business, the effect is separation."

(Byron Katie)

Katie: Ik ken maar drie soorten zaken in het universum – die van mij, die van jou en die van God.

Hans: En de rest dan?

Katie: Je met andermans zaken bemoeien geeft stress.

Hans: Jij bemoeit je onophoudelijk met andermans zaken.

Katie: Als ik denk, 'Je moet een baan zoeken', 'ik wil dat je gelukkig bent', 'je moet op tijd komen', 'je moet beter voor jezelf zorgen', bemoei ik me met jouw zaken. Als ik bezorgd ben over aardbevingen, stormvloeden, oorlog of wanneer ik doodga, bemoei ik me met Gods zaken. Als ik me met jouw of Gods zaken bemoei, raak ik buiten mezelf.

Hans: Was het maar zo simpel.

Katie: Hoe bedoel je?

Hans: Veel van Gods zaken, zoals het klimaat, het milieu, het scheppen van nieuwe soorten, zijn de onze geworden. Veel van jouw zaken blijken de mijne en omgekeerd. En veel van onze eigen zaken trekken zich niets van ons aan.

Katie: In mijn perceptie behoren alle zaken tot een van de drie categorieën.

Hans: Misschien moet je iets aan je perceptie doen.

Katie: Dus jij bemoeit je overal mee?

Hans: Als ik probeer onderscheid te maken tussen mijn zaken, jouw zaken en Gods zaken, raak ik buiten mezelf.

Katie: In wezen is er natuurlijk maar één zaak – alles is God.

Hans: Als ik probeer alles onder dezelfde noemer te plaatsen, raak ik buiten mezelf.

Katie: Hoe zit het dan volgens jou?

Hans: Ik heb geen idee.

Katie: Hoe voorkom je dan dat je buiten jezelf raakt?

Hans: Hoe zou ik dan buiten mezelf kunnen raken?

Wolk van figuurtjes met uitsparingen erin die ook weer een figuur vormen.
^ Hoe zou ik dan buiten mezelf kunnen raken?

40. Als bomen konden zwijgen

"Als ik boom zeg wend ik me af van de realiteit."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Als ik boom zeg wend ik me af van de realiteit.

Hans: Boom zeggen is ook de realiteit.

Omkering 2

Katie: Als ik boom zeg wend ik me af van de realiteit.

Hans: Afwenden is ook de realiteit.

Omkering 3

Katie: Als ik boom zeg wend ik me af van de realiteit.

Hans: En als je realiteit zegt?

Omkering 4

Katie: Als ik boom zeg wend ik me af van de realiteit.

Hans: En als je ik zegt?

Hoofd met een boom die uit de mond groeit.
^ Als ik boommpf...

41. Helder als koffiedik, zei de waarzegster

"For me clarity is a word for beauty. It's what I am. And when I'm clear I see only beauty. Nothing else is possible."

(Byron Katie)

Katie: Voor mij is helderheid een ander woord voor schoonheid.

Hans: Voor mij is helderheid een ander woord.

Katie: Schoonheid is wat ik ben.

Hans: Schoonheid is een ander woord.

Katie: Als ik helder ben zie ik alleen maar schoonheid.

Hans: Als ik helder ben zie ik alleen maar.

Katie: Dan is er niets anders mogelijk.

Hans: Dan lijkt alles mogelijk.

42. Bomen over liefde

"Love is who we are without our stories."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Als je boom zegt wend je je af van de realiteit.

Katie: Wat?

Hans: Dat zeg jij toch altijd?

Katie: Nu je het zegt.

Hans: En als je liefde zegt?

Omkering 2

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: En bomen?

Katie: Wat?

Hans: Wat zijn bomen zonder verhaal?

Katie: Zonder verhaal zijn bomen bomen.

Hans: En verhalen?

Katie: Zonder verhaal zijn verhalen verhalen.

Hans: En liefde?

Katie: Zonder verhaal is liefde liefde.

Hans: Waarom wij dan niet?

Hart met een grote bek.
^ Zonder verhaal is liefdeaarrrgh...

43. Sprakeloos is wat we zijn zonder verhaal

"Love is who we are without our stories."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Verhalen is wat we zijn zonder liefde.

Omkering 2

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Verhalen is wat we zijn, over liefde.

Omkering 3

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: We zijn wat we zijn zonder verhaal.

Omkering 4

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Zijn we wat zonder verhaal?

Omkering 5

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Zijn is ook maar een verhaal.

Omkering 6

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Niet-weten is wat we zijn zonder verhaal.

Omkering 7

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: We weten niet wat we zijn zonder verhaal.

Omkering 8

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: We weten niet of we zijn zonder verhaal.

Omkering 9

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Zonder verhaal is wat we zijn zonder verhaal.

Omkering 10

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Sprakeloos is wat we zijn zonder verhaal.

Omkering 11

Katie: Liefde is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Oraal, rectaal of vaginaal.

Spies door een hart.
^ Oraal, rectaal of vaginaal.

44. Wat we zouden zijn zonder dankbaarheid

"Gratitude is what we are without a story."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Dankbaarheid is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Dankbaarheid is ook maar een verhaal.

Omkering 2

Katie: Dankbaarheid is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Zonder verhaal geen dankbaarheid.

Omkering 3

Katie: Dankbaarheid is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Wat zou je zijn zonder dat verhaal?

Omkering 4

Katie: Dankbaarheid is wat we zijn zonder verhaal.

Hans: Zou je zijn zonder verhaal?

45. Wie zijn realisatie test zal lakmoes proeven

"De lakmoesproef voor zelfrealisatie is een constante staat van dankbaarheid."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: De lakmoesproef voor zelfrealisatie is een constante staat van dankbaarheid.

Hans: De lakmoesproef voor zelfrealisatie is niet vastzitten in een constante staat van dankbaarheid.

Omkering 2

Katie: De lakmoesproef voor zelfrealisatie is een constante staat van dankbaarheid.

Hans: De lakmoesproef voor zelfrealisatie is niet geloven in lakmoesproeven voor zelfrealisatie.

Omkering 3

Katie: De lakmoesproef voor zelfrealisatie is een constante staat van dankbaarheid.

Hans: De lakmoesproef voor zelfrealisatie is lak hebben aan lakmoesproeven voor zelfrealisatie.

Omkering 4

Katie: De lakmoesproef voor zelfrealisatie is een constante staat van dankbaarheid.

Hans: De lakmoesproef voor zelfrealisatie is lak hebben aan zelfrealisatie.

46. Verlichting voor interieurverzorgers

"Enlightenment can be found by simply just doing the dishes."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Verlichting kun je vinden door gewoon de vaat te wassen.

Hans: Verlichting kun je vinden door gewoon het licht aan te doen.

Omkering 2

Katie: Verlichting kun je vinden door gewoon de vaat te wassen.

Hans: Verlichting kun je vinden door gewoon de duisternis in te gaan.

Omkering 3

Katie: Verlichting kun je vinden door gewoon de vaat te wassen.

Hans: Verlichting kun je afwassen door gewoon de vaat te doen.

Omkering 4

Katie: Verlichting kun je vinden door gewoon de vaat te wassen.

Hans: Verlichting is gewoon het volgende bord voor je kop.

Katie: Hoe stel je zoiets vast?

Hans: Je moet er even doorheen kijken.

Silhouet van een rare vogel met een gebroken bord voor zijn kop.
^ Je moet er even doorheen kijken.

Omkering 5

Katie: Verlichting kun je vinden door gewoon de vaat te wassen.

Hans: De vaat kun je wassen door gewoon de vaat te wassen.

Katie: Hè?

Hans: Je moet alleen even op het idee komen.

47. Realisatie is jezelf vergeven

"Forgiveness is discovering that what you thought happened, didn't."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Vergeving is je realiseren dat wat jij dacht dat er gebeurde nooit gebeurd is.

Hans: Vergeven is aanvaarden dat je nooit weet wat er gebeurd is.

Omkering 2

Katie: Vergeving is je realiseren dat wat jij dacht dat er gebeurde nooit gebeurd is.

Hans: Realisatie is jezelf vergeven dat je dacht dat wat er gebeurde nooit gebeurd is.

48. Inzicht zonder inhoud in problemen zonder oorzaak

"I came to see that there was nothing to forgive, that I was the one who caused my own problem."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik zelf de oorzaak was van mijn probleem.

Hans: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik geen idee meer had wie de oorzaak was van mijn probleem.

Omkering 2

Katie: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik zelf de oorzaak was van mijn probleem.

Hans: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik geen idee meer had of iemand de oorzaak was van mijn probleem.

Omkering 3

Katie: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik zelf de oorzaak was van mijn probleem.

Hans: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik geen idee meer had of mijn probleem een oorzaak had.

Omkering 4

Katie: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik zelf de oorzaak was van mijn probleem.

Hans: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik geen idee meer had van een probleem.

Omkering 5

Katie: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik zelf de oorzaak was van mijn probleem.

Hans: Ik zag in dat ik niets inzag, dat ik geen idee meer had van ik of niet-ik.

Omkering 6

Katie: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik zelf de oorzaak was van mijn probleem.

Hans: Ik zag in dat ik niets inzag, dat ik geen idee meer had.

Omkering 7

Katie: Ik zag in dat er niets te vergeven viel, dat ik zelf de oorzaak was van mijn probleem.

Hans: Ik zag.

49. Waar lijden we eigenlijk aan?

"We lijden aan onze opvattingen over het leven, nooit aan het leven zelf."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: We lijden aan onze opvattingen over het leven, nooit aan het leven zelf.

Hans: Een opvatting die al heel wat lijden heeft veroorzaakt.

Omkering 2

Katie: We lijden aan onze opvattingen over het leven, nooit aan het leven zelf.

Hans: Opvattingen maken deel uit van het leven.

Katie: Dus?

Hans: Lijden we aan het leven zelf.

Omkering 3

Katie: We lijden aan onze opvattingen over het leven, nooit aan het leven zelf.

Hans: Is dat waar?

Katie: Wat zou jij zeggen?

Hans: We lijden aan onze opvattingen over het leven, we genieten van onze opvattingen over het leven, we lijden aan het leven, we genieten van het leven, we lijden aan het genieten, we genieten van het lijden enzovoort.

Katie: Dus wat is precies de oplossing?

Hans: Dus wat is precies het probleem?

50. Hoe harder je strijdt, hoe zwaarder je lijdt

"It's not the problem that causes our suffering, it's our thinking about the problem."

(Byron Katie)

Katie: Het is niet het probleem dat lijden veroorzaakt maar ons denken erover.

Hans: Het is niet alleen het probleem dat lijden veroorzaakt maar ook ons denken erover.

Katie: Oké.

Hans: En het is niet alleen het probleem en ons denken erover dat lijden veroorzaakt maar ook ons denken over ons denken.

Katie: Bijvoorbeeld?

Hans: De gedachte dat het niet het probleem is dat lijden veroorzaakt maar ons denken erover.

Katie: Hoe zit het dan wel?

Hans: Het is niet alleen het probleem en ons denken erover dat lijden veroorzaakt maar ook ons denken over ons denken en ook het idee dat we kunnen weten hoe het zit.

Katie: Denk jij dan van niet?

Hans: Het is niet alleen het probleem en ons denken erover dat lijden veroorzaakt maar ook ons denken over ons denken en ook het idee dat we kunnen weten of juist niet kunnen weten hoe het zit.

Katie: En wat gaan we daaraan doen?

Hans: Het is niet alleen het probleem en ons denken erover dat lijden veroorzaakt maar ook ons denken over ons denken en ook het idee dat we kunnen weten of juist niet kunnen weten hoe het zit en ook het idee dat we er iets aan kunnen en moeten doen.

Katie: Denk jij dan van niet?

Hans: Het is niet alleen het probleem en ons denken erover dat lijden veroorzaakt maar ook ons denken over ons denken en ook het idee dat we kunnen weten of juist niet kunnen weten hoe het zit en ook het idee dat we er iets of niets aan kunnen en moeten doen.

Katie: Maar wat zeg je dan nog?

Hans: Het is niet alleen het probleem en ons denken erover dat lijden veroorzaakt maar ook ons denken over ons denken en ook het idee dat we kunnen weten of juist niet kunnen weten hoe het zit en ook het idee dat we er iets of niets aan kunnen en moeten doen, maar vooral DAT WE ER MAAR NIET OVER OPHOUDEN!

Katie: ...

Hans: Hè hè.

51. Het zijn niet alleen ridders die sporen dragen

"I believe in the power of every human being to end suffering."

(Byron Katie)

Draagvermogen

Katie: Ik geloof in het vermogen van elk mens om een eind te maken aan het lijden.

Hans: Heb je nu nog niet genoeg tegenvoorbeelden gezien?

Silhouet van een figuur dat wankelt onder het gewicht van rails met dwarsliggers.

Piekvermogen

Katie: Ik geloof in het vermogen van elk mens om een eind te maken aan het lijden.

Hans: Al is het het laatste wat hij doet.

Silhouet van een figuurtje liggend op de rails.

Duurvermogen

Katie: Ik geloof in het vermogen van elk mens om een eind te maken aan het lijden.

Hans: Zei de machinist en deed zijn plicht.

Treinrails met op iedere dwarsligger een liggend figuur.

52. Ook het niet-weten laat zich niet weten

"We suffer only until we realize that we can't know anything."

(Byron Katie)

Katie: We lijden slechts tot we beseffen dat we niets kunnen weten.

Hans: Jij kunt het weten.

Katie: Wat weten?

Hans: Dat we niets kunnen weten. Dat het lijden ophoudt als we dat eenmaal weten.

Katie: Dat kunnen we dan ook niet weten, wou je zeggen.

Hans: Dat we dat niet kunnen weten ook niet.

Katie: Verdraaid.

Hans: Aangenomen dat we niets kunnen weten.

Katie: Want dat kunnen we ook niet weten.

Hans: Aangenomen dat we niets kunnen weten.

Katie: Laat ik het dan zo zeggen, we lijden slechts tot we beseffen dat we bijna niets kunnen weten.

Hans: En, lijd je eronder?

53. Ook het eeuwige heden laat zich niet kneden

"All the suffering that anyone has ever experienced is in the past. This moment now is a state of grace."

(Byron Katie)

Katie: Al het leed dat je ooit hebt geleden maakt deel uit van het verleden. Genade vind je in het heden.

Hans: Al het leed dat je ooit hebt geleden speelde zich af in het heden. Ook het lijden aan het verleden.

Katie: Dus?

Hans: Wat maakt het dan uit?

Katie: Je snapt het niet.

Hans: Je snapt het niet.

Katie: Het paradijs vind je in het hier en nu.

Hans: De hel net zo goed.

Katie: Dus?

Hans: Wat maakt het dan uit?

54. Hoe je je zonder dat het kan van de realiteit afkeert

"Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

Hans: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een reden nodig is om te lijden.

Omkering 2

Katie: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

Hans: Lijden maakt deel uit van de realiteit.

Omkering 3

Katie: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

Hans: Je afkeren van de realiteit maakt deel uit van de realiteit.

Omkering 4

Katie: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

Hans: Afkeer van de realiteit maakt deel uit van de realiteit.

Omkering 5

Katie: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

Hans: Rechtvaardiging maakt deel uit van de realiteit.

Omkering 6

Katie: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

Hans: Ongerechtvaardigde redenen maken deel uit van de realiteit.

Omkering 7

Katie: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

Hans: Denken maakt deel uit van de realiteit.

Omkering 8

Katie: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat er een gerechtvaardigde reden is om te lijden.

Hans: Je keert je volledig af van de realiteit als je denkt dat je je volledig af kunt keren van de realiteit.

55. Het sprookje van de vriendelijke werkelijkheid

"Reality is always kinder than your thinking."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: De realiteit is altijd vriendelijker dan je gedachten erover.

Hans: Je gedachten erover zijn altijd vriendelijker dan de realiteit.

Omkering 2

Katie: De realiteit is altijd vriendelijker dan je gedachten erover.

Hans: Is dat de realiteit of een vriendelijk gedachte erover?

Omkering 3

Katie: De realiteit is altijd vriendelijker dan je gedachten erover.

Hans: Wie kent het verschil tussen realiteit en gedachte?

Omkering 4

Katie: De realiteit is altijd vriendelijker dan je gedachten erover.

Hans: De realiteit is ook een gedachte.

Omkering 5

Katie: De realiteit is altijd vriendelijker dan je gedachten erover.

Hans: Gedachten zijn ook realiteit.

Omkering 6

Katie: De realiteit is altijd vriendelijker dan je gedachten erover.

Hans: Wie zou je zijn zonder die gedachte?

56. God in de omgekeerde wereld

"The last story – God is everything, God is good."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Verhalen zijn de onbeproefde, ondoordachte theorieën die ons vertellen wat al deze dingen betekenen.

Omkering 2

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: De hele wereld is je eigen verhaal, teruggekaatst op het scherm van jouw waarneming. Helemaal.

Omkering 3

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Het is heel simpel. Je bent de verhalenverteller, de projector van alle verhalen.

Omkering 4

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Als we onze gedachten geloven, als we onszelf een verhaal vertellen, lijden we.

Omkering 5

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Je hoort alleen wat het filter van jouw verhaal doorlaat.

Omkering 6

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Er is geen verhaal dat je bent of dat naar jou leidt.

Omkering 7

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Ieder verhaal leidt weg van jou.

Omkering 8

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Als je Het Werk doet wordt je verhaal altijd kleiner.

Omkering 9

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Is dat waar?

Omkering 10

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Kun je dat wel weten?

Omkering 11

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Omkering 12

Katie: Het laatste verhaal – God is alles, God is goed.

Hans: Keer het om.

(In deze dialoog zijn alle antwoorden van Hans rechtstreekse citaten of parafrasen van Byron Katie zelf. Je vindt ze allemaal in dit boek.)

57. Een kruisje voor het slapengaan

"The nightmare always becomes laughter once it's understood."

(Byron Katie)

Katie: Een nachtmerrie verandert altijd in een lach zodra je haar begrijpt.

Hans: Schaterde Jezus en hield zijn buik vast.

Houten kruis waarvan de dwarsbalk een hand en een vuist heeft.
^ Een kruisje voor het slapengaan.

58. O, die verhalen over onze verhalen

"Stories are the untested, uninvestigated theories that tell us what all these things mean. We don't even realize that they're just theories."

(Byron Katie)

Katie: Verhalen zijn de onbeproefde, ondoordachte theorieën die ons vertellen wat al deze dingen betekenen.

Hans: Dat is jouw onbeproefde, ondoordachte verhaal om ons te vertellen wat al deze verhalen betekenen.

Katie: We beseffen niet eens dat het maar theorieën zijn.

Hans: Je beseft niet eens dat het maar een theorie is.

Katie: Wat denk jij dan dat al deze verhalen betekenen?

Hans: Vragen zijn ondoordachte, niet herkende antwoorden die uitgroeien tot dit soort verhalen.

Katie: Ik vind mijn verhaal over onze verhalen anders heel verhelderend.

Hans: Er was eens een sprookje dat begon met de woorden 'Er was eens een sprookje dat begon met de woorden 'Er was eens een sprookje dat begon met de woorden...

Droste-effect van een man met een boek als hoofd met daarin een man met een boek als hoofd et cetera.
^ O, die verhalen over onze verhalen.

59. Zien wat je niet ziet en zien dat je niet ziet

"Without our stories we are not only able to act clearly and fearlessly, we are also a friend, a listener. We are people living happy lives. We are appreciation and gratitude that have become as natural as breath itself. Happiness is the natural state for someone who knows that there is nothing to know and that we already have everything we need, right here now."

(Byron Katie)

Katie: Zonder onze verhalen zijn we in staat tot helder en onbevreesd handelen.

Hans: Leuk verhaal.

Katie: We worden ook een vriend, een luisteraar.

Hans: Leuk verhaal.

Katie: We zijn mensen die gelukkige levens leiden.

Hans: Leuk verhaal.

Katie: We zijn waardering en dankbaarheid die zo natuurlijk zijn geworden als ademen.

Hans: Leuk verhaal.

Katie: Geluk is de natuurlijke staat voor iemand die weet dat er niets te weten valt en dat we alles wat we nodig hebben al hebben, nu, op deze plek.

Hans: Leuk verhaal.

Katie: Zonder onze verhalen, zeg ik toch?

Hans: Zeg het dan maar zonder verhaal.

Katie: Kijk naar mij.

Hans: Ik doe niet anders.

Katie: En, wie zie je?

Hans: Ik zie iemand die overal mooie verhalen van maakt.

Ik zie iemand die zelfs van niet-weten een mooi verhaal maakt.

Ik zie iemand die steeds ontkent dat ze overal mooie verhalen van maakt.

Ik zie iemand die iedereen probeert over te halen om zijn verhalen in te ruilen voor de hare.

En ik zie dat dit mijn verhaal is over haar en niet de waarheid.

Katie: En zonder dit verhaal over mij?

Hans: Heb ik geen idee wie ik zie.

Katie: En als je naar anderen kijkt?

Hans: Heb ik geen idee wie ik zie.

Katie: En als je naar jezelf kijkt?

Hans: Heb ik geen idee wie ik zie.

Katie: Waar je ook kijkt...

Hans: Ik zie niemand die altijd in staat is tot helder en onbevreesd handelen.

Ik zie niemand die altijd en voor iedereen een vriend en een luisteraar is.

Ik zie niemand die altijd even gelukkig is, en altijd vol waardering en dankbaarheid.

Ik zie niemand die weet dat er niets te weten valt.

En ik zie niemand die weet dat we alles wat we nodig hebben al hebben, nu op deze plek.

Katie: En als je in de spiegel kijkt?

Hans: Dan zie ik iemand die dat ziet.

Katie: Maar wat is dan je verhaal?

Hans: Dat is dan mijn verhaal. Nu, op deze plek.

Katie: En straks, op een andere plek?

Hans: Dat zien we dan wel weer.

60. Niet-weten is geen Blijde Boodschap maar wel Groot Nieuws

Waarom je altijd op je hoede moet zijn als iemand of jijzelf je probeert te vertellen wat of dat de werkelijkheid werkelijk is.

Mensen vertellen elkaar verhalen, dat hoef ik niemand te vertellen.

Dat we daar niet mee kunnen ophouden hoef ik ook niemand te vertellen.

Dat die verhalen niet de werkelijkheid zijn en dat de werkelijkheid geen verhaal is hoef ik ook niemand te vertellen.

Wat die werkelijkheid dan wel is kan niemand je vertellen.

Vandaar dat mensen onophoudelijk verhalen vertellen over wat de werkelijkheid is, bijvoorbeeld dat de werkelijkheid geen verhaal is, dat verhalen de enige werkelijkheid zijn, dat er helemaal geen werkelijkheid is of dat niemand je kan vertellen wat de werkelijkheid is – je kunt het zo gek niet bedenken.

Daarom moet je altijd op je hoede zijn als iemand je probeert te vertellen wat de werkelijkheid is, wat verhalen zijn en wat de relatie is tussen verhalen en de werkelijkheid.

Je kunt er namelijk vergif op innemen dat dat het volgende verhaal is en je kunt er vergif op innemen dat de verteller dat niet doorheeft of niet wil dat jij het doorhebt. Anders zou hij het er heus wel bij vertellen, want dat is en blijft, hoewel geen Blijde Boodschap, echt Groot Nieuws.

Of is dat gewoon het volgende verhaal?

61. Snij de Weg af

"If you think the cause of your problem is out there you'll try to solve it from the outside. Take the shortcut, solve it from within."

(Byron Katie)

Katie: Als je denkt dat de oorzaak van je probleem buiten jezelf ligt probeer je het buiten jezelf op te lossen. Snij de weg af, los het op in jezelf.

Hans: Als je denkt dat de oorzaak van je probleem in jezelf zit probeer je het daar op te lossen. Snij de weg af.

Katie: Niet buiten jezelf, niet in jezelf, waar dan?

Hans: Als je denkt dat je een probleem hebt probeer je het op te lossen. Snij de weg af.

Katie: Er bestaan geen problemen, dat denken we alleen maar, zeg ik altijd.

Hans: Als je denkt dat er geen problemen bestaan zul je niets meer oplossen. Snij de weg af.

Katie: Denken is het probleem, zeg ik altijd.

Hans: Snij de weg af.

Katie: Ik snap niet waar je heen wil.

Hans: Nergens heen.

Asfaltweg met guillotine erboven.
^ Snij de weg af.

62. Projectie in Het Werk van Byron Katie

Een van de stokpaardjes van Byron Katie is projectie. Volgens haar zie je niet de objectieve werkelijkheid als je om je heen kijkt, maar beelden uit je eigen geest. De realiteit is een projectie en jij bent de projector.

Dat is geen onomstreden waarheid, het is gewoon een van de vele visies op de werkelijkheid. Er bestaan allerlei filosofieën, van gematigd tot radicaal, die het aandeel van het subject uitvergroten ten koste van het object. Een daarvan is het solipsisme waartoe Byron Katie neigt.

Wat me als onderzoeker van Het Onderzoek interesseert is dat Byron Katie zelf het gedrag vertoont dat ze bij haar cliënten aan de kaak stelt.

Niet alleen projecteert ze het idee van projectie op anderen, haar hele werk is doortrokken van projecties – mentale constructies uit eigen of toegeëigende koker die ze aanziet voor de realiteit of zelfs voor de Realiteit.

Dit hele boek, Byron Katie voor Workaholics, kun je opvatten als een deconstructie van haar constructies.

Ikzelf projecteer mijn ideeën natuurlijk net zo goed op Byron Katie, meer nog op haar evenbeeld Katie, maar ik zeg het er steeds bij, nu ook weer.

Byron Katie zegt het er niet of niet duidelijk bij. Ik zie tenminste weinig tekenen van zelfreflectie, zelfrelativering of zelfspot. Zoals veel zelfverklaarde wijzen neemt ze zelden iets terug: Katieïsmen zijn absolutismen.

Fris de geest die zich afvraagt of de realiteit wel meer is dan een projectie van de geest.

Frisser de geest die zich afvraagt of dat idee de volgende projectie van de geest is.

Frisser nog de geest die zich afvraagt of de geest zelf een projectie is, en zo ja, waarvan en waarin.

Tja, zo gaat dat in de metafysica. Twee of drie voor de hand liggende vragen verder en je zit al tot over je oren in de sores.

Hoog tijd voor wat dwaalgesprekken over projectie.

63. Wat projecteert een heldere geest?

"The clearer your mind gets the more it projects a friendly universe until one day it occurs to you that you haven't had a problem for a very long time."

(Byron Katie)

Katie: Hoe helderder de geest wordt hoe meer hij een vriendelijk universum projecteert.

Hans: Hoe helderder de geest wordt hoe minder hij een vriendelijk universum projecteert.

Katie: Wat voor universum projecteert een heldere geest dan wel?

Hans: Hoe helderder de geest hoe minder hij een universum projecteert.

Katie: Wat projecteert een heldere geest dan wel?

Hans: Hoe helderder de geest hoe minder hij een heldere geest projecteert.

Katie: Wat voor geest projecteert hij dan wel?

Hans: Hoe helderder de geest hoe minder hij een geest projecteert.

Katie: Wat projecteert, um...?

Hans: Hoe helderder hoe minder projectie.

Katie: Tot je op een dag beseft dat je in lange tijd geen problemen hebt gehad?

Hans: Of oplossingen.

Katie: Dan zijn we het eens.

Hans: Over projectie gesproken.

Silhouet van een filmprojector met sterren in het huis.
^ Hoe helderder de geest hoe minder projectie.

64. Hoe je op iemand reageert die nooit op iemand reageert

"You've never reacted to someone else. You project meaning onto nothing. And you react to the meaning you've projected."

(Byron Katie)

Katie: Je hebt nog nooit op iemand gereageerd. Je projecteert duidingen op niets. En je reageert op de duidingen die je heb geprojecteerd.

Hans: Keer het om.

Katie: Ik heb nog nooit op iemand gereageerd. Ik projecteer duidingen op niets. En ik reageer op de duidingen die ik heb geprojecteerd.

Hans: Ik zeg niets.

Twee in elkaar geschoven silhouetten van Byron Katie.
^ Je projecteert duidingen op niets.

65. De vader en de moeder van de wensgedachte

"Your parents are your projection – nothing more."

(Byron Katie)

Katie: Je ouders zijn jouw projectie – anders niets.

Hans: Dat is jouw projectie – anders niets.

Katie: Dus jij denkt nog steeds dat je ouders zijn wie je denkt dat ze zijn.

Hans: Dat is jouw projectie van wat ik denk – anders niets.

Katie: Ouders zijn wie ze zijn, wou je zeggen.

Hans: Dat is jouw projectie van wat ik denk – anders niets.

Katie: Goed dan, wat denk je zelf?

Hans: Dat je ouders jouw projectie zijn is een gedachte, dat ze zijn wie je denkt dat ze zijn is een gedachte, dat ze zijn wie ze zijn is een gedachte, is wat ik denk.

Katie: Het zijn allemaal maar gedachten, anders niets.

Hans: Dat is gewoon de volgende gedachte.

Katie: Er is geen ontkomen aan.

Hans: Dat is gewoon de volgende gedachte.

Katie: ...

Hans: Anders nog iets?

66. Een ander woord voor denken is reflectie

"The whole world is simply my story, projected back to me on the screen of my own perception. All of it."

(Byron Katie)

Katie: De hele wereld is mijn eigen verhaal, teruggekaatst op het scherm van mijn waarneming – helemaal.

Hans: Dan zal dat hier ook wel voor gelden.

Katie: Wat?

Hans: Dat het jouw verhaal is, teruggekaatst op het scherm van je eigen waarneming, dat de hele wereld je eigen verhaal is, teruggekaatst op het scherm van je eigen waarneming – helemaal.

Katie: En wat is jouw verhaal?

Hans: Voor jou of voor mij?

Katie: Voor jou.

Hans: Welk verhaal?

Katie: En voor mij?

Hans: Voor jou is mijn verhaal jouw verhaal, teruggekaatst op het scherm van je eigen waarneming, dat de hele wereld mijn eigen verhaal is, teruggekaatst op het scherm van mijn eigen waarneming – helemaal.

Twee spiegels die hetzelfde gezicht (van Byron Katie natuurlijk) naar elkaar weerspiegelen.
^ Een ander woord voor denken is reflectie.

67. Uit beelden word je zelden wijs in het spiegelparadijs

"When you do The Work, you see who you are by seeing who you think other people are. Eventually you come to see that everything outside you is a reflection of your own thinking. You are the storyteller, the projector of all stories, and the world is the projected image of your thoughts."

(Byron Katie)

Katie: Als je Het Werk doet, zie je wie je bent door te zien wie je denkt dat andere mensen zijn.

Hans: Dat had je gedacht.

Katie: Wat had jij gedacht?

Hans: Als je het Halve Werk doet, zie je wie je bent door te zien wie je denkt dat andere mensen zijn.

Katie: En als je het Hele Werk doet?

Hans: Dan zie je wie je denkt te zijn.

Je ziet wie je denkt dat andere mensen zijn.

Je ziet wie je denkt dat andere mensen denken dat je bent.

Je ziet wie je denkt dat andere mensen denken dat ze zijn.

Je ziet wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt te zijn.

Je ziet wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt dat andere mensen zijn.

Je ziet wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt dat andere mensen denken dat je bent.

Je ziet wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt dat andere mensen denken dat ze zijn.

Je ziet wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt te zijn.

Je ziet wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt dat andere mensen zijn.

Je ziet wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt dat andere mensen denken dat je bent.

Je ziet wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt te zijn doordat je denkt te zien wie je denkt dat andere mensen denken dat ze zijn.

Katie: Maar zie je ook wie je bent?

Hans: Nee, dat niet.

Katie: Uiteindelijk zie je in dat alles buiten je een weerspiegeling is van je eigen denken.

Hans: Uiteindelijker zie je in dat uiteindelijk inzien dat alles buiten je een weerspiegeling is van je eigen denken, een weerspiegeling is van je eigen denken.

Nog uiteindelijker zie je in dat uiteindelijker inzien dat uiteindelijk inzien dat alles buiten je een weerspiegeling is van je eigen denken, een weerspiegeling is van je eigen denken, een weerspiegeling is van je eigen denken. Enzovoort.

Katie: Maar zie je ook wat alles buiten je dan wel is?

Hans: Nee, dat niet.

Katie: Het is heel simpel. Je bent de verhalenverteller, de projector van alle verhalen.

Hans: Een simpel verhaal, de projectie van jouw zelfbeeld.

Katie: En de wereld is het beeld van je gedachten.

Hans: Een simpel verhaal, de projectie van jouw wereldbeeld.

Droste-effect van een piepkleine projector die een grotere projector projecteert die een grotere projector projecteert...
^ Projecties van projecties van projecties...

68. Waarom ik niet hoef te onderzoeken wat liefde is

"If you are an enemy to your own mind, other people have to become enemies too, sooner or later. Until you understand, until you can love the thoughts that appear in your mind, then you can love the rest of us. You work with the projector – the mind – not the projected world. I can't really love you until I question the mind that thinks it sees you outside itself."

(Byron Katie)

Katie: Als je de vijand van je eigen geest bent, worden andere mensen vroeger of later ook vijanden.

Hans: Wat een stelligheid weer.

Katie: Alles wat ik zeg komt vanuit een diep niet-weten.

Hans: Geloven in een ik is anders geen niet-weten. Geloven in een geest is geen niet-weten. Geloven dat je de vijand van je eigen geest kunt zijn is geen niet-weten. Geloven dat andere mensen vroeger of later ook vijanden worden als je de vijand van je eigen geest bent is geen niet-weten.

Katie: Mensen blijven vijanden voor je totdat je begrijpt, totdat je de gedachten die in je hoofd verschijnen kunt liefhebben; dan kun je ook anderen liefhebben.

Hans: Geloven dat je alle gedachten die in je hoofd verschijnen moet liefhebben is geen niet-weten. Geloven dat je eerst je eigen gedachten moet liefhebben voor je anderen kunt liefhebben is geen niet-weten.

Katie: Je werkt met de projector – de geest – niet met de geprojecteerde wereld.

Hans: Geloven dat de geest een projector is en de wereld zijn projectie is geen niet-weten. Geloven dat je ervoor kunt kiezen om met de projector in plaats van de projectie te werken is geen niet-weten.

Katie: Je kunt echt niet liefhebben totdat je de geest ondervraagt die denkt dat hij de ander buiten zichzelf ziet.

Hans: Geloven dat anderen alleen in jouw geest bestaan is geen niet-weten. Geloven dat je echt niet kunt liefhebben totdat je de geest ondervraagt die denkt dat hij de ander buiten zichzelf ziet is geen niet-weten.

Katie: Ik geloof niet dat ik tot je doordring.

Hans: Geloven dat je weet wat liefde is is geen niet-weten. Geloven dat alleen jouw liefde ware liefde is is geen niet-weten. Geloven dat alle andere vormen van liefde gemankeerd zijn is geen niet-weten.

Katie: Ik vraag me af of je wel begrijpt wat projectie is.

Hans: Wie kent het verschil tussen projector en projectie?

Katie: En ik vraag me af of je wel weet wat liefde is.

Hans: Ik heb geen idee meer wat liefde is.

Katie: Dan moet je dat gaan onderzoeken.

Hans: Wat valt er dan te onderzoeken.

Twee spiegelbeeldige projecteren die elkaar projecteren.
^ Wie kent het verschil tussen projector en projectie?

69. Schermen met beelden

"It's not the darkness that people fear, it's what they imagine into the darkness."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Het is niet de duisternis die mensen vrezen, het is wat ze daarin projecteren.

Hans: Het is niet de duisternis die ik vrees, het zijn de mensen die het licht aan willen doen.

Omkering 2

Katie: Het is niet de duisternis die mensen vrezen, het is wat ze daarin projecteren.

Hans: Het is niet het licht dat mensen zoeken, het is wat ze daarin projecteren.

Omkering 3

Katie: Het is niet de duisternis die mensen vrezen, het is wat ze daarin projecteren.

Hans: Het zijn niet de leraren die ik vrees, het is wat ze op me projecteren.

Omkering 4

Katie: Het is niet de duisternis die mensen vrezen, het is wat ze daarin projecteren.

Hans: Het is niet Het Werk dat mensen zoeken, het is wat jij daarin projecteert.

70. Aanleren is geen afleren

"I teach people to question their thinking and this changes their world."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Ik leer mensen om hun denken te onderzoeken en dat verandert hun wereld.

Hans: Je leert mensen om jouw denken te bevestigen en dat vernauwt je geest.

Omkering 2

Katie: Ik leer mensen om hun denken te onderzoeken en dat verandert hun wereld.

Hans: Je leert mensen niet om jouw denken te onderzoeken en dat vernauwt hun geest.

Omkering 3

Katie: Ik leer mensen om hun denken te onderzoeken en dat verandert hun wereld.

Hans: Je denkt mensen hun denken te leren onderzoeken en dat bevestigt jouw wereld.

71. Denken dat je het doorhebt

"We are never really in control. We just think we are when things happen to be going our way."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: We zijn nooit echt de baas. Dat denken we alleen maar als alles meezit.

Hans: We zijn nooit niet de baas. Dat denken we alleen maar als alles tegenzit.

Omkering 2

Katie: We zijn nooit echt de baas. Dat denken we alleen maar als alles meezit.

Hans: We weten nooit of we de baas zijn of niet. Dat denken we alleen maar.

Omkering 3

Katie: We zijn nooit echt de baas. Dat denken we alleen maar als alles meezit.

Hans: We weten nooit of alles meezit. Dat denken we alleen maar.

Omkering 4

Katie: We zijn nooit echt de baas. Dat denken we alleen maar als alles meezit.

Hans: We weten nooit wat we alleen maar denken.

Omkering 5

Katie: We zijn nooit echt de baas. Dat denken we alleen maar als alles meezit.

Hans: We zijn nooit aan Het Werk. Dat denken we alleen maar als alles meezit.

72. De onderste baas boven

"If you want real control, drop the illusion of control; let life have you. It does anyway. You're just telling yourself the story of how it doesn't."

(Byron Katie)

Katie: Als je echt de baas wilt zijn geef dan het idee op dat je de baas bent.

Hans: Als je gelooft dat je naar willekeur ideeën kunt opgeven denk je nog steeds dat je de baas bent.

Katie: Geef je over aan het leven, het heeft je toch al.

Hans: Als je gelooft dat je je op eigen gezag kunt overgeven aan het leven denk je nog steeds dat je de baas bent.

Katie: Je maakt jezelf alleen maar wijs dat je de baas bent.

Hans: Als je gelooft dat je ervoor kunt kiezen om jezelf iets wijs te maken denk je nog steeds dat je de baas bent.

Katie: Maar jij gelooft toch ook dat we niet de baas zijn?

Hans: Wat maakt het uit wat ik geloof als ik dat niet zelf kan bepalen?

Katie: Is dat een bevestiging of een ontkenning?

Hans: Als je dat echt wilt weten geef dan het idee op dat je het echt kunt weten.

Katie: Bedoel je nu dat we het niet kunnen weten?

Hans: Als je dat echt wilt weten geef dan het idee op dat je het niet kunt weten.

Katie: Als je echt de baas wilt zijn moet je alle ideeën opgeven?

Hans: Als je gelooft dat je alle ideeën kunt opgeven denk je nog steeds dat je de baas bent.

73. Wie mij zo heeft leren denken

"The world you live in is 100 percent your own responsibility. If you don't like your world it doesn't work to say, 'Well, it's my mother's fault. She taught me how to think.''

(Byron Katie)

Katie: De wereld waarin je leeft is voor honderd procent je eigen verantwoordelijkheid.

Hans: In jouw wereld misschien.

Katie: Als hij je niet aanstaat heeft het geen zin om te zeggen, 'Nou, het is mijn moeders schuld. Zij heeft me zo leren denken.'

Hans: Wie heeft jou zo leren denken?

Katie: Hoe leren denken?

Hans: Alsof de wereld waarin je leeft voor honderd procent je eigen verantwoordelijkheid is.

Katie: Ik heb mezelf zo leren denken.

Hans: Ik dacht al dat je dat zou zeggen.

Katie: Waarom?

Hans: Omdat de wereld waarin jij leeft er een is waarin de wereld waarin je leeft voor honderd procent je eigen verantwoordelijkheid is.

Katie: Wat?

Hans: Wat?

Katie: Wie heeft jou zo leren denken?

Hans: Jij niet.

Beeldhouwer met een aardbol als hoofd die staat te beitelen in het hoofd van zijn evenbeeld.
^ De maakbaarheid van je wereldbeeld.

74. Geloven dat de wereld is wat je gelooft dat hij is

"The world is what you believe it to be, and it changes as you change."

(Byron Katie)

Katie: De wereld is wat je gelooft dat hij is en verandert als jij verandert.

Hans: Voor iemand die dat gelooft misschien.

Katie: Ik geloof het. Daarom onderwijs ik het.

Hans: Tot je zelf verandert.

Katie: Hoezo?

Hans: Dat zeg je net zelf.

Katie: Wat zeg ik net zelf?

Hans: Dat de wereld is wat je gelooft dat hij is en verandert terwijl jij verandert.

Katie: Voor mij is de wereld al dertig jaar hetzelfde.

Hans: Geloof je dan al dertig jaar hetzelfde?

Katie: Wat geloof jij over de wereld en hoe hij verandert?

Hans: Misschien is de wereld inderdaad wat je gelooft dat hij is en verandert hij als jij verandert.

Misschien ben je onderdeel van de wereld en verander je mee als hij verandert.

Misschien zijn jij en de wereld onderdeel van elkaar en verandert de een als de ander verandert.

Misschien ben jij de wereld en is er daarbuiten niets, dus ook niets dat zou kunnen veranderen.

Misschien ben je het onveranderlijke waarin de wereld en jouw persoon verschijnen, veranderen en verdwijnen.

Misschien ben je het geheel van al het onveranderlijke en al het veranderlijke.

Misschien is alles veranderlijk of bestaat er alleen verandering.

Misschien is de wereld wat hij is en ben jij wat je bent, wat je er ook over denkt.

Misschien zijn 'wereld', 'geloof' en 'jij' maar woorden waarvan de betekenis voortdurend verandert.

Katie: Geloof je dat?

Hans: Geloof ik wat?

Katie: De mogelijkheden die je aandraagt.

Hans: Of ik het geloof of niet.

75. Wees een schaduw voor jezelf

"The moment it begins to question itself, the mind becomes so clear that it starts working with itself rather than with the body's identification."

(Byron Katie)

Katie: Zodra hij zichzelf begint te onderzoeken wordt de geest zo helder dat hij met zichzelf begint te werken.

Hans: Zodra hij zichzelf begint te onderzoeken wordt de geest zo helder dat hij niets anders meer ziet.

Katie: Vanaf dat moment identificeert de geest zich niet langer met het lichaam.

Hans: Vanaf dat moment identificeert de geest alles met zichzelf.

76. Geesten moeten spoken

"The nature of mind is that it loves everything once it loves itself, just as it opposes everything when it opposes itself."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: De aard van de geest is dat hij alles liefheeft als hij zichzelf liefheeft, zoals hij alles tegenstreeft als hij zichzelf tegenstreeft.

Hans: De aard van de geest is dat hij vandaag tegenstreeft wat hij morgen liefheeft, dat hij daarnet liefhad wat hij nu alweer tegenstreeft en dat hij tegenstreeft terwijl hij liefheeft.

Katie: Ja, wat is het nu?

Hans: Tja, je weet maar nooit.

Omkering 2

Katie: De aard van de geest is dat hij alles liefheeft als hij zichzelf liefheeft, zoals hij alles tegenstreeft als hij zichzelf tegenstreeft.

Hans: De aard van de geest is dat hij altijd moet generaliseren. Wat nu waar lijkt, bijvoorbeeld over de aard van de geest, is voor altijd waar, en wat voor hem waar lijkt, is voor iedereen waar.

Katie: Dat was een generalisatie.

Hans: Ik bedoel maar.

Omkering 3

Katie: De aard van de geest is dat hij alles liefheeft als hij zichzelf liefheeft, zoals hij alles tegenstreeft als hij zichzelf tegenstreeft.

Hans: De aard van de geest is dat hij van woorden dingen en wezens maakt en die van een aard voorziet, of ze nu bestaan of niet.

77. Hoe ik van jou hou

"I can't love you as you have been or will be. I can only love you as you are."

(Byron Katie)

Katie: Ik kan niet van je houden zoals je was of zult zijn. Ik kan alleen van je houden zoals je bent.

Hans: Ik kan niet van je houden zoals je was. Ik kan niet van je houden zoals je zult zijn. Ik kan niet van je houden zoals je bent.

Katie: Waarom niet?

Hans: Omdat ik niet weet hoe je was, zult zijn of bent.

Katie: Hou dan maar van me zoals jij bent.

Hans: Ik kan niet van je houden zoals ik was. Ik kan niet van je houden zoals ik zal zijn. Ik kan niet van je houden zoals ik ben.

Katie: Omdat je ook niet weet hoe je zelf was, zult zijn of bent natuurlijk.

Hans: Jij zegt het.

Katie: Hoe hou je dan van me?

Hans: Zoals ik van alles en iedereen hou.

Katie: Hoe hou je van alles en iedereen?

Hans: Zoals ik niet weet.

78. Aards geklodder met hemelse modder

"So, how do you get back to heaven? To begin with, just notice the thoughts that take you away from it. You don't have to believe everything your thoughts tell you. Just become familiar with the particular thoughts you use to deprive yourself of happiness. It may seem strange at first to get to know yourself in this way but becoming familiar with your stressful thoughts will show you the way home to everything you need."

(Byron Katie)

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Ben ik daar dan al eens geweest?

Katie: Om te beginnen door op te merken welke gedachten je er weghouden.

Hans: Is dit niet een van die gedachten?

Katie: Je hoeft niet alles te geloven wat je gedachten je vertellen.

Hans: Geldt dat ook voor jouw gedachten?

Katie: Raak vertrouwd met de gedachten waarmee je jezelf van geluk beroofd.

Hans: Vertel me liever wat mijn gedachten van geluk beroofd.

Katie: In het begin lijkt het misschien gek om zo naar jezelf te kijken.

Hans: Niet gek, alleen eenzijdig, zoals elke visie.

Katie: Maar de gedachten leren kennen waar je gespannen van wordt helpt je de weg terug te vinden naar alles wat je nodig hebt.

Hans: Ik word gespannen van deze gedachte.

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Zijn we hier al eens geweest?

Katie: Om te beginnen door op te merken welke gedachten je er weghouden.

Hans: Is dit niet een van die gedachten?

79. Waarom de duivel de hemel schiep

"So, how do you get back to heaven?"

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door te onderzoeken of hij wel bestaat.

Omkering 2

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door te onderzoeken of je wel bestaat.

Omkering 3

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door te onderzoeken of je er wel kunt bestaan.

Omkering 4

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door te onderzoeken of je er wel vandaan komt.

Omkering 5

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door te onderzoeken of je er wel heen kunt.

Omkering 6

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door te onderzoeken of je er wel heen wilt.

Omkering 7

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door te onderzoeken of het daar wel zo leuk is.

Omkering 8

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door terug te keren naar de aarde.

Omkering 9

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door je dat niet meer af te vragen.

Omkering 10

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Zoals je terugkeert naar de hel.

Katie: Ik zie de overeenkomst niet.

Hans: Ik zie het verschil niet.

Omkering 11

Katie: Dus, hoe keer je terug naar de hemel?

Hans: Door je af te vragen wie hem geschapen heeft.

Katie: Wie heeft hem dan geschapen?

Hans: De duivel natuurlijk.

Katie: Waarom zou de duivel de hemel scheppen?

Hans: Omdat hij zich geen grotere hel kon voorstellen.

Katie: Geen grotere hel dan de hemel?

Hans: Geen grotere hel dan een voorstelling van de hemel.

Katie: En de duivel?

Hans: Die is geschapen door de mens.

80. Wie je zou zijn zonder gedachten over geluk

"Who would you be without the thought that happiness depends on someone else?"

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Wie zou je zijn zonder de gedachte dat geluk van een ander afhangt?

Hans: Wie zou je zijn zonder de gedachte dat geluk van jezelf afhangt?

Omkering 2

Katie: Wie zou je zijn zonder de gedachte dat geluk van een ander afhangt?

Hans: Wie zou je zijn zonder de gedachte dat geluk van gedachten afhangt?

Omkering 3

Katie: Wie zou je zijn zonder de gedachte dat geluk van een ander afhangt?

Hans: Wie zou je zijn zonder de gedachte dat geluk ergens van afhangt?

Omkering 4

Katie: Wie zou je zijn zonder de gedachte dat geluk van een ander afhangt?

Hans: Wie zou je zijn zonder de gedachte dat geluk is waar alles van afhangt?

Omkering 5

Katie: Wie zou je zijn zonder de gedachte dat geluk van een ander afhangt?

Hans: Wie zou je zijn zonder gedachten over geluk?

81. Waarom ik me overgeef aan mijn verzet

"Geluk betekent volledige overgave."

(Byron Katie)

Katie: Geluk betekent volledige overgave.

Hans: Waaraan?

Katie: Aan alles wat er is.

Hans: En als er verzet is?

Katie: O.

Hans: Nou?

Katie: Dan niet natuurlijk.

Hans: Wat niet?

Katie: Daar moet je je juist niet aan overgeven.

Hans: Geluk betekent verzet tegen je verzet?

Katie: Nou...

Hans: Alsof dat geen verzet is.

Katie: Maar dit kan toch helemaal niet!

Hans: Waarom niet?

Katie: Geluk betekent volledige overgave.

Hans: Ook aan je verzet?

Katie: Dat... kan niet anders.

Hans: Waarom niet?

Katie: Anders is je overgave niet volledig.

Hans: Wat maakt het dan nog uit?

Katie: Wat?

Hans: Verzet is verzet, of je je er nu aan overgeeft of tegen verzet.

Katie: Ik geef me over.

Hans: Gelukkig.

82. Geluk is zoeken naar geluk

"Zoeken naar geluk is vermijden wat er is."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Zoeken naar geluk is vermijden wat er is.

Hans: Niet zolang er zoeken naar geluk is.

Omkering 2

Katie: Zoeken naar geluk is vermijden wat er is.

Hans: Niet zolang er vermijden is.

Omkering 3

Katie: Zoeken naar geluk is vermijden wat er is.

Hans: Vermijden wat er is is ook geluk.

Omkering 4

Katie: Zoeken naar geluk is vermijden wat er is.

Hans: Wat heb je aan die wijsheid?

Katie: Als je dat eenmaal inziet kun je ermee ophouden.

Hans: Ophouden is het vermijden van het zoeken naar geluk.

Omkering 5

Katie: Zoeken naar geluk is vermijden wat er is.

Hans: Wat heb je aan die wijsheid?

Katie: Als je dat eenmaal inziet kun je ermee ophouden.

Hans: Maar hoe kom je tot dat inzicht?

Katie: Wat denk jij?

Hans: Misschien wel door te zoeken naar geluk.

Enorm klavertje vier met daaronder een figuurtje met een vergrootglas voorovergebogen over een klein klavertje vier.
^ Geluk is zoeken naar geluk.

83. Hoe je een beetje van je geluk terugvindt

"Pay close attention to the particular thoughts you use to deprive yourself of happiness."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Let goed op de gedachten die je gebruikt om jezelf van geluk te beroven.

Hans: Let goed op de gedachte dat je jezelf van geluk zou kunnen beroven.

Omkering 2

Katie: Let goed op de gedachten die je gebruikt om jezelf van geluk te beroven.

Hans: Let goed op de gedachte dat je daarvoor gedachten zou kunnen gebruiken.

Omkering 3

Katie: Let goed op de gedachten die je gebruikt om jezelf van geluk te beroven.

Hans: Let goed op de gedachte dat je gedachten ergens voor zou kunnen gebruiken.

Omkering 4

Katie: Let goed op de gedachten die je gebruikt om jezelf van geluk te beroven.

Hans: Let goed op de gedachte dat je op je gedachten zou kunnen letten.

Omkering 5

Katie: Let goed op de gedachten die je gebruikt om jezelf van geluk te beroven.

Hans: En let dan eens een tijdje nergens op, als je kunt.

Katie: Waarom zou je?

Hans: Misschien vind je dan een beetje van je geluk terug.

Boef met een zak vol klavertjes vier.
^ Let goed op de gedachte dat je jezelf van geluk zou beroven.

84. De zin van ongelukkig zijn

Veel mensen geloven dat iedere kwaal een signaal is van het lichaam dat niet praten kan aan de geest die niet horen wil. Wat hun betreft mogen binnenvetters van het lichaam de kanker krijgen zolang ze zich van buiten niet uiten. Ziekte is je eigen bult.

Het verleidelijke van deze redenering is dat je niet alleen de zwartepiet toegespeeld krijgt maar ook de sinterklaas. Zodra je begrijpt dat ziekte geen kwaal is maar de taal van het lichaam, begrijp je wat het mee wil delen en kun je daar iets aan doen. Schuld en macht gaan hand in hand met dank aan ons briljant verstand.

Ik weet niet wat hiervan waar is, maar de psychische transformatie van schuld in macht zou wel verklaren waarom zoveel mensen bezig zijn met de zin van ziek zijn.

Byron Katie gaat ervan uit dat mensen zichzelf met niet onderzochte gedachten van geluk beroven. Ook bij haar krijg je met de zwartepiet de sinterklaas toegespeeld, die je in staat zou stellen op eigen houtje zonder gard een eind te maken aan je smart. Succes verzekerd en anders moet je harder Werken.

Of het hout snijdt of alleen maar DenkBeeldjes weet ik niet, maar therapeuten, coaches en facilitators varen er wel bij. Al is het maar per stoomboot.

85. Gelukkig ben ik in alle staten

"Happiness is the natural state for someone who knows that there is nothing to know."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Geluk is de natuurlijke staat voor iemand die weet dat er niets te weten valt.

Hans: Zeker weten?

Omkering 2

Katie: Geluk is de natuurlijke staat voor iemand die weet dat er niets te weten valt.

Hans: Geluk komt en gaat in alle staten.

Omkering 3

Katie: Geluk is de natuurlijke staat voor iemand die weet dat er niets te weten valt.

Hans: Niet weten wat je natuurlijke staat is is de natuurlijke staat voor iemand die niet weet.

Omkering 4

Katie: Geluk is de natuurlijke staat voor iemand die weet dat er niets te weten valt.

Hans: Wat heet geluk.

Katie: Weet je dat dan niet?

Hans: Niet weten is de natuurlijke staat voor iemand die niet weet.

86. Geluk is niet weten wat je doet

"Happiness is a clear mind. A clear and sane mind knows how to live, how to work, what emails to send, what phone calls to make and what to do to create what it wants without fear."

(Byron Katie)

Katie: Geluk is een heldere geest.

Hans: Niet-weten is een heldere geest.

Katie: Een heldere en gezonde geest weet hoe te leven, hoe te werken, welke e-mails te versturen, welke telefoontjes te plegen en wat te doen om te scheppen wat hij wil zonder angst.

Hans: Een heldere geest weet niet hoe of wat.

Katie: Hoe weet hij dan wat hij moet doen?

Hans: Dat weet hij niet, hij doet maar wat.

Katie: En wat is zijn geluk?

Hans: En dat is zijn geluk.

87. Vrij zijn om te voelen wat je voelt

"Vrijheid is nooit een moment van angst, woede of verdriet meemaken."

(Byron Katie)

Katie: Vrijheid is nooit een moment van angst, woede of verdriet meemaken.

Hans: Vrijheid is ook momenten van angst, woede en verdriet toelaten.

Robothoofd met grimas.
^ Nooit een moment van angst, woede of verdriet meemaken.

88. Waarom niemand zich ophangt aan niet-weten

"Vrijheid is leven in vriendelijkheid, als vriendelijkheid."

(Byron Katie)

Katie: Vrijheid is leven in vriendelijkheid, als vriendelijkheid.

Hans: Voor jou misschien.

Katie: Wat is vrijheid voor jou?

Hans: Niet weten wat vrijheid is?

Katie: Vanwaar dat vraagteken?

Hans: Omdat ik niet weet wat vrijheid is?

Katie: Wat is daar vrij aan?

Hans: Dat ik me er niet aan kan ophangen?

Katie: Waar blijf jij zoal vrij van?

Hans: Van leven in vriendelijkheid, als vriendelijkheid, bijvoorbeeld.

Katie: Hoe leef je dan wel?

Hans: Zoals ik leef.

Katie: Hoe is dat dan?

Hans: Zoals het is.

Katie: Jij bent toch zeker gebonden aan niet-weten?

Hans: Daar kan niemand zich aan ophangen.

Katie: Waarom niet?

Hans: Omdat het nergens aan vast zit.

Silhouet van een man die zichzelf probeert te verhangen aan de strop die hij zelf omhoog houdt.
^ Waarom niemand zich ophangt aan niet-weten.

89. De vrijheid om je te binden

"Vrijheid is nergens aan gebonden zijn."

(Byron Katie)

Katie: Vrijheid is nergens aan gebonden zijn.

Hans: Vrijheid is ook gebonden kunnen zijn.

90. Niets dat je gelooft is vrijheid

"Nothing you believe is true. To know this is freedom."

(Byron Katie)

Katie: Niets dat je gelooft is waar. Dit weten is vrijheid.

Hans: Is dat waar?

Katie: Wat?

Hans: Of je dat gelooft.

Katie: Nou en of.

Hans: Zou je er ook niet in kunnen geloven?

Katie: Goeie vraag.

Hans: Nou?

Katie: Ik geloof het niet.

Hans: Ook al is niets dat je gelooft waar?

Katie: Raar.

Hans: En dat wou jij vrijheid noemen?

Katie: En wat zou jij vrijheid noemen?

Hans: Niets dat je gelooft.

Katie: Vrijheid is niets dat je gelooft?

Hans: Geloof je dat?

Katie: Is vrijheid niet-weten?

Hans: Ik zou het ook niet weten.

91. Sommige gedachten kun je maar beter geloven

"A thought is harmless unless we believe it."

(Byron Katie)

Katie: Een gedachte is onschadelijk tenzij we hem geloven.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Haha.

Hans: Nou?

Katie: Deze wel, ja.

Hans: Pas dan maar op.

Katie: Dan zeg ik, een gedachte is onschadelijk tenzij we hem geloven, deze uitgezonderd.

Hans: Geldt dat ook voor positieve gedachten?

Katie: Nee, die zijn onschadelijk.

Hans: Geloven dat je gaat winnen met roulette als je maar hoog genoeg inzet, is dat een positieve gedachte?

Katie: Ik veronderstel van wel.

Hans: Word je er rijk van?

Katie: Ik veronderstel van niet.

Hans: Dus er zijn ook positieve gedachten die schadelijk zijn als we ze geloven?

Katie: Ik geloof het wel.

Hans: Pas dan maar op.

Katie: Dan zeg ik, een negatieve gedachte is onschadelijk tenzij we hem geloven.

Hans: Geloven dat je in het verkeer verminkt kunt raken, is dat een negatieve gedachte?

Katie: Ik veronderstel van wel.

Hans: Die je maar beter niet kunt geloven?

Katie: Hm.

Hans: Pas dan maar op.

Katie: Dan zeg ik wel niets meer.

Hans: Zou je dat nu wel doen?

92. Kun je ervoor kiezen een gedachte niet te geloven?

"A thought is harmless unless we believe it."

(Byron Katie)

Katie: Een gedachte is onschadelijk tenzij we hem geloven.

Hans: En?

Katie: Het enige dat je hoeft te doen is hem niet geloven.

Hans: Geloof je dat je daar invloed op hebt?

Katie: Dat geloof ik.

Hans: Alleen maar door het te willen?

Katie: Alleen maar door Het Onderzoek te doen.

Hans: Onderzoek deze gedachte dan eerst maar eens.

Katie: Dat een gedachte onschadelijk is tenzij we hem geloven of dat je daar invloed op hebt door hem te onderzoeken?

Hans: Wat jij wil.

Katie: ...

Hans: En?

Katie: Ik geloof niet dat ik het wil.

Hans: Nee, dat dacht ik al.

93. Wie is die sukkel bij de sokkel?

Op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam staat naast de Portugese synagoge het monumentale beeld De Dokwerker, ken je dat?

Tot voor kort woonde ik er vlakbij, keek De Dokwerker zowat in zijn neusgaten. Wat had ik de pest aan dat beeld, zoals ik over het algemeen de pest heb aan beelden ter nagedachtenis van de of het een of ander, dus ik hoop dat er nooit een beeld wordt opgericht ter nagedachtenis van de man die de pest had aan beelden ter nagedachtenis van de of het een of ander.

De Dokwerker moet herinneren aan de Februaristaking van 1941 tegen de Jodenvervolging, want daar zijn wij fier op, op die staking. Anderen zijn fier op die vervolging, want het geheugen is niet kieskeurig maar wel selectief.

Mij doet De Dokwerker juist denken aan dikke dictatoren – van die volgevreten potentaten die net als potentaten met een normaal of slank postuur niets leukers weten dan mensen koeioneren en vervolgen. Wat we van weer andere potentaten niet mogen vergeten, want zij bepalen zelf wel wat jij denkt. Elkaar maken ze wijs dat een stad vol monumenten een monumentale stad is, dus maak je borst maar beeld.

Dat De Dokwerker me aan dikke dictatoren doet denken is niet de schuld van het beeld, want dat heeft er niet voor gekozen om uitgehouwen te worden.

Dat De Dokwerker me aan dikke dictatoren doet denken is niet de schuld van degene die er volgens de Wikipedia tien jaar na dato model voor stond, want dat was helemaal geen dokwerker, dat was de Haarlemse timmerman/aannemer Willem Termetz. Die mogelijk niets met de Februaristaking te maken heeft gehad maar volgens de beeldhouwer de juiste uitstraling had.

Zo worden we gefopt en laten we ons foppen op kosten van de gemeenschap. Want het is veiliger om op kosten van de gemeenschap allemaal hetzelfde te gedenken dan gratis en voor niets over onszelf na te denken.

Selbstverständlich: Gott weet wat er dan naar boven komt. Misschien wel ons diepste verlangen om ons vol zu fressen und menschen zu koeionieren und verfolgen. Daartegen helpt geen staking, monument of selectief geheugen. Over ons eigen moeten we zwijgen.

Toen ik Lucienne vroeg om een standbeeld uit de arbeidersbeweging als symbool voor Het Harde Werk van de Zachte Tante, lag het voor de hand dat ze op de proppen zou komen met onze versteende aannemer. Een man op een voetstuk die symbool staat voor een vrouw in de hemel – perfect.

Mij gaat het enkel om de voet. Wie is die sukkel bij de sokkel?

94. Verlaat jezelf

"Place only your kindest thoughts on everything you experience today. Meet yourself."

(Byron Katie)

Katie: Plak alleen je vriendelijkste gedachten op alles wat je vandaag meemaakt. Ontmoet jezelf.

Hans: Bekijk alles wat je vandaag meemaakt eens van alle kanten. Verlaat jezelf.

Standbeeld van de dokwerker. In de sokkel staat een deurtje open waaruit een miniatuur dokwerker is gestapt.
^ Verlaat jezelf.

95. Kom jij jezelf liever tegemoet of tegen?

"Place only your kindest thoughts on everything you experience today. Meet yourself."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Plak alleen je vriendelijkste gedachten op alles wat je vandaag meemaakt. Ontmoet jezelf.

Hans: Denk niet dat je alleen je vriendelijkste gedachten moet plakken op alles wat je meemaakt. Ontmoet jezelf.

Omkering 2

Katie: Plak alleen je vriendelijkste gedachten op alles wat je vandaag meemaakt. Ontmoet jezelf.

Hans: Denk niet dat je zelf kunt bepalen welke gedachten je plakt op alles wat je meemaakt. Ontmoet jezelf.

Omkering 3

Katie: Plak alleen je vriendelijkste gedachten op alles wat je vandaag meemaakt. Ontmoet jezelf.

Hans: Denk niet dat je zelf kunt bepalen of je wel of niet denkt dat je zelf kunt bepalen welke gedachten je plakt op alles wat je meemaakt. Ontmoet jezelf.

96. Plakgedachten voor gedachteplakkers

"Place only your kindest thoughts on everything you experience today."

(Byron Katie)

Katie: Plak vandaag alleen je vriendelijkste gedachten op alles wat je meemaakt.

Hans: Plak vandaag eens geen vriendelijke gedachten op alles wat je meemaakt.

Katie: Wat voor gedachten dan wel?

Hans: Plak vandaag eens geen gedachten op alles wat je meemaakt.

Katie: Wat is het alternatief?

Hans: Denk vandaag eens zonder plaksel.

Katie: Hoe bedoel je?

Hans: Vermenigvuldig je gedachten. Deel ze. Zie ze vliegen.

Katie: En dan?

Hans: Zul je eens wat meemaken.

Katie: En als je dat niet kunt?

Hans: Dan kun je ze altijd nog onderzoeken.

Katie: Het Werk!

Hans: Ja, pas maar op.

Katie: Hoezo?

Hans: Voor je het weet zit je daar weer aan vast.

Silhouet van een somber figuur met allemaal stickers van lachende monden op zijn jas.
^ Plak vandaag alleen je vriendelijkste gedachten op alles wat je meemaakt.

97. Hou op met zoeken naar goedkeuring

"Spare yourself from seeking love, approval, or appreciation-from anyone. And watch what happens in reality, just for fun."

(Byron Katie)

Katie: Hou op met het zoeken naar liefde, goedkeuring en waardering van anderen. Zie wat er gebeurt, gewoon voor de lol.

Hans: Hou dan ook eens op met het zoeken naar liefde, goedkeuring en waardering van jezelf.

Katie: Hè?

Hans: Wat?

Katie: Waar wou je ze dan zoeken?

Hans: En zie wat er gebeurt.

Katie: Wat dan?

Hans: Lachen.

98. Hou op met ophouden met zoeken naar goedkeuring

"Spare yourself from seeking love, approval, or appreciation-from anyone. And watch what happens in reality, just for fun."

(Byron Katie)

Katie: Hou op met het zoeken naar liefde, goedkeuring en waardering van anderen. Kijk wat er gebeurt, gewoon voor de lol.

Hans: En hou dan ook eens op met het zoeken naar liefde, goedkeuring en waardering van jezelf.

Katie: Hou op met het zoeken naar liefde, goedkeuring en waardering van wie dan ook?

Hans: En hou dan ook eens op met ophouden met zoeken naar liefde, goedkeuring en waardering.

Katie: Hè?

Hans: Wat?

Katie: Ophouden met ophouden?

Hans: En hou dan ook op met ophouden met ophouden.

Katie: Ben je dan niet terug bij af?

Hans: Dan ben je overal vanaf.

Katie: Wat als je overal vanaf bent?

Hans: Kijken wat er gebeurt.

99. Vrede vinden in het zoeken naar vrede

"We've been looking outside us for our own peace. We've been looking in the wrong direction."

(Byron Katie)

Katie: We zoeken vrede buiten onszelf. We zoeken in de verkeerde richting.

Hans: Waar wou je dan zoeken?

Katie: In onszelf.

Hans: Misschien is dat ook wel de verkeerde richting.

Katie: Waar moeten we dan zoeken?

Hans: Misschien is zoeken wel de verkeerde richting.

Katie: Vrede is stoppen met zoeken naar vrede, wou je zeggen.

Hans: Alleen voor wie dat geldt.

Katie: En voor anderen?

Hans: Die vinden misschien vrede in het zoeken naar vrede.

Katie: Waarin vind jij vrede?

Hans: In het overwegen van de mogelijkheden?

Katie: Is dat een vraag of een antwoord?

Hans: Een mogelijkheid, zou ik zeggen.

Katie: Ik dacht dat jij vrede vond in niet-weten.

Hans: Dat komt op hetzelfde neer.

100. Jezelf aardig moeten vinden is niet aardig

"It's not your job to like me. it's mine."

(Byron Katie)

Katie: Het is niet jouw taak om mij aardig te vinden. Het is de mijne.

Hans: Het is niet jouw taak om mij aardig te vinden. Het is niet de mijne.

Katie: Wie moet jou dan aardig vinden?

Hans: Niemand moet mij aardig vinden, dat is het fijne.

101. Hunkeren onder de mantel der liefde

"Ik weet zeker dat iedereen van mij houdt, maar niet iedereen realiseert het zich."

(Byron Katie)

Katie: Ik weet zeker dat iedereen van mij houdt, maar niet iedereen realiseert het zich.

Hans: Noem dat maar niet-weten.

Katie: Jij houdt ook van mij.

Hans: Noem dat maar niet-weten.

Katie: Iedereen houdt van iedereen, maar niet iedereen realiseert het zich.

Hans: Noem dat maar niet-weten.

Katie: Hoe zou jij het noemen?

Hans: Een vriendelijk verhaal over de realiteit.

102. Niet-weten is geen solipsisme

"Ultimately, I am all I can know."

(Byron Katie)

Katie: Uiteindelijk ben ik alles wat ik kan weten.

Hans: Geloof je dat nu echt?

Katie: Wat zou jij zeggen?

Hans: Het is maar net wie ik voor me heb.

Katie: Nu je mij voor je hebt.

Hans: Uiteindelijk ben ik niets wat ik kan weten.

Katie: En als je jezelf voor je hebt?

Hans: Nu ik mezelf achter de rug heb, zul je bedoelen.

Katie: Ik wil weten wat je had gezegd als ik het was geweest die had gezegd, 'Uiteindelijk ben ik niets wat ik kan weten.'

Hans: Jij kunt het weten.

Twee silhouetten met de ruggen naar elkaar die een hoofd delen.
^ Nu ik mezelf achter de rug heb.

103. De enige met wie je nooit te maken hebt is niemand

"It's only yourself you are ever dealing with."

(Byron Katie)

Katie: De enige met wie je ooit te maken hebt ben je zelf.

Hans: Spreek voor jezelf.

Katie: Dat doe ik toch?

Hans: Dan had je ik moeten zeggen.

Katie: Oké, de enige met wie ik ooit te maken heb ben ik zelf.

Hans: Dat gevoel had ik al.

Katie: En jij?

Hans: Wat heb jij daarmee te maken?

Katie: Haha.

Hans: De enige met wie ik nooit te maken heb is niemand.

Katie: Dat lijkt me knap vermoeiend.

Hans: En het enige waar ik nooit mee te maken heb is niets.

Katie: Jij liever dan ik.

Hans: Wat weet jij daarvan?

Katie: Haha.

104. Spiegels voor narcisten

"Do you want to meet the love of your life? Look in the mirror."

(Byron Katie)

Lachspiegel

Katie: Wil je de liefde van je leven ontmoeten? Dan moet je in de spiegel kijken.

Hans: Wil je jezelf ontmoeten? Dan moet je om je heen kijken.

Doorkijkspiegel

Katie: Wil je de liefde van je leven ontmoeten? Dan moet je in de spiegel kijken.

Hans: Wil je om je heen kijken? Dan moet je je spiegelbeeld doorzien.

Toverspiegel

Katie: Wil je de liefde van je leven ontmoeten? Dan moet je in de spiegel kijken.

Hans: Wil je in de spiegel kijken? Dan moet je de liefde van je leven ontmoeten.

Nachtspiegel

Katie: Wil je de liefde van je leven ontmoeten? Dan moet je in de spiegel kijken.

Hans: Wil je de liefde van je leven ontmoeten? Dan moet je in het donker kijken.

105. Het eigensop van de solipsist

Byron Katie gelooft dat zijzelf alles is wat ze kan weten. Iemand die zo denkt heet een solipsist. Een solipsist is iemand die gaarkookt in zijn eigensop.

Voor een solipsist is solipsisme wat je erover meent te weten zonder het te hoeven verifiëren omdat er toch niets buiten jou bestaat.

Solipsisme is endemisch onder verlichten. Van buiten kun je het niet zien maar je merkt het snel genoeg: met verlichten valt niet te praten, zo vol zijn ze van zichzelf. Het is de bedoeling dat je naar ze luistert, wenselijke vragen stelt, applaudisseert en betaalt voor het privilege.

Solipsisme in combinatie met ongebreidelde eigenliefde heet narcisme. Een narcist is iemand die in de spiegel kijkt om de liefde van zijn leven te ontmoeten.

In de Engelstalige Wikipedia en de Merriam-Webster Online Dictionary werd 'Enlightenment (spiritual)' door iemand die het volledig begrepen dacht te hebben, omschreven als 'full comprehension of a situation'.

Als ik nu goede sier had willen maken met mijn diepzinnigheid zou ik verlichting hebben omschreven als 'empty comprehension of a situation'. In plaats daarvan noem ik het eh.

Je moet zelf maar uitmaken wie hier voor zichzelf begonnen is.

106. Uitgaan in niet-weten

"Just keep coming home to yourself, you are the one who you've been waiting for."

(Byron Katie)

Katie: Blijf thuiskomen in jezelf. Jij bent degene op wie je hebt gewacht.

Hans: Zolang je nog thuis wil komen in jezelf zul je niet thuiskomen.

Katie: Waarin ben jij thuisgekomen?

Hans: Zolang je nog thuis wil komen zul je niet thuiskomen.

Katie: Jij bent toch thuisgekomen in niet-weten?

Hans: Ik ben uitgegaan in niet-weten.

Katie: Uitgegaan in niet weten?

Hans: En nooit meer aangegaan.

Katie: O, op die manier.

Hans: En er nooit naar teruggekeerd.

107. Het Werk is ook maar een verhaal

"The Work always leaves you with less of a story. Who would you be without your story? You never know until you inquire. There is no story that is you or that leads to you. Every story leads away from you. Turn it around, undo it. You are what exists before all stories. You are what remains when the story is understood."

(Byron Katie)

Katie: Als je Het Werk doet wordt je verhaal altijd kleiner.

Hans: Nou, dan heb jij nog aardig wat Werk te verzetten.

Katie: Wie zou je zijn zonder verhaal? Dat zul je nooit weten tot je het onderzoekt.

Hans: Dat zul jij nooit weten tot je Het Onderzoek onderzoekt.

Katie: Er is geen verhaal dat je bent of dat naar jou leidt.

Hans: Het bekende verhaal.

Katie: Ieder verhaal leidt weg van jou.

Hans: Hoe vaak heb je dat al niet verteld.

Katie: Keer het om, maak het ongedaan.

Hans: Een omkering is gewoon het volgende verhaal.

Katie: Jij bent wat voorafgaat aan alle verhalen.

Hans: Dat er iets voorafgaat aan alle verhalen is gewoon het volgende verhaal.

Katie: Jij bent wat overblijft als het verhaal is begrepen.

Hans: Wat blijft er over als dit verhaal is doorzien?

108. De echo van stilte

"There is no story that is you or that leads to you. Every story leads away from you."

(Byron Katie)

Katie: Er is geen verhaal dat je bent of dat naar jou leidt.

Hans: Dat is gewoon jouw verhaal over mij.

Katie: Elk verhaal leidt weg van jou.

Hans: Dit verhaal dan ook.

Katie: Welk verhaal leidt volgens jou naar jou?

Hans: Misschien is 'jou' ook maar een verhaal.

Katie: Zo kun je het ook zeggen.

Hans: Maar waar leiden je verhalen dan nog van weg?

Katie: Tja.

Hans: Of is dit alweer het volgende verhaal?

Katie: ...

Hans: Volgens mij is het de stilte waar je verhalen van weg leiden.

Katie: Mooi gezegd.

Hans: Geintje, dat is gewoon het volgende verhaal.

109. Denken dat je liefde bent

"Seeking love keeps you from the awareness that you already have it – that you are it."

(Byron Katie)

Katie: Liefde zoeken houdt je weg bij het besef dat je haar al hebt – dat je haar bent.

Hans: Denken dat je haar kunt hebben houdt je weg bij de liefde.

Katie: Dat je haar bent, zei ik toch?

Hans: Denken dat je liefde bent houdt je weg bij jezelf.

Katie: Wat denk jij dat liefde is als je het niet zelf bent?

Hans: Denken dat je weet wat liefde is houdt je bij haar weg.

Katie: Wat is liefde als je haar niet kent?

Hans: Denken dat liefde is, houdt je bij haar weg.

Katie: Bedoel je dat liefde niet of niets is?

Hans: Denken dat liefde niet of niets is houdt je bij haar weg.

Katie: Wat denk jij dat je bent als het geen liefde is?

Hans: Denken dat je weet wat je bent houdt je weg bij jezelf.

Katie: Wat ben je als je niet weet wat je bent?

Hans: Denken dat je bent, houdt je weg bij jezelf.

Katie: Bedoel je dat we niet of niets of niemand zijn?

Hans: Denken dat je niet of niets of niemand bent houdt je weg bij jezelf.

Katie: Hoe kom je dan dichter bij jezelf?

Hans: Denken dat je dichter bij jezelf kunt komen houdt je weg bij jezelf.

Katie: Wat je ook denkt, het houdt je weg bij de liefde en bij jezelf.

Hans: Dat denk jij.

110. Niet-weten is nooit meer bijkomen

Als je denkt dat je weet wie je bent moet je je schedel eens openbreken.

Je komt niet meer bij.

Als je denkt dat je weet wie je minnaar, je moeder, je kind, je kat is moet je hun buik eens opensnijden.

Je komt niet meer bij.

Als je genoeg verbeeldingskracht hebt kun je ook gewoon naar je handen kijken.

Je komt niet meer bij.

Als baby heb je dat vast ook gedaan, spontaan, toen je het allemaal nog niet doorhad, weet je nog?

Ben je het vergeten, dan moet je je moeders buik eens opensnijden toen je er nog inzat.

Je komt niet meer bij.

Geknielde man met darmen uit zijn buik.
^ Als je denkt dat je weet wie je bent moet je je buik eens opensnijden.

Vragen om aan jezelf te stellen tijdens je terminale meditatie:

1. Hoe krijg je het weer in je buik?

2. Hoe krijg je het weer uit je kop?

3. Van wie waren die handen?

Terminale meditatie geeft terminale opluchting.

Een ander woord voor terminale opluchting is niet-weten.

Niet-weten is nooit meer bijkomen.

111. Je moest eens vergeten

"You would be amazed at who people are once you know yourself."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Je moest eens weten wie mensen zijn als je eenmaal weet wie je zelf bent.

Hans: Je moest eens weten wie mensen zijn als je niet meer weet wie je zelf bent.

Omkering 2

Katie: Je moest eens weten wie mensen zijn als je eenmaal weet wie je zelf bent.

Hans: Je moest eens weten wat mensen zijn als je niet meer weet wat je zelf bent.

Omkering 3

Katie: Je moest eens weten wie mensen zijn als je eenmaal weet wie je zelf bent.

Hans: Je moest eens weten wie je bent als je niet meer weet wie mensen zijn.

Omkering 4

Katie: Je moest eens weten wie mensen zijn als je eenmaal weet wie je zelf bent.

Hans: Je moest eens vergeten wie mensen zijn en wie je zelf bent.

112. Hoe je een onmogelijke opdracht uitvoert

"Nooit naar anderen luisteren!"

(Byron Katie)

Katie: Nooit naar anderen luisteren!

Hans: Je kunt me nog meer vertellen.

113. Je hart vasthouden

"Je hoeft alleen maar naar je hart te luisteren."

(Byron Katie)

Katie: Je hoeft alleen maar naar je hart te luisteren.

Hans: Als je maar niet denkt dat het naar jou luistert.

Silhouet van een hart dat met een stethoscoop naar zichzelf luistert.

114. Je hart loslaten

"Je hoeft alleen maar naar je hart te luisteren."

(Byron Katie)

Katie: Je hoeft alleen maar naar je hart te luisteren.

Hans: En als het zichzelf tegenspreekt?

Katie: Dan niet natuurlijk.

Hans: En als het steeds iets anders roept?

Katie: Dan niet natuurlijk.

Hans: En als het begint te schreeuwen?

Katie: Dan niet natuurlijk.

Hans: En als het zit te mummelen?

Katie: Dan niet natuurlijk.

Hans: En als het in alle talen zwijgt?

Katie: Dan niet natuurlijk.

Hans: Wanneer dan wel?

115. Autoriteiten zonder autoriteit

"De enige autoriteit ben je zelf."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: De enige autoriteit ben je zelf.

Hans: Dat moet ik van je aannemen.

Omkering 2

Katie: De enige autoriteit ben je zelf.

Hans: En ik dan?

Omkering 3

Katie: De enige autoriteit ben je zelf.

Hans: En jij dan?

Omkering 4

Katie: De enige autoriteit ben je zelf.

Hans: Vroeger misschien.

Katie: Waarom nu niet meer?

Hans: Ik zeg niets.

Katie: Waarom niet?

Hans: Ik trap er niet meer in.

Katie: Ik bedoelde het ware Zelf.

Hans: Ik trap er niet meer in.

Omkering 5

Katie: De enige autoriteit ben je zelf.

Hans: Wie zegt dat er een autoriteit is?

Katie: Wou jij beweren van niet?

Hans: Alsof ik wat wou beweren.

Katie: Wat als er geen autoriteit is?

Hans: Dan hoeven we ook niet te doen alsof.

Katie: Maar is er nu een autoriteit of niet?

Hans: Het is maar net aan wie je het vraagt.

Katie: Daar ben ik het niet mee eens.

Hans: Daar heb je het al.

Katie: En als je het jou vraagt?

Hans: Ik zeg niets.

Katie: De enige autoriteit ben je zelf.

Hans: Wie zegt dat er een autoriteit is?

Silhouet van een borstbeeld van Byron Katie.
^ De enige autoriteit ben je zelf.

116. Oost-Indische wijsheid

"Ikzelf ben het antwoord."

(Byron Katie)

Katie: Ikzelf ben het antwoord.

Hans: Dan ben ik wel weer de vraag.

Katie: Nee, laat mij dan maar de vraag zijn.

Hans: Dan ben ik wel weer Oost-Indisch doof.

Katie: Nee, laat mij dan maar Oost-Indisch doof zijn.

Hans: Dan ben ik wel weer het antwoord.

Katie: Maar dan kan ik het niet horen.

Hans: Dan ben ik wel weer de vraag.

117. Doorvragen tot de antwoorden uitblijven

"Asking the questions – that's what changes lives. Every cell in your body is awake with inquiry. And you cannot believe the old thoughts again."

(Byron Katie)

Katie: De vier vragen stellen, brandend van nieuwsgierigheid, dat is wat je leven verandert. Daarna kun je je oude gedachten nooit meer geloven.

Hans: Beantwoord deze vier vragen dan maar eens.

1. Waar haal je de nieuwsgierigheid vandaan als je die niet hebt?

2. Waar haal je de vragen vandaan als ze niet in je opkomen?

3. Waar haal je de antwoorden vandaan als ze zich niet aandienen?

4. Wat doe je eraan als je antwoorden je oude gedachten bevestigen?

Katie: Als je oprecht Het Werk doet is het onmogelijk dat je in je oude gedachten blijft geloven.

Hans: Als je oprecht Het Werk doet kun je best in je oude gedachten blijven geloven of er zelfs nog dieper in gaan geloven.

Katie: Hoezo?

Hans: Anders staat de uitkomst al vast en is je onderzoek onoprecht.

Katie: Dat is natuurlijk niet de bedoeling.

Hans: Als er nieuwe antwoorden in je opkomen kun je daar weer in gaan geloven. Dan is er niets veranderd.

Katie: Wat is niet-weten volgens jou?

Hans: Vragen stellen en je antwoorden blijven bevragen tot ze uitblijven?

Katie: Is dat een antwoord of een vraag?

Hans: Goeie vraag.

Katie: Is vragen stellen en je antwoorden blijven bevragen tot ze uitblijven, wat jouw leven heeft veranderd?

Hans: Goeie vraag.

Katie: Heeft het je leven voorgoed veranderd of tijdelijk?

Hans: Goeie vraag.

Katie: Wat als er wel antwoorden in je opkomen maar geen vervolgvragen?

Hans: Goeie vraag.

Katie: Dit klinkt wel heel ongewis.

Hans: Dat is niet-weten.

118. Dromen van het einde van het dromen

"Life is the constant opportunity to wake up."

(Byron Katie)

Katie: Leven is een eindeloze gelegenheid om te ontwaken.

Hans: Ook uit de droom van ontwaken.

119. Doelen zijn netten: ze houden de bal tegen

"Alle problemen hebben maar één doel, jouw zelfrealisatie."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Alle problemen hebben maar één doel, jouw zelfrealisatie.

Hans: Zelfrealisatie is het probleem.

Omkering 2

Katie: Alle problemen hebben maar één doel, jouw zelfrealisatie.

Hans: Zelfrealisatie heeft maar één probleem, het doel.

Omkering 3

Katie: Alle problemen hebben maar één doel, jouw zelfrealisatie.

Hans: Alle problemen hebben maar één oorzaak, het doel.

Omkering 4

Katie: Alle problemen hebben maar één doel, jouw zelfrealisatie.

Hans: Alle doelen hebben maar één probleem, jouw zelfverheffing.

120. Hechten aan onthechting

"We don't attach to things, we attach to our stories about them."

(Byron Katie)

"It's not our thoughts but our attachment to our thoughts that causes suffering."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: We hechten niet aan dingen, we hechten aan onze verhalen erover.

Hans: Goed verhaal.

Katie: Dank je.

Hans: Hecht je eraan?

Omkering 2

Katie: We hechten niet aan dingen, we hechten aan onze verhalen erover.

Hans: We hechten niet aan onze verhalen over dingen, jij hecht aan jouw gedachten over onze verhalen.

Omkering 3

Katie: Het zijn niet onze gedachten, het is onze gehechtheid eraan die lijden veroorzaakt.

Hans: Het is niet onze gehechtheid maar onze gehechtheid aan onthechting die lijden veroorzaakt.

121. Zijn kunstgebitten giftig?

"A thought is harmless unless we believe it. It's not our thoughts but our attachment to our thoughts that causes suffering. Attaching to a thought means believing that it's true without inquiring. A belief is a thought that we've been attaching to, often for years."

(Byron Katie)

Katie: Het zijn niet onze gedachten, het is onze gehechtheid eraan die lijden veroorzaakt.

Hans: Is dat waar?

Katie: Aan een gedachte hechten betekent erin geloven zonder hem te onderzoeken.

Hans: Geloof je dat of heb je het onderzocht?

Katie: Een geloof is een gedachte waar we aan gehecht zijn, vaak jarenlang.

Hans: Hoelang draag je deze gedachten nu al uit?

Katie: Gedachten zijn onschadelijk zolang we ze niet geloven.

Hans: Sommige gedachten zijn schadelijk zolang we ze niet geloven.

Katie: Wat voor gedachten?

Hans: Ware gedachten.

Katie: Bijvoorbeeld?

Hans: Dat we zonder hulpmiddelen niet kunnen vliegen. Dat vliegenzwammen giftig zijn. Dat kunstgebitten knellen. Dat de stelligheid waarmee je een stelling brengt niet bewijst dat hij waar is.

Katie: Daar kunnen we maar beter in geloven.

Hans: Zelfs als we eronder lijden of eraan gehecht raken.

Katie: Laat ik het dan zo zeggen, het zijn niet onze onware gedachten, het is onze gehechtheid eraan die lijden veroorzaakt.

Hans: Is dat waar?

122. Bewaarheid onze vrijheid, bevrijd ons van de waarheid

"Do you want to be right more than you want to know the truth? It's the truth that set me free. Acceptance, peace, and less attachment to a world of suffering are all effects of doing The Work."

(Byron Katie)

Katie: Wat vind je belangrijker, gelijk hebben of de waarheid kennen?

Hans: Die retorische vragen van jou altijd. Wie trapt daar nog in?

Katie: Ik zeg, het is de waarheid die me heeft bevrijd.

Hans: Dan zeg ik, het is de waarheid waarvan ik ben bevrijd.

Katie: Aanvaarding, vrede en minder gehechtheid aan een wereld vol leed zijn allemaal gevolgen van Het Werk.

Hans: Minder gehechtheid aan aanvaarding, vrede en onthechting zijn allemaal gevolgen van niet-weten.

123. Een spitse geest is afgestompt

"If people are living their lives for security and comfort and pleasure, then mind's every waking moment will be plotting those things. That's how it stays identified – as a body, as a you."

(Byron Katie)

Katie: Als mensen gespitst zijn op veiligheid, gemak en plezier zal hun geest daar de hele dag mee bezig zijn. Zo blijft hij gebonden – aan een lichaam, aan een jou.

Hans: Als mensen gespitst zijn op onvoorwaardelijke liefde en ononderbroken geluk zal hun geest daar de hele dag mee bezig zijn. Zo blijft hij gebonden – aan Het Werk, aan jou.

Katie: Wat is er volgens jou voor nodig om de geest volledig te bevrijden?

Hans: Als mensen gespitst zijn op volledige bevrijding zal hun geest daar de hele dag mee bezig zijn.

Katie: Zou het beter zijn als het denken ongehinderd zijn gang kon gaan?

Hans: Als mensen gespitst zijn op een denken dat ongehinderd zijn gang kan gaan zal hun geest daar de hele dag mee bezig zijn.

Katie: Nergens op gespitst zijn is het devies.

Hans: Als mensen gespitst zijn op een devies zal hun geest daar de hele dag mee bezig zijn.

Katie: Jij bent toch ook de hele dag bezig met niet-weten?

Hans: Wie niet weet is volledig afgestompt.

Januskop van Byron Katie met punthoofd en Hans van Dam met stompe kop.
^ De spitse geest en de afgestompte geest.

124. Geen enkel leven is geen leven

"When safety is our priority, we live our lives being very, very careful and we wind up having no lives."

(Byron Katie)

Katie: Als we uit zijn op veiligheid leven we heel voorzichtig en hebben we helemaal geen leven.

Hans: Als we uit zijn op veiligheid leven we heel voorzichtig en is dat ons leven.

125. Met een goed geloof en een kurken ziel drijf je de zee over

"There is no security for those who seek it outside of themselves."

(Byron Katie)

Katie: Er bestaat geen veiligheid voor mensen die haar buiten zichzelf zoeken.

Hans: Waar moeten we haar dan zoeken?

Katie: In onszelf natuurlijk.

Hans: Er bestaat geen veiligheid voor mensen die haar in zichzelf zoeken.

Katie: Waar moeten we haar dan zoeken?

Hans: Er bestaat geen veiligheid voor mensen die haar zoeken.

Katie: Er bestaat alleen veiligheid voor mensen die haar niet zoeken?

Hans: Er bestaat geen veiligheid voor mensen die haar niet zoeken.

Katie: Voor wie bestaat er dan wel veiligheid?

Hans: Voor mensen die erin geloven.

Katie: Er bestaat alleen veiligheid voor mensen die in veiligheid geloven?

Hans: En alleen voor zolang het duurt.

126. Dromen van de Realiteit

"Iemand die bij iedere vervelende gedachte meteen Het Werk doet ziet steeds de Realiteit onder ogen."

(Byron Katie)

Katie: Iemand die bij iedere vervelende gedachte meteen Het Werk doet ziet steeds de Realiteit onder ogen.

Hans: En de plezierige gedachten dan?

Katie: Daar heb je geen Werk aan.

Hans: Als je bij iedere vervelende gedachte meteen Het Werk doet hou je alleen de niet onderzochte, plezierige gedachten over?

Katie: Zo is het.

Hans: Noem dat maar de Realiteit.

127. Wat ik zonder ogen zie

"Iemand die bij iedere vervelende gedachte meteen Het Werk doet ziet steeds de Realiteit onder ogen."

(Byron Katie)

Katie: Iemand die bij iedere vervelende gedachte meteen Het Werk doet ziet steeds de Realiteit onder ogen.

Hans: De wat?

Katie: De werkelijkheid zoals hij is en niet zoals je wil dat hij is.

Hans: Dat mocht je willen.

Katie: Hoe ziet jouw werkelijkheid eruit?

Hans: Mijn wat?

Katie: De werkelijkheid van een grenzeloos niet-weten.

Hans: Ik zie wat ik zie, maar wat ik nou zie?

Katie: Dat klinkt niet als de Realiteit.

Hans: Blij toe.

Katie: Hoezo?

Hans: Ik heb mijn handen vol aan de realiteit.

Katie: Maar wat zie je dan onder ogen?

Hans: Dat.

128. Vonnis van de oprechter

"Mits oprecht uitgevoerd bevrijdt Het Werk je van alle gedachten."

(Byron Katie)

Katie: Mits oprecht uitgevoerd bevrijdt Het Werk je van alle gedachten.

Hans: Dan ook van deze.

Katie: Wat?

Hans: Wat?

Katie: Wou jij beweren dat Het Werk niet werkt?

Hans: En ook van die.

Katie: Zo hou je weinig over.

Hans: Niets.

Katie: Zo hou je niets over?

Hans: Mits oprecht uitgevoerd.

129. Wat je bent als je je gedachten niet gelooft

"Als je je gedachten niet gelooft ben je alles."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Als je je gedachten niet gelooft ben je alles.

Hans: Als je je gedachten niet gelooft ben je.

Omkering 2

Katie: Als je je gedachten niet gelooft ben je alles.

Hans: Alles is ook maar een gedachte.

Omkering 3

Katie: Als je je gedachten niet gelooft ben je alles.

Hans: En als je gelooft dat je je gedachten niet gelooft?

Omkering 4

Katie: Als je je gedachten niet gelooft ben je alles.

Hans: En als je niet gelooft dat je je gedachten niet gelooft?

Omkering 5

Katie: Als je je gedachten niet gelooft ben je alles.

Hans: En als je jou niet gelooft?

130. Wie zijn gedachten niet gelooft is ongeloofwaardig

"I love what I think and I'm never tempted to believe it. Thoughts are like the wind or the leaves on the trees or the raindrops falling. They're not personal, they don't belong to us, they just come and go. When they're met with understanding, they're friends."

(Byron Katie)

Katie: Ik hou van mijn gedachten en ik kom nooit in de verleiding om ze te geloven.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Natuurlijk niet.

Hans: Waarom val je mij er dan mee lastig?

Katie: Gedachten zijn niet persoonlijk, ze zijn niet van ons, ze komen en ze gaan.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Natuurlijk niet.

Hans: Waarom val je mij er dan mee lastig?

Katie: Als je gedachten met begrip bejegent zijn het vrienden.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Natuurlijk niet.

Hans: Waarom val je mij er dan mee lastig?

Katie: Gedachten zijn als de wind of de bladeren aan de bomen of vallende regendruppels.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Natuurlijk niet.

Hans: Waarom val je mij er dan mee lastig?

Silhouet van een figuur met paraplu met vlak erboven een enorme druppel.
^ Gedachten zijn als vallende regendruppels.

131. De oorlog die een eind moet maken aan de oorlog

"As long as we believe our own war-driven thoughts, there will always be war, in ourselves, in our families, and in our world. As long as we believe our thoughts, there will always be war."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Zolang we onze gedachten geloven zal er oorlog zijn.

Hans: Zolang we dat geloven zullen we oorlog voeren met onze gedachten.

Silhouet van een figuur dat zijn hoofd in een kanon steekt of waarvan het hoofd een kanonskogel is.
^ Oorlog voeren met onze gedachten.

Omkering 2

Katie: Er zal pas vrede zijn, in onszelf, in onze families en in de wereld, als we onze gedachten niet meer geloven.

Hans: Zolang we de gedachte geloven dat er pas vrede zal zijn als er iets verandert zullen we oorlog voeren.

132. Waar het graf vol van is loopt de mond van over

"The person who finds peace inside and lives it is the one who teaches what true peace is."

(Byron Katie)

Katie: Degene die rust vindt in zichzelf en ernaar leeft is degene die predikt wat ware vrede is.

Hans: Degene die rust vindt in zichzelf of waar dan ook is degene die predikt wat hij denkt dat ware vrede is.

Silhouet van een predikant met maden uit zijn mond.
^ Waar het graf vol van is loopt de mond van over.

133. Dat gedachten de hel zijn is ook maar een gedachte

"De hel, dat zijn je gedachten."

(Byron Katie)

Katie: De hel, dat zijn je gedachten.

Hans: De hel is ook maar een gedachte.

Katie: Wat?

Hans: Dat je gedachten de hel zijn is ook maar een gedachte.

Katie: Verdraaid.

Hans: Dat de hel ook maar een gedachte is ook.

Katie: Jeetje.

Hans: Dat het maar een gedachte is dat je gedachten de hel zijn ook.

Katie: Geloof jij dan geen enkele gedachte?

Hans: Dat kan ik wel denken, maar geloof ik het ook?

Katie: Weet je wat ik zo langzamerhand begin te denken?

Hans: Het volgende Katieïsme, ben ik bang.

Katie: De hel, dat is je gedachten niet geloven.

Hans: Of is dat ook maar een gedachte?

134. De taak van de geest die er nooit is geweest

"The mind's job is to validate what it thinks."

(Byron Katie)

Katie: De taak van de geest is te valideren wat hij denkt.

Hans: Denk je dat of heb je het gevalideerd?

Katie: Dat denk ik. Wat denk jij?

Hans: Ja, wat niet.

Katie: Bijvoorbeeld?

Hans: De taak van de geest is te bezweren wat hij vreest?

Katie: Ik had het zelf kunnen zeggen.

Hans: De taak van de geest is te lezen wat hij leest?

Katie: Ik lees nooit iets, ik haal alles uit mezelf.

Hans: De taak van de geest is te herdenken wat is geweest?

Katie: Denk je dat?

Hans: Ik vraag dat.

Katie: Dan hoef je het ook niet te valideren, veronderstel ik.

Hans: Want ik weet niet wat de taak van de geest is.

Katie: Dat heb ik je anders net verteld.

Hans: Ik kan anders nog wel duizend taken bedenken.

Katie: Typisch de geest.

Hans: Ik weet niet eens of de geest wel een taak heeft.

Katie: Waarom twijfel je daaraan?

Hans: Wie zou hem die dan gegeven moeten hebben?

Katie: De geest zelf, zou ik denken.

Hans: Ik weet niet eens of de geest wel bestaat.

Katie: Jij let wel op, hè?

Hans: Maar om dat nou valideren te noemen?

Katie: Hoe zou jij het noemen?

Hans: Ik zou het ook niet weten.

135. Als je mensen rust biedt, kijk dan eens naar je aannames

"If you want to enter a state of grace, question the assumption you're defending right now."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Als je rust zoekt, kijk dan eens naar de aanname die je op dit moment verdedigt.

Hans: Je neemt aan dat ik op dit moment een aanname verdedig.

Omkering 2

Katie: Als je rust zoekt, kijk dan eens naar de aanname die je op dit moment verdedigt.

Hans: Je neemt aan dat mijn onrust te maken heeft met de aanname die ik op dit moment verdedig.

Omkering 3

Katie: Als je rust zoekt, kijk dan eens naar de aanname die je op dit moment verdedigt.

Hans: Je neemt aan dat de aanname die ik op dit moment verdedig onverdedigbaar zal blijken te zijn.

Omkering 4

Katie: Als je rust zoekt, kijk dan eens naar de aanname die je op dit moment verdedigt.

Hans: Je neemt aan dat ik dan rust zal vinden.

Omkering 5

Katie: Als je rust zoekt, kijk dan eens naar de aanname die je op dit moment verdedigt.

Hans: Als je rust biedt, kijk dan eens naar de aannames die je op dat moment verdedigt.

136. Ben je bereid ergens niet toe bereid te zijn?

"Ik wil altijd wat er is."

(Byron Katie)

Katie: Ik wil altijd wat er is.

Hans: Hoe merk je dat?

Katie: Ik ben overal toe bereid. Ik zie overal naar uit.

Hans: Ik niet hoor.

Katie: Vooral naar het allerergste.

Hans: Toe maar. Waarom?

Katie: Omdat iedere tegenslag een uitnodiging is om aan Het Werk te gaan, en Het Werk uiteindelijk tot zelfrealisatie leidt.

Hans: Waarom zie je vooral uit naar het allerergste?

Katie: Hoe groter de tegenslag, hoe effectiever Het Werk.

Hans: Geef eens een voorbeeld van wat voor jou het allerergste zou zijn.

Katie: Even denken...

Hans: 'Ik ben bereid...'

Katie: Ik ben bereid failliet te gaan. Ik ben bereid uitgelachen te worden. Ik ben bereid vervolgd te worden. Ik ben bereid...

Hans: Ergens niet toe bereid te zijn?

Katie: Wat?

Hans: Je bent overal toe bereid maar ben je ook bereid ergens niet toe bereid te zijn?

Katie: Absoluut niet.

Hans: Waarom niet?

Katie: Omdat ik altijd wil wat er is.

Hans: 'Ik zie ernaar uit...'

Katie: Ik zie ernaar uit borstkanker te krijgen. Ik zie ernaar uit mijn kleinkind kwijt te raken. Ik zie ernaar uit mijn stem te verliezen. Ik zie ernaar uit...

Hans: Ergens niet naar uit te zien?

Katie: Zit je me in de maling te nemen?

Hans: Je ziet overal naar uit maar zie je er ook naar uit ergens niet naar uit te zien?

Katie: Absoluut niet.

Hans: Dan wil je niet altijd wat er is.

137. Een tegenslag die niet uitnodigt

"Ik hou van tegenslag."

(Byron Katie)

Katie: Ik hou van tegenslag.

Hans: Waarom?

Katie: Iedere tegenslag is een uitnodiging om Het Werk te doen.

Hans: Is dat waar?

Katie: Nou en of.

Hans: Kun je dat absoluut zeker weten?

Katie: Niet absoluut zeker.

Hans: Hoe voelt het als die gedachte waar zou zijn?

Katie: Heerlijk.

Hans: Waarom?

Katie: Omdat tegenslag dan ergens goed voor is.

Hans: Kun je een neutrale of stressvolle reden vinden om aan die gedachte vast te houden?

Katie: Niet één.

Hans: Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Katie: Ik zou het veel moeilijker vinden om met tegenslag om te gaan.

Hans: Dat zou nog eens een tegenslag zijn.

Katie: Een grotere is nauwelijks denkbaar.

Hans: Des te beter.

Katie: Waarom?

Hans: Iedere tegenslag is een uitnodiging om Het Werk te doen, zei je toch?

Silhouet van een rennend figuurtje onder een vallend blok.
^ Iedere tegenslag is een uitnodiging om Het Werk te doen.

138. Het leven is eenvoudig ingewikkeld

"Life is simple. Everything happens for you, not to you. Everything happens at exactly the right moment, neither too soon nor too late. You don't have to like it... it's just easier if you do."

(Byron Katie)

Katie: Het leven is eenvoudig.

Hans: Het leven is ingewikkeld.

Katie: Alles gebeurt voor jou, niet met jou.

Hans: Dingen lijken nu eens te gebeuren voor jou, dan weer met jou, binnen jou, buiten jou, tegen jou of zonder jou.

Katie: Alles gebeurt precies op het goede moment, niet te vroeg, niet te laat.

Hans: Dingen gebeuren nu eens te vroeg, dan weer te laat of op tijd, of ze gebeuren te vroeg in het ene opzicht, te laat in het andere en op tijd in een derde.

Katie: Je hoeft het niet prettig te vinden maar het is makkelijker van wel.

Hans: Je zou het prettig willen vinden maar makkelijk is het niet.

Katie: En daarom noem ik het leven eenvoudig.

Hans: En daarom noem ik het leven ingewikkeld.

Grote kubus waar beentjes onderuit komen.
^ Alles gebeurt voor jou, niet met jou.

139. Alles komt precies op tijdbom

"Everything happens at exactly the right moment."

(Byron Katie)

Katie: Alles komt precies op tijd.

Hans: Is dat een positieve gedachte of een negatieve?

Katie: Een positieve natuurlijk.

Hans: Hoe voelt het als die gedachte waar zou zijn?

Katie: Fijn.

Hans: Waarom?

Katie: Omdat ik me dan nergens meer druk over hoef te maken.

Hans: Hoe voelt het als die gedachte onwaar zou zijn?

Katie: Naar.

Hans: Waarom?

Katie: Omdat ik me dan toch weer overal druk om moet maken.

Hans: Dus de ene keer krijg je er een fijn gevoel van, de andere keer een naar gevoel?

Katie: Gek eigenlijk.

Hans: Afhankelijk van de vraag of je er wel of niet in gelooft.

Katie: Daar komt het wel op neer.

Hans: Wie bepaalt of je er wel of niet in gelooft?

Katie: Ik in elk geval niet.

Hans: Hoe weet je dat?

Katie: Anders zou ik er wel steeds in geloven.

Hans: Waarom?

Katie: Omdat het lekker voelt natuurlijk.

Hans: Is 'alles komt precies op tijd' op zichzelf genomen nou een positieve gedachte of een negatieve?

Katie: Tja.

Hans: Moet je er dan mee aan Het Werk of niet?

Katie: Uh...

Hans: Goed Werk.

Silhouet van een figuur met bom met brandende lont aan zijn enkel.
^ Alles komt precies op tijdbom.

140. Alles gebeurt precies op tijd, te vroeg of te laat

"Everything happens at exactly the right moment, neither too soon nor too late."

(Byron Katie)

Katie: Alles gebeurt precies op het goede moment, niet te vroeg, niet te laat.

Hans: Niets gebeurt op tijd, te vroeg of te laat, dat maakt het denken ervan.

Katie: Ik wou dat ik dat had gezegd.

Hans: Ga je gang.

Katie: Niets gebeurt op tijd, te vroeg of te laat, dat maakt het denken ervan.

Hans: Is dat waar of maakt jouw denken dat ervan?

Silhouet van de big ben met een man die aan de grote wijzer hangt.
^ Alles gebeurt precies op tijd, te vroeg of te laat.

141. Lijden is fijn want het bestaat

"Ik ben een liefhebber van de realiteit. Ik wil wat er is."

(Byron Katie)

Katie: Ik ben een liefhebber van de realiteit. Ik wil wat er is.

Hans: Waarom doe je dan Het Werk?

Katie: Om een einde te maken aan mijn lijden natuurlijk.

Hans: Wat er is maakt toch deel uit van de realiteit?

Katie: Jawel.

Hans: Lijden is toch wat er is?

Katie: Jawel.

Hans: Ben je daar dan geen liefhebber van?

142. Pijn is goed want dan neem je een aspirientje

"Lijden is goed want het zet me aan Het Werk."

(Byron Katie)

Katie: Lijden is goed want het zet me aan Het Werk.

Hans: En Het Werk?

Katie: Het Werk is goed want het maakt een einde aan mijn lijden.

Hans: Dus lijden is goed want dan kun je het bestrijden?

Katie: Wat?

Hans: Pijn is goed want dan neem je een aspirientje?

Katie: ...

Hans: Brand is goed want dan komt de brandweer?

Katie: ...

Hans: Oorlog is goed want dan kunnen we vluchten?

Katie: ...

Hans: Zwijgen is goed want dan zeg je niets verkeerd?

Katie: ...

Hans: Byron Katie is goed want ze houdt ons aan Het Werk.

Silhouet van een meditator op een spijkerbed.
^ Lijden is goed want dan kun je het bestrijden.

143. Een Halve Geruststelling is het Halve Werk

"You're never given more pain than you can handle. You never, ever get more than you can take."

(Byron Katie)

Katie: Je krijgt nooit meer pijn dan je aankan.

Hans: Zei de junk en spoot zich dood.

144. Rode konen, blauwe ogen en verstopte vaten

"When we believe in our thoughts, when we tell ourselves a story, we suffer. 'My husband doesn't respect me.' 'I should be thinner.' Those are stories."

(Byron Katie)

Katie: Als we onze gedachten geloven, als we onszelf een verhaal vertellen, lijden we.

Hans: Sommige mensen lijden als ze hun gedachten niet geloven of zichzelf geen verhaal vertellen.

Katie: 'Mijn echtgenoot respecteert me niet.' 'Ik ben te zwaar.' Het zijn maar verhalen.

Hans: Maar het ene verhaal is het andere niet.

Katie: Hoe bedoel je?

Hans: Sneeuwwitje is zo'n verhaal waar je rode konen van krijgt. Geweld is zo'n verhaal waar je blauwe ogen van krijgt. Vetzucht is zo'n verhaal waar je verstopte vaten van krijgt.

Katie: En?

Hans: Dan is het einde verhaal.

Silhouet van een hele dikke Sneeuwwitje in een glazen kist met de silhouetten van de extra kleine zeven dwergen ervoor.
^ Vetzucht is zo'n verhaal waar je verstopte vaten van krijgt.

145. De vrouw zonder Werk

"When we believe in our thoughts, when we tell ourselves a story, we suffer. 'My husband doesn't respect me.' 'I should be thinner.' Those are stories. When there's no story, there's no suffering."

(Byron Katie)

Katie: Als we onze gedachten geloven, als we onszelf een verhaal vertellen, lijden we.

Hans: Dat is jouw verhaal.

Katie: 'Mijn echtgenoot respecteert me niet.' 'Ik ben te zwaar.' Het zijn maar verhalen.

Hans: Dat het maar verhalen zijn ook.

Katie: Zonder verhaal geen lijden.

Hans: En nog een. Lijd je eronder?

Katie: Wie zou je zijn zonder verhaal?

Hans: Dat weet ik niet, maar dat wist ik toch al niet.

Katie: O.

Hans: Maar wie jij zou zijn zonder verhaal weet ik wel.

Katie: Wie dan?

Hans: De vrouw zonder Werk.

146. Wat als het leven gewoon gebeurt?

"Life just happens. It's what you're believing about life that makes you suffer."

(Byron Katie)

Katie: Het leven gebeurt gewoon.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Het is wat je over het leven gelooft dat je doet lijden.

Hans: Als het leven gewoon gebeurt zal iets over het leven geloven ook wel gewoon gebeuren.

Katie: Hè?

Hans: Dan zal lijden ook wel gewoon gebeuren.

Katie: Dat bedoel ik niet.

Hans: Dan zal geloven dat het is wat je over het leven gelooft wat je doet lijden ook wel gewoon gebeuren.

Katie: Maar aan dat laatste kun je tenminste wat doen.

Hans: Geloven dat je aan dat laatste tenminste wat kunt doen zal dan ook wel gewoon gebeuren.

Katie: Ik doel op Het Onderzoek.

Hans: Het Onderzoek zal dan ook wel gewoon gebeuren.

Katie: Mooi toch?

Hans: Of het gebeurt gewoon niet, want dat zal toch ook wel eens gebeuren.

Katie: Als Het Onderzoek niet vanzelf gebeurt moet je het gewoon zelf laten gebeuren.

Hans: Dat zal nog niet meevallen als het leven gewoon gebeurt.

Katie: Dat is ook weer zo.

Hans: Tenzij het vanzelf gebeurt dat je Het Onderzoek zelf laat gebeuren.

Katie: Je kunt toch niet ontkennen dat wat je over het leven gelooft je soms doet lijden?

Hans: Nee, ik kan niet ontkennen dat wat je over het leven gelooft je soms doet lijden. Ik kan ook niet ontkennen dat wat je over het leven gelooft je soms doet genieten. Ik kan ook niet ontkennen dat wat je over het leven gelooft je soms doet lijden én genieten of lijden noch genieten. En ik kan ook niet ontkennen dat het leven zelf je soms doet lijden of genieten of beide of geen van beide, wat je ook gelooft of niet gelooft.

Katie: Dus?

Hans: Dus.

147. Wat als gedachten gewoon verschijnen?

"In my experience we don't make thoughts appear, they just appear. One day I noticed that their appearance just wasn't personal. Noticing that really makes it simpler to inquire."

(Byron Katie)

Katie: In mijn ervaring doen we geen gedachten verschijnen, ze verschijnen gewoon.

Hans: Geldt dat ook voor deze?

Katie: Op een dag viel het me op dat hun verschijning niet persoonlijk was.

Hans: Geldt dat ook voor deze?

Katie: Dat weten maakt het makkelijker om ze te onderzoeken.

Hans: Geldt dat ook voor deze?

Katie: Ja, dat zeg ik toch?

Hans: Als we gedachten niet doen verschijnen, wie staat er dan nog voor in?

Katie: Niemand, wat het alleen maar makkelijker maakt om Het Werk te doen.

Hans: Maar als gedachten gewoon verschijnen dan verschijnen de gedachten van Het Werk toch ook gewoon?

Katie: Wat?

Hans: Wie staat er dan nog voor in?

Katie: Niemand, dat zeg ik toch?

Hans: Hoe weet je dan of je antwoorden en omkeringen waar zijn?

Katie: Nou...

Hans: Je Katieïsmen?

Katie: ...

Hans: Dit gesprek?

Katie: ...

Hans: Waarom dan al dat Werk?

Katie: ...

Hans: Ik dacht al zoiets.

148. Lijden is een keuze – is dat waar?

"I discovered that when I believed my thoughts, I suffered, but when I didn't believe them, I didn't suffer, and that this is true for every human being. Freedom is as simple as that. I found that suffering is optional."

(Byron Katie)

Katie: Ik ontdekte dat ik leed als ik mijn gedachten geloofde en dat ik niet leed als ik ze niet geloofde, en dat dit geldt voor iedereen.

Hans: Mij heb je het nooit gevraagd. Misschien ben ik wel een uitzondering.

Katie: En dat dit geldt voor bijna iedereen.

Hans: Bijna iedereen heb je nooit gezien.

Katie: En dat dit geldt voor bijna iedereen die ik ooit heb gezien.

Hans: De meesten van hen heb je nooit gesproken.

Katie: En dat dit geldt voor bijna iedereen die ik ooit heb gesproken.

Hans: Misschien zeiden ze alleen maar wat ze dachten dat je wilde horen.

Katie: Jij je zin, ik weet niet of het geldt voor iedereen.

Hans: Geldt het ook voor niet mentale vormen van lijden?

Katie: Hoezo?

Hans: Een zweer doet zeer, of je je gedachten erover gelooft of niet.

Katie: Ik heb het over gedachten.

Hans: Fijne gedachten geloven doet toch geen zeer?

Katie: Jij je zin, ik heb het over pijnlijke gedachten.

Hans: Denkleed.

Katie: Precies.

Hans: Dus je ontdekte dat je leed als je je pijnlijke gedachten geloofde en dat je niet leed als je ze niet geloofde, en bedacht dat je misschien niet de enige bent voor wie dat geldt?

Katie: Ja ja.

Hans: Kun je er volgens jou voor kiezen om je pijnlijke gedachten niet te geloven?

Katie: Dat denk ik niet, maar je kunt er wel voor kiezen om ze te onderzoeken.

Hans: Je kunt je gedachten onderzoeken – is dat waar?

Katie: Haha.

Hans: Nou?

Katie: Voor mij wel.

Hans: En als je niet op het idee komt om ze te onderzoeken?

Katie: Dan niet natuurlijk.

Hans: Zou je ze ook eens een keertje niet kunnen onderzoeken?

Katie: Nu niet meer, nee.

Hans: En toen je ze nog niet onderzocht, had je ze toen wel kunnen onderzoeken?

Katie: Ik denk het niet, nee.

Hans: En mensen midden in een psychose, kunnen die hun gedachten onderzoeken?

Katie: Niet als ze er middenin zitten.

Hans: En mensen met nachtmerries?

Katie: Niet als ze er middenin zitten.

Hans: En mensen die woedend zijn?

Katie: Niet als ze er middenin zitten.

Hans: En mensen die in paniek zijn?

Katie: Niet als ze er middenin zitten.

Hans: En zwakzinnigen, alzheimerpatiënten, mensen met hersenbeschadiging?

Katie: Zeg, blijf je aan de gang?

Hans: Er zijn dus pijnlijke gedachten die zich niet laten onderzoeken, of niet op het moment dat ze zeer doen?

Katie: Oké, dat komt inderdaad voor.

Hans: En iemand die het niet doet kan er op dat moment, of in het algemeen, mogelijk niet voor kiezen om het op dat moment wel te doen, en omgekeerd?

Katie: Mij gaat het om de gevallen waarin je ervoor kunt kiezen om Het Onderzoek te doen en dat ook doet.

Hans: En als het onderzoek je gedachten bevestigt?

Katie: Haha.

Hans: Nou?

Katie: Dan heb je ze niet goed onderzocht.

Hans: Staat de uitkomst dan al vast voor je begint?

Katie: Nee, natuurlijk niet.

Hans: Dus het zou best kunnen dat Het Onderzoek je gedachten bevestigt?

Katie: Toegegeven...

Hans: Stel dat je op het idee komt om je gedachten te onderzoeken en bereid bent om het te doen maar iets in jou of in je omstandigheden houdt het onderzoek tegen.

Katie: Wat dan?

Hans: Wat dan ook.

Katie: Dan moet je onderzoeken wat het tegenhoudt.

Hans: Als iets het onderzoek tegenhoudt moet je dat onderzoeken?

Katie: Ik zie het probleem.

Hans: Dus er is best iets te doen aan denkleed, als je tenminste op het idee komt je gedachten te onderzoeken, als je er tenminste geestelijk toe in staat bent, als er tenminste niets is in jou of in je omstandigheden dat het onderzoek in de weg staat, als het onderzoek je gedachten tenminste niet bevestigt?

Katie: Ik denk het.

Hans: Wat een verhaal.

149. Lijden is het begin, wie weet waar het eindigt

"My job is the end of suffering."

(Byron Katie)

Katie: Mijn missie is het einde van het lijden.

Hans: Niet-weten is het einde van je missie.

Katie: En het lijden dan?

Hans: Lijden is het begin van niet-weten.

150. Geesten doen het met zichzelf

"The most important relationship is the mind's relationship with itself. In other words, the ultimate – and, really, the only – relationship you have is the relationship with your own thoughts."

(Byron Katie)

"Mind is everything. There's nothing that it's not."

(Byron Katie)

Katie: De allerbelangrijkste relatie is die van de geest met zichzelf.

Hans: Klinkt als een bedenksel van de geest.

Katie: Met andere woorden, de ultieme – en eigenlijk de enige – relatie die je hebt is de relatie met je eigen gedachten.

Hans: Ik dacht dat jij je gedachten niet geloofde?

Katie: Doe ik ook niet.

Hans: Dus jouw allerbelangrijkste relatie heb je met iets waar je niet in gelooft?

Katie: Oei.

Hans: Hoe kun je er dan in vredesnaam intiem mee zijn?

Katie: Wat is jouw intiemste relatie?

Hans: Ik ben overal intiem mee. Of ik wil of niet.

Katie: Zoals?

Hans: Mijn kop en mijn stront, de waterleiding en het riool, mijn lief en mijn huisbaas, kruiden en onkruiden, mijn schrijfsels en mijn lezers, lucht en uitlaatgassen en noem maar op.

Katie: Je lijkt niet te beseffen dat alles geest is. Er is niets dat het niet is.

Hans: Jij geloofde je gedachten toch niet?

Katie: Jij wel soms?

Hans: Hoe weet je dat dan allemaal?

151. Waarom de gedachten van Byron Katie nergens over gaan

"Since the past is unreal and the future is unreal, all your thoughts are about nothing."

(Byron Katie)

Katie: Omdat het verleden niet echt is en de toekomst ook niet, gaan je gedachten nergens over.

Hans: Deze gedachte dan ook niet.

Katie: Maar wel voor mensen die denken dat hun gedachten ergens over gaan.

Hans: Is dat een reden om ze wijs te maken dat hun gedachten nergens over gaan?

Katie: Het doel heiligt het middel.

Hans: Doelen veronderstellen een toekomst, middelen een weg erheen.

Katie: Wat is het alternatief?

Hans: Waarom begin je er niet mee mensen wijs te maken dat jouw gedachten nergens over gaan?

Katie: Mensen bevrijden uit hun lijden is mijn missie.

Hans: Een missie veronderstelt een toekomst en een weg erheen.

Katie: Waarom begin jij er niet mee mensen wijs te maken dat jouw gedachten nergens over gaan?

Hans: Omdat ik niemand iets wijs wil maken.

Katie: Bedoel je dat je gedachten toch ergens over gaan?

Hans: Dat mogen mensen helemaal zelf uitmaken.

152. Gaat alles zoals het bedoeld is?

"How do I know it was meant to happen this way? Because it did."

(Byron Katie)

Katie: Hoe weet ik dat het ging zoals het bedoeld was?

Hans: Nou?

Katie: Omdat het zo ging.

Hans: Hoe weet ik dat het ging zoals het bedoeld was?

Katie: Nou?

Hans: Dat weet ik niet.

Katie: Waarom niet?

Hans: Omdat ik niet weet hoe het bedoeld was.

Katie: Het moet wel zo bedoeld zijn, anders was het niet zo gegaan.

Hans: Ik weet niet eens wie het bedoeld zou moeten hebben.

Katie: Dan zal het bedoeld zijn dat jij dat niet weet.

Hans: Ik weet niet eens of er wel zo iemand is.

Katie: Misschien is het niet een iemand die bedoelt, maar een iets of het geheel.

Hans: Ik weet niet eens of een iets of het geheel wel bedoelingen kan hebben.

Katie: Dat moet wel, anders zou het nooit zo gegaan zijn als het ging.

Hans: Ik weet niet eens hoe het ging.

Katie: Dat weet je ook al niet?

Hans: Niemand is het er ooit over eens wat er gebeurd is, of zelfs maar dat er iets gebeurd is. Het is maar net aan wie je het vraagt.

Katie: Je weet niet hoe het bedoeld is, je weet niet of het bedoeld is, je weet niet door wie of wat het bedoeld zou moeten zijn, je weet niet wat er gebeurd is of zelfs maar dat er iets gebeurd is?

Hans: Ik had het zelf kunnen zeggen.

Katie: Hoe kun je er dan ooit vrede mee hebben?

Hans: Of onvrede.

Katie: Hè?

Hans: Wat?

Katie: Hoe kun je er dan ooit vrede of onvrede mee hebben?

Hans: Waarmee?

153. Hoe ik niet weet wat ik niet nodig heb

"How do I know that I don't need what I want? I don't have it."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Hoe weet ik dat ik wat ik wil, niet nodig heb?

Hans: Nou?

Katie: Ik heb het niet!

Hans: Hoe weet ik of ik wat ik wil, niet nodig heb?

Katie: Nou?

Hans: Ik weet het niet!

Omkering 2

Katie: Hoe weet ik dat ik wat ik niet wil, nodig heb?

Hans: Nou?

Katie: Ik heb het!

Hans: Hoe weet ik of ik wat ik niet wil, nodig heb?

Katie: Nou?

Hans: Ik weet het niet!

154. Onderzoeken of je Het Onderzoek nodig hebt

"How do I know that I don't need what I want? I don't have it."

(Byron Katie)

Katie: Hoe weet ik dat ik wat ik wil niet nodig heb?

Hans: Nou?

Katie: Ik heb het niet!

Hans: Hoe weet ik dat ik Het Onderzoek niet nodig heb?

Katie: Nou?

Hans: Ik doe het niet!

Katie: Jij doet het ook, maar dan op jouw manier.

Hans: Die heb ik niet!

Katie: Maar jij onderzoekt toch constant je gedachten?

Hans: Dat ben ik niet!

Katie: Wie doet het dan wel?

Hans: Dat weet ik niet!

Katie: Misschien moet je harder zoeken.

Hans: Misschien heb ik harder gezocht.

Spiegelbeeldige mannetjes die door een vergrootglas naar elkaar kijken.
^ Onderzoeken of je Het Onderzoek nodig hebt.

155. De wereld als willoze voorstelling

"Als je niets meer weet, waarom zou je dan nog iets anders willen dan wat er is?"

(Byron Katie)

Katie: Als je niets meer weet, waarom zou je dan nog iets anders willen dan wat er is?

Hans: Als je niets meer weet, waarom zou je dan nog willen wat er is?

Katie: Ja, waarom eigenlijk.

Hans: En wie zegt dat weten de grondslag van willen is?

Katie: In plaats van?

Hans: Onwetendheid, het onbewuste, genen, zenuwen, hormonen, reflexen, instincten, behoeften, drugs, drank, emoties, je moeder, de context, de omstandigheden, idealen, het geheel, de duivel, God...

Katie: Allemaal grondslagen van de wil?

Hans: Welke wil eigenlijk?

Katie: Bedoel je dat er geen wil is?

Hans: Als je niets meer weet, hoe moet je dat dan weten?

Silhouet van een Amsterdams geveltjeshuis op palen in de ruimte.
^ Grondslagen in de lucht.

156. Waarom je nog iets anders zou willen dan wat er is

"Als je niets meer weet, waarom zou je dan nog iets anders willen dan wat er is?"

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Als je niets meer weet, waarom zou je dan nog iets anders willen dan wat er is?

Hans: Als je niets meer weet, waarom niet?

Omkering 2

Katie: Als je niets meer weet, waarom zou je dan nog iets anders willen dan wat er is?

Hans: Omdat iets anders willen dan wat er is er ook is?

Omkering 3

Katie: Als je niets meer weet, waarom zou je dan nog iets anders willen dan wat er is?

Hans: Vraag dat maar aan iemand die niets meer weet.

Katie: Zo iemand ben jij toch?

Hans: Als ik zo iemand was kon ik dat niet weten.

Katie: En als je het toch wist?

Hans: Dan was ik niet zo iemand.

157. Willen willen wat er is is willen wat er niet is

"When I am perfectly clear, what is is what I want."

(Byron Katie)

Katie: Als ik helemaal helder ben wil ik wat er is.

Hans: Helder of niet, willen is wat er is.

Katie: Maar de vraag is, welk willen.

Hans: Willen wat er is, willen wat er niet is, niet willen wat er is en niet willen wat er niet is.

Katie: Ik wil alleen nog maar willen wat er is.

Hans: Een typisch voorbeeld van willen wat er niet is.

Katie: En ik wil nooit meer willen wat er niet is.

Hans: Een typisch voorbeeld van niet willen wat er wel is.

Katie: Ik droom ervan dat ik nooit meer Het Werk hoef te doen doordat ik alleen nog maar wil wat er is.

Hans: Dan zul je nog steeds willen wat er niet is en niet willen wat er wel is.

Katie: Waarom in vredesnaam?

Hans: Dat is nu eenmaal wat er is.

158. Hoe het zou zijn als het niet zo was

"What would it be like to let go of wanting things to be other than they are?"

(Byron Katie)

Katie: Hoe zou het zijn als je niet langer wilde dat dingen anders zijn dan ze zijn?

Hans: Hoe zou het zijn als je niet langer wilde dat dingen zijn wat ze zijn?

159. Waar Het Werk is is een wil

"What would it be like to let go of wanting things to be other than they are?"

(Byron Katie)

Katie: Hoe zou het zijn als je niet langer wilde dat dingen anders zijn dan ze zijn?

Hans: Anders dan het is.

Katie: Hoezo?

Hans: Anders had je vraag geen zin.

Katie: Als je niet langer wil dat dingen anders zijn dan ze zijn moet je het Werk gaan doen.

Hans: Dan doe je Het Werk omdat je wil dat dingen anders zijn dan ze zijn.

Katie: Dat is ook weer zo.

Hans: Waarom probeer jij mensen aan Het Werk te krijgen?

Katie: Ik wil dat iedereen gelukkig is.

Hans: Hoe zou het zijn als je niet langer wilde dat mensen zich anders voelen dan ze zich voelen?

160. Ja zeggen tegen de realiteit

"Ik zeg altijd ja tegen de realiteit."

(Byron Katie)

Katie: Ik zeg altijd ja tegen de realiteit.

Hans: Hoe bedoel je?

Katie: Ik wil alleen maar wat er is.

Hans: Willen wat er niet is en niet willen wat er wel is, hoe is het daarmee gesteld?

Katie: Daar zeg ik altijd nee tegen.

Hans: Hoezo?

Katie: Dat is niet de realiteit.

Hans: Waarom zeg je dan wat terug?

161. Ja en nee zeggen tegen de realiteit

"Ik zeg altijd ja tegen de realiteit."

(Byron Katie)

Katie: Ik zeg altijd ja tegen de realiteit.

Hans: Heb je weleens hoofdpijn?

Katie: Ja.

Hans: Neem je dan weleens een pijnstiller?

Katie: Ja.

Hans: Nou dan.

Katie: Ik zei toch twee keer ja?

Hans: Ja zeggen tegen hoofdpijn is nee zeggen tegen een pijnstiller.

Katie: Nou je het zegt.

Hans: En ja zeggen tegen een pijnstiller is nee zeggen tegen hoofdpijn.

Katie: Want ja zeggen tegen dit is nee zeggen tegen dat.

Hans: Ja.

Katie: En daar is niets aan te doen.

Hans: Nee.

162. Nee zeggen tegen de realiteit

"Ik zeg altijd ja. Zelfs een uitgesproken nee is een innerlijk ja."

(Byron Katie)

Katie: Ik zeg altijd ja. Zelfs een uitgesproken nee is een innerlijk ja.

Hans: Er is geen groter nee dan een ja.

Katie: Wat?

Hans: Ja zeggen tegen iets is nee zeggen tegen al het andere.

Katie: Kan ik niet alleen maar ja zeggen?

Hans: Nee.

Katie: Maar ik wil helemaal geen nee zeggen.

Hans: Waarom niet?

Katie: Omdat ik ja wil zeggen tegen wat er is.

Hans: Nee is ook wat er is.

Katie: Nee zeggen tegen iets is toch ja zeggen tegen al het andere?

Hans: Nee zeggen tegen iets is alle andere mogelijkheden open houden.

Katie: Maar daarvoor heb ik wel eerst nee moeten zeggen.

Hans: Ja.

Katie: Dus er is geen enkele manier om alleen maar ja te zeggen?

Hans: Nee.

Katie: En er is ook geen enkele manier om alleen maar nee te zeggen?

Hans: Nee.

Katie: Is er dan tenminste een manier om alle mogelijkheden open te houden?

Hans: Nee.

Katie: Als ik ja én nee zeg, hou ik toch alle mogelijkheden open?

Hans: Nee.

Katie: Waarom niet?

Hans: Omdat je dan niet alleen ja of alleen nee kunt zeggen.

Katie: En als ik geen ja en geen nee meer zeg?

Hans: Dan kun je niet meer alleen ja of alleen nee of alleen ja en nee zeggen.

Katie: Dus wat ik ook zeg, ik sluit altijd iets uit?

Hans: Ja.

Katie: En als ik zwijg?

Hans: Dan sluit je het spreken uit.

Katie: Wat moet ik dan?

Hans: Wat je altijd hebt gedaan.

Katie: Wat heb ik altijd gedaan?

Hans: Wat iedereen altijd doet.

Katie: Wat doet iedereen altijd?

Hans: Ja zeggen, nee zeggen, ja en nee zeggen, ja noch nee zeggen, eromheen draaien of je mond houden.

Katie: Tja.

Hans: Dat komt op hetzelfde neer.

163. Tja zeggen tegen de realiteit

"Ik zeg altijd ja tegen de realiteit."

(Byron Katie)

Katie: Ik zeg altijd ja tegen de realiteit.

Hans: Waar zeg je dan nee tegen?

Katie: Mijn gedachten over de realiteit.

Hans: Geef eens een voorbeeld van zo'n gedachte.

Katie: Mensen mogen niet liegen.

Hans: Daar zeg je nee tegen?

Katie: Ja, want mensen liegen.

Hans: 'Mensen liegen' en 'mensen mogen niet liegen' zijn toch allebei gedachten?

Katie: Jawel.

Hans: Dan zeg je toch ja tegen de ene gedachte over de realiteit en nee tegen de andere gedachte over de realiteit?

Katie: Nu je het zegt.

Hans: En tegen de realiteit zelf, wat zeg je daar dan tegen?

Katie: Tja.

Hans: Ik ook!

Katie: Ik bedoelde, tja, daar vraag je me wat.

Hans: Ik ook!

Silhouet van Meester Tja.
^ Meester Tja, protagonist van het Witboek Taoïsme.

164. Wat heet liegen

"Als ik beweer dat mensen niet moeten liegen wend ik me af van de realiteit."

(Byron Katie)

Katie: Als ik beweer dat mensen niet moeten liegen wend ik me af van de realiteit.

Hans: Van welke realiteit?

Katie: Van de realiteit dat mensen nu eenmaal liegen.

Hans: Een waarde kun je niet weerleggen door erop te wijzen dat mensen zich er niet aan houden.

Katie: Een feit kun je niet veranderen door te zeggen dat het anders zou moeten zijn.

Hans: Sommigen denken dat mensen niet moeten liegen; dat is hun realiteit. Sommigen denken dat mensen nu eenmaal liegen; dat is hun realiteit. Sommigen denken het allebei; dat is hun realiteit. Sommigen denken het geen van beide; dat is hun realiteit. Sommigen denken steeds wat anders; dat is hun realiteit.

Katie: En?

Hans: Wat is dan de realiteit?

Katie: De realiteit is een feit, wat je erover denkt is een mening.

Hans: Is dat een feit of een mening?

Katie: Dat is een... eh...

Hans: Denk jij dat de realiteit zich keurig laat splitsen in feiten en meningen? In waarheid en leugen?

Katie: Ik heb daar nooit moeite mee.

Hans: Als je op straat je rug recht als je bedreigd wordt, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want je doet je groter voor dan je bent. Nee, want zo laat je de ander zien tegen wie hij het opneemt.

Katie: Hm.

Hans: Als je make-up gebruikt, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want je doet je mooier voor dan je bent. Nee, want je laat je schoonheid beter uitkomen.

Katie: Hm.

Hans: Als iemand je in het voorbijgaan vraagt hoe het met je gaat en je zegt goed terwijl het slecht gaat, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want je draait eromheen. Nee, want het was een beleefdheidsvraag.

Katie: Hm.

Hans: Als je Sinterklaas viert met je kinderen, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want Sinterklaas bestaat niet. Nee, want het is gewoon een traditie.

Katie: Hm.

Hans: Als je iemand eeuwig trouw belooft en een paar jaar later een echtscheiding aanvraagt, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want je breekt een belofte. Nee, als je het eerder meende.

Katie: Hm.

Hans: Als je voor de kerk trouwt omdat je partner godsdienstig is terwijl jij het niet bent, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want je doet alsof. Nee, zo betuig je je liefde.

Katie: Hm.

Hans: Als je bidt en je hebt je aandacht er niet bij, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want je bidt alleen maar voor de vorm. Nee, dat kan de beste overkomen.

Katie: Hm.

Hans: Als je je keppeltje afdoet wanneer je een moslimwijk binnengaat, of je hoofddoekje bij het betreden van een synagoge, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want je verloochent je geloof. Nee, zo voorkom je problemen.

Katie: Hm.

Hans: Als je aardig doet bij de groenteboer terwijl je hem niet mag, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want je belazert hem. Nee, anders belazert hij jou.

Katie: Hm.

Hans: Als je zegt dat alle problemen jouw zelfrealisatie ten doel hebben, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want problemen hebben geen doel. Nee, want zo kun je het ook bekijken.

Katie: Hm.

Hans: Op iedere foto lachen, is dat liegen?

Silhouet van Byron Katie met eeuwige glimlach.
^ Op iedere foto lachen, is dat liegen?

Katie: Nou?

Hans: Ja, want niemand lacht de hele dag. Nee, want op die momenten lach je wel.

Katie: O, gelukkig.

Hans: Is het nu de realiteit dat mensen liegen of niet?

Katie: Tja.

Hans: Waar wou je je dan van afwenden?

165. Inzien wat je niet inziet

"I came to see that the world is always as it should be, whether I opposed it or not."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Ik begon in te zien dat de wereld altijd is zoals hij moet zijn, of ik me ertegen verzet of niet.

Hans: Ik begon in te zien dat verzet deel uitmaakt van de wereld, of ik wil of niet.

Omkering 2

Katie: Ik begon in te zien dat de wereld altijd is zoals hij moet zijn, of ik me ertegen verzet of niet.

Hans: Ik begon in te zien dat de wereld altijd is wat hij is, of ik wil of niet.

Omkering 3

Katie: Ik begon in te zien dat de wereld altijd is zoals hij moet zijn, of ik me ertegen verzet of niet.

Hans: Ik begon in te zien dat ik altijd ben wat ik ben, of de wereld wil of niet.

Omkering 4

Katie: Ik begon in te zien dat de wereld altijd is zoals hij moet zijn, of ik me ertegen verzet of niet.

Hans: Ik begon in te zien dat ik geen idee heb hoe de wereld is of moet zijn.

Omkering 5

Katie: Ik begon in te zien dat de wereld altijd is zoals hij moet zijn, of ik me ertegen verzet of niet.

Hans: Ik begon in te zien dat ik geen idee heb hoe ik zelf ben of moet zijn.

Omkering 6

Katie: Ik begon in te zien dat de wereld altijd is zoals hij moet zijn, of ik me ertegen verzet of niet.

Hans: Ik begon in te zien dat ik geen idee heb waar ik ophoud en de wereld begint.

166. Als ik eet, verzet ik me dan tegen de dood?

"I came to see that the world is always as it should be, whether I opposed it or not."

(Byron Katie)

Katie: Ik begon in te zien dat de wereld altijd is zoals hij moet zijn, of ik me ertegen verzet of niet.

Hans: Ik begon in te zien dat ik geen idee heb wat verzet is en wat niet.

Katie: Hoe bedoel je?

Hans: Als ik weiger om me te laten behandelen, verzet ik me dan tegen het leven? Als ik me laat behandelen, verzet ik me dan tegen mijn ziekte? Als ik bid om genezing? Als ik bid om berusting?

Als ik eet, verzet ik me dan tegen de dood? Als ik me dood eet? Als ik vast?

Als ik vecht, verzet ik me dan tegen de vrede? Als ik vecht voor de vrede? Als vechten me vrede geeft?

Als ik brandnetels wied, verzet ik me dan tegen de natuur? Als ik ze laat woekeren? Als ik ze laat overwoekeren?

Als ik iets een boom noem, verzet ik me dan tegen de boom? Als ik weiger iets te benoemen, verzet ik me dan tegen de taal? Tegen communicatie? Tegen mijn geest?

Als ik Het Onderzoek doe, verzet ik me dan tegen mijn gedachten? Tegen mezelf? Tegen mijn opvoeding?

Als ik Het Onderzoek onderzoek, verzet ik me dan tegen Het Onderzoek? Tegen jou? Tegen mezelf?

Als ik me verzet tegen mijn verzet, verzet ik me dan? Als ik me eraan overgeef? Als ik ga roepen dat mijn verzet altijd is wat het moet zijn, of ik me ertegen verzet of niet?

Katie: Jeetje.

Hans: Dat bedoel ik.

167. Zeg jij ook alleen maar wat je zelf wil horen?

"We say to others only what we need to hear."

(Byron Katie)

Katie: We zeggen tegen anderen alleen wat we zelf willen horen.

Hans: Jij misschien.

Katie: Iedereen.

Hans: Nou moet ik zeker zeggen dat je gelijk hebt.

Katie: Hoezo?

Hans: Of ben jij de uitzondering op de regel?

Katie: Hoe zie jij dat dan?

Hans: Soms zeggen we tegen anderen wat we zelf willen horen.

Soms zeggen we tegen anderen wat we niet zelf willen horen.

Soms zeggen we juist niet tegen anderen wat we zelf willen horen.

Soms zeggen we juist niet tegen anderen wat we zelf niet willen horen.

Soms zeggen we tegen anderen wat we denken dat ze willen horen.

Soms zeggen we niet tegen anderen wat we denken dat ze willen horen.

Soms zeggen we tegen anderen wat we denken dat ze niet willen horen.

Soms zeggen we niet tegen anderen wat we denken dat ze niet willen horen.

Soms zeggen we wat om andere redenen.

Soms zeggen we wat om meer redenen.

Soms veranderen de redenen terwijl we aan het woord zijn.

Soms zeggen we maar wat, zonder duidelijke redenen.

Katie: Tja.

Hans: Zeg je dat nu omdat je denkt dat ik dat van je wil horen?

Katie: Zal ik dan maar zeggen dat je gelijk hebt?

Hans: Mij best, maar waarin?

168. Het ego als Werknemer

"The ego's job is to kill everything but itself."

(Byron Katie)

Katie: Het is de taak van het ego om alles te doden behalve zichzelf.

Hans: Het is de taak van het denken om het idee van het ego te doden.

Katie: En dan?

Hans: Alle andere ideeën doden.

Katie: En dan?

Hans: Het idee doden dat het denken alle ideeën moet doden.

Katie: En dan?

Hans: Het idee van het denken doden.

Katie: En dan?

Hans: Het idee doden dat het allemaal maar ideeën waren.

Katie: En dan?

Hans: Ben je wel zo'n beetje uitgeWerkt.

Katie: Ik moet er niet aan denken.

Hans: Ik was er al bang voor.

Katie: Hoezo?

Hans: Het is de taak van het ego om alles te doden behalve zichzelf.

Spiegelbeeldige vechters met als wapens een spade en een vergrootglas.
^ Het is de taak van het ego om alles te doden behalve zichzelf.

169. De waarheid als ego

"The ego is terrified of the truth. And the truth is that the ego doesn't exist."

(Byron Katie)

Katie: Het ego is als de dood voor de waarheid.

Hans: Het ego schermt graag met de waarheid.

Katie: En de waarheid is dat het ego niet bestaat.

Hans: En de vraag is of de waarheid bestaat.

170. Liefde kan van alle kanten komen

"Personalities don't love – they want something."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Personen hebben niet lief – ze willen iets.

Hans: Willen is liefde voor iets.

Omkering 2

Katie: Personen hebben niet lief – ze willen iets.

Hans: Jij wilt een wereld zonder personen.

Omkering 3

Katie: Personen hebben niet lief – ze willen iets.

Hans: Liefde heeft personen lief.

Omkering 4

Katie: Personen hebben niet lief – ze willen iets.

Hans: Willen maakt deel uit van de liefde.

171. Liefde weet niets en vraagt alles

"Love asks for nothing. Only personalities want something."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Liefde vraagt niets. Alleen personen willen iets.

Hans: Liefde vraagt alles. Alleen personen vragen niets.

Omkering 2

Katie: Liefde vraagt niets. Alleen personen willen iets.

Hans: Alleen personen willen liefde die niets vraagt.

Omkering 3

Katie: Liefde vraagt niets. Alleen personen willen iets.

Hans: Liefde weet niets. Alleen personen weten wat liefde is.

172. Drie omkeringen met een glimlach

"After you've been doing inquiry for a while, if you have the thought 'She doesn't love me,' you just get the immediate turnaround with a smile: 'Oh, I'm not loving myself in this moment.'"

(Byron Katie)

Katie: Als je bedreven bent in Het Werk volgt op de gedachte 'Ze houdt niet van mij' meteen de omkering met een glimlach: 'O, ik hou op dit moment niet van mezelf.'


^ Omgekeerde Byron Katie met glimlach.

Hans: Als je bedreven bent in niet-weten volgt op de gedachte 'Ze houdt niet van mij' meteen een vloedgolf van vragen:

Zeker weten?

Is dat erg?

Is het erg als dat erg is?

Kan zij het helpen?

Wat raak ik kwijt als ik haar kwijtraak?

Wat win ik als ik haar kwijtraak?

Wat raakt zij kwijt als ze mij kwijtraakt?

Wat wint zij als ze mij kwijtraakt?

Hou ik wel van haar?

Wat zegt dat over mij?

Zegt het wat over mij?

Wat zegt het over haar?

Zegt het wat over haar?

Wat zegt het over de liefde?

Zegt het wat over de liefde?

Van hoeveel mensen op aarde houdt ze nog meer niet?

Van hoeveel mensen kan een mens houden?

Van hoeveel mensen kan ik zelf houden?

Kun je van jezelf houden?

Hoelang kan liefde standhouden?

Van hoeveel mensen heb ik gehouden en hoeveel zijn er daarvan nog over?

Heb ik ooit echt van iemand gehouden?

Heb ik ooit echt niet van iemand gehouden?

Wat is liefde?

Is liefde?

Katie: Dat zijn geen omkeringen.

Hans: Jij verandert antwoorden in andere antwoorden. Ik verander antwoorden in vragen. Omgekeerder kan niet.

Katie: Wat moet je met al die vragen?

Hans: Moet je er wat mee?

Katie: Waarom zou je ze anders stellen?

Hans: Omdat ze in je opkomen?

Katie: Maar wat is dan de lol ervan?

Hans: Dat je ervan gaat glimlachen?


^ Byron Katie met omgekeerde glimlach.

173. De ontdekking van de aarde

"Whenever we manage to love without expectations, calculations, negotiations, we are indeed in heaven."

(Byron Katie)

Katie: Zodra we erin slagen lief te hebben zonder verwachtingen, berekeningen of onderhandelingen, zijn we werkelijk in de zevende hemel.

Hans: Zodra we erin slagen verwachtingen, berekeningen en onderhandelingen te omarmen staan we weer met beide benen op de grond.

Silhouet met grote voeten op de grond en taps toelopend de lucht in waar zijn hoofd in een wolk verdwijnt.
^ Met beide benen op de grond.

174. Een hemelse misrekening

"Whenever we manage to love without expectations, calculations, negotiations, we are indeed in heaven."

(Byron Katie)

Katie: Zodra we erin slagen lief te hebben zonder verwachtingen, berekeningen of onderhandelingen, zijn we werkelijk in de zevende hemel.

Hans: Liefde is niet iets om in te slagen.

Katie: Wat is het dan wel?

Hans: Liefde is iets waarin je mag falen.

175. De liefde die alles omarmt sluit het buitensluiten niet buiten

"To exclude anything that appears in your universe is not love. Love joins with everything. It doesn't exclude the monster. It doesn't avoid the nightmare – it looks forward to it."

(Byron Katie)

Katie: Iets buitensluiten dat in jouw wereld verschijnt is geen liefde.

Hans: Buitensluiten verschijnt ook in jouw wereld.

Katie: Liefde omarmt alles.

Hans: Dan ook het buitensluiten.

Katie: Ze sluit het monster niet buiten.

Hans: Ze sluit het buitensluiten van het monster niet buiten.

Katie: Ze vermijdt de nachtmerrie niet.

Hans: Ze vermijdt het vermijden van de nachtmerrie niet.

Katie: Ze verheugt zich erop.

Hans: Ze verheugt zich erop zich niet meer overal op te hoeven verheugen.

Katie: Want liefde omarmt alles.

Hans: Aangenomen dat liefde alles omarmt.

Katie: En anders?

Hans: Helemaal.

Katie: En dat wou jij liefde noemen?

Hans: En dat wou jij liefde noemen.

Katie: Hoe zou jij het noemen?

Hans: Voor mij spreekt het vanzelf.

Groot hart dat klem zit in een ribbenkast.
^ Liefde omarmt alles, ook het buitensluiten.

176. Geslotenheid is wat het leven draagt

"Het denken dat niet weet staat volledig open voor alles wat het leven brengt."

(Byron Katie)

Katie: Het denken dat niet weet staat volledig open voor alles wat het leven brengt.

Hans: Het denken dat niet weet heeft niets te melden over het denken dat niet weet.

Katie: Waarom niet?

Hans: Omdat het niet weet natuurlijk.

Katie: En het denken dat volledig open staat voor alles wat het leven brengt?

Hans: Dat staat ook volledig open voor geslotenheid.

Katie: Waarom?

Hans: Omdat het leven ook geslotenheid brengt natuurlijk.

Katie: Ik zeg, openheid is wat het leven vleugels geeft.

Hans: Dan zeg ik, geslotenheid is wat het leven draagt.

Katie: En als ik dat niet had gezegd?

Hans: Dan had ik niets te zeggen gehad.

Silhouet van een ei met vleugels.
^ Geslotenheid is wat het leven draagt.

177. De mythe van de pure liefde

"Love is the absence of all expectation."

(Byron Katie)

Katie: Liefde is niets verwachten.

Hans: Je verwacht er nogal wat van.

Katie: Ik spreek uit ervaring.

Hans: Niet uit de mijne.

Katie: Wat zou jij zeggen?

Hans: Verwachtingen maken deel uit van de liefde.

Katie: Als ik het niet dacht.

Hans: En liefde maakt deel uit van je verwachtingen.

Katie: Hoe hou je ze dan nog uit elkaar?

Hans: Bij mij loopt alles door elkaar.

Katie: Een beproefd recept voor smart.

Hans: Vol verwachting klopt mijn hart.

Katie: Verwachtingen duiden op weten.

Hans: Alleen als je verwacht dat ze uitkomen.

Katie: Ik noem dit geen liefde.

Hans: Ik noem het niet-weten.

178. Hoe je van je gedachten scheidt

"Nothing can cost you someone you love. The only thing that can cost you your husband is if you believe a thought. That's how you move away from him. That's how the marriage ends. You are one with your husband until you believe the thought that he should look a certain way, he should give you something, he should be something other than what he is. That's how you divorce him. Right then and there you have lost your marriage."

(Byron Katie)

Hoe je van je partner scheidt

Katie: Niets kan je een geliefde kosten. Het enige dat je je echtgenoot kan kosten is een gedachte geloven. Dat is hoe je hem verlaat. Dat is hoe het huwelijk eindigt.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Wat?

Hans: Dat alleen een gedachte geloven je je echtgenoot kan kosten?

Katie: Je bent één met je echtgenoot totdat je de gedachte gelooft dat hij er zus of zo moet uitzien, dat hij je iets moet geven, dat hij iets anders moet zijn dan hij is.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Wat?

Hans: Dat je één bent met je echtgenoot? Dat je dat blijft totdat je begint te geloven dat hij moet veranderen?

Katie: Dat is hoe je van hem scheidt. Dat is het moment waarop het huwelijk je ontglipt.

Hans: Misschien is geloven dat je één bent met je echtgenoot wel hoe je hem verlaat.

Katie: Wat?

Hans: Misschien ben je één met jezelf totdat je gelooft dat je iets nooit mag denken of voelen of geloven – over je echtgenoot, over de wereld, over jezelf of wat dan ook. Misschien is dat het moment waarop je van jezelf scheidt, waarop je jezelf kwijtraakt.

Hoe je van jezelf scheidt

Katie: Niets kan je jezelf kosten. Het enige dat je jezelf kan kosten is een gedachte geloven. Dat is hoe je jezelf verlaat.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Wat?

Hans: Dat alleen een gedachte geloven je jezelf kan kosten?

Katie: Je bent één met jezelf totdat je de gelooft dat je er op een bepaalde manier moet uitzien, dat je jezelf iets moet geven, dat je iets anders moet zijn dan je bent.

Hans: Geloof je dat?

Katie: Wat?

Hans: Dat je één bent met je jezelf? Dat je dat blijft totdat je begint te geloven dat je moet veranderen?

Katie: Dat is hoe je van jezelf scheidt. Dat is het moment waarop je jezelf kwijtraakt.

Hans: Misschien is geloven dat je één bent met jezelf wel hoe je jezelf verlaat.

Katie: Wat?

Hans: Misschien raak je pas echt verwijderd van jezelf als je begint te geloven dat je nooit mag denken of geloven dat je iets nooit mag denken of geloven.

Katie: Maar hoe blijf je dan bij jezelf?

Hans: Misschien is denken dat je bij jezelf moet blijven wel hoe je van jezelf scheidt.

Katie: Want er is helemaal geen zelf om van te scheiden.

Hans: Misschien is denken dat er helemaal geen zelf is om van te scheiden wel hoe je van jezelf scheidt.

Katie: Want denken is hoe je van jezelf scheidt.

Hans: Misschien is denken dat denken je van jezelf scheidt wel hoe je van jezelf scheidt.

Katie: Dan weet ik het ook niet meer.

Hans: Dan weet ik het ook niet meer.

Silhouet van gespleten figuurtje dat alleen bij de heupen nog aan elkaar zit.
^ Hoe je van jezelf scheidt.

179. Als iemand je de deur wijst

"For me, if somebody tells me to go away, that is an opportunity: for me to give the person a better life, to realize where not to be, and to see what could be even better than being with that person I love."

(Byron Katie)

Katie: Als iemand me de deur wijst, is dat voor mij een kans.

Hans: Als iemand me de deur wijst, is dat voor mij iemand die me de deur wijst.

Katie: Een kans om de ander een beter leven te geven, om te weten waar ik niet moet wezen en om te zien wat nog beter zou kunnen zijn dan bij degene te blijven van wie ik hou.

Hans: Misschien krijgt de ander inderdaad een beter leven als je weggaat, maar het zou ook een minder leven kunnen worden, of beter in het ene opzicht en minder in het andere, of beter op korte termijn en minder op lange termijn of omgekeerd, of beter noch minder maar gewoon anders of zo.

Katie: Zeg dat nog eens.

Hans: En misschien ontdek je inderdaad iets dat nog beter voor je is dan bij degene te blijven van wie je houdt, maar misschien ontdek je alleen maar iets dat minder is, of beter in het ene opzicht en minder in het andere, of beter op korte termijn en minder op lange termijn of omgekeerd, of beter noch minder maar gewoon anders of zo. Als je al iets ontdekt.

Katie: Een kans is een kans.

Hans: Het kenmerk van een kans is dat je van tevoren niet weet hoe het uitpakt. Of kan jij in de toekomst kijken?

Katie: De toekomst bestaat niet.

Hans: Een kans veronderstelt een toekomst. Als je gelooft dat de toekomst niet bestaat valt je hele verhaal over kansen op een beter leven in het water.

Katie: Dus volgens jou maakt het niet uit of je weggaat of blijft?

Hans: Hoe moet ik dat weten?

Katie: Ik bedoel dat het voor jou geen kans is als iemand je de deur wijst.

Hans: Als ik wegga kan er van alles gebeuren, als ik blijf kan er van alles gebeuren. Wat ik ook doe, er gaan deuren open en er gaan deuren dicht.

Katie: Jij zou ervoor kiezen te blijven.

Hans: Je veronderstelt een vrije wil.

Katie: Gesteld dat je kunt kiezen.

Hans: Ik kan niet in de toekomst kijken.

Katie: Grijp gewoon je kans, zeg ik altijd.

Hans: Dat snap ik, maar waarop?

180. Tot je het onderzoekt is Het Onderzoek niet gedaan

"Totdat je je verheugt op kritiek is je Werk nog niet gedaan."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Totdat je je verheugt op kritiek is je Werk nog niet gedaan.

Hans: Totdat je je niet meer op kritiek hoeft te verheugen is je Werk nog niet gedaan.

Omkering 2

Katie: Totdat je je verheugt op kritiek is je Werk nog niet gedaan.

Hans: Totdat je je verheugt op kritiek op Het Werk is je Werk nog niet gedaan.

181. Tot je het neerlegt is Het Werk niet gedaan

"Zolang je nog ergens verdrietig, bang of boos over bent, is Het Werk niet gedaan."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Zolang je nog ergens verdrietig, bang of boos over bent, is Het Werk niet gedaan.

Hans: Zolang je nergens meer verdrietig, bang of boos over kunt zijn, is Het Werk niet gedaan.

Omkering 2

Katie: Zolang je nergens meer verdrietig, bang of boos over mag zijn is Het Werk niet gedaan.

Hans: Zolang je er nog in gelooft is Het Werk niet gedaan.

182. Heeft verdriet gedachten nodig?

"Because I don't believe my thoughts, sadness can't exist."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Omdat ik mijn gedachten niet geloof kan verdriet niet bestaan.

Hans: Daar heeft verdriet echt geen gedachten voor nodig.

Omkering 2

Katie: Omdat ik mijn gedachten niet geloof kan verdriet niet bestaan.

Hans: Geloof je dat nu echt?

Katie: Anders zou ik het niet zeggen.

Hans: Dan is het niet waar dat je je gedachten niet gelooft.

Katie: Ik bedoel, natuurlijk geloof ik dat niet.

Hans: Dan is het geen reden waarom verdriet niet kan bestaan.

Omkering 3

Katie: Omdat ik mijn gedachten niet geloof kan verdriet niet bestaan.

Hans: Zolang ik niet geloof dat ik mijn gedachten niet geloof kan alles bestaan.

Omkering 4

Katie: Omdat ik mijn gedachten niet geloof kan verdriet niet bestaan.

Hans: Omdat ik jouw gedachten niet geloof kan mijn verdriet bestaan.

Omkering 5

Katie: Omdat ik mijn gedachten niet geloof kan verdriet niet bestaan.

Hans: Dan zal dat ook wel voor vreugde gelden.

183. Oneerlijk duurt het langst

"An uncomfortable feeling is not an enemy. it's a gift that says, 'Get honest, inquire.'"

(Byron Katie)

Katie: Een ongemakkelijk gevoel is geen vijand. Het is een wenk die zegt, 'Word eerlijk, onderzoek.'

Hans: Een ongemakkelijk gevoel is een ongemakkelijk gevoel, niet per se een teken van oneerlijkheid.

Katie: Maar wel een uitnodiging tot onderzoek.

Hans: Een ongemakkelijk gevoel is een ongemakkelijk gevoel, niet per se een uitnodiging tot onderzoek.

Katie: Maar je kunt het wel opvatten als een uitnodiging tot onderzoek.

Hans: Maar daarom is het dat nog niet.

Katie: Ongemakkelijke gevoelens hebben maar één doel, jouw zelfrealisatie.

Hans: Je kunt net zo goed zeggen dat ongemakkelijke gevoelens geen enkel doel hebben, of zoveel doelen als je kunt bedenken, of dat ze hun eigen beleving tot doel hebben, of hun eigen bestrijding, of jouw vernietiging.

Katie: Wat ben jij koppig, zeg.

Hans: Kun je eigenlijk wel zelf bepalen hoe je je gevoelens opvat, en op hoeveel manieren?

Katie: Twijfel je daar ook al aan?

Hans: Twijfel jij dan nergens aan?

Katie: In mijn ervaring...

Hans: Zelfs als we vrij kunnen kiezen uit de beschikbare alternatieven, zullen ze zich toch eerst moeten aandienen. Wat als er gewoon niets in je opkomt?

Katie: Ja, als we zo gaan beginnen...

Hans: Tja, dat lijkt me wel zo eerlijk.

184. Het Hele Werk is niet kieskeurig

"An uncomfortable feeling is not an enemy. it's a gift that says, 'Get honest, inquire.'"

(Byron Katie)

Katie: Een ongemakkelijk gevoel is geen vijand. Het is een wenk die zegt, 'Word eerlijk, onderzoek.'

Hans: Een gemakkelijk gevoel is geen vriend. Het is een wenk die zegt, 'Word eerlijk, onderzoek.'

185. Hoe je je van je gedachten bevrijdt

Katie: Volgens de non-dualist Jan van Delden zijn gedachten onze vijanden. Alleen door ze te negeren vinden we bevrijding.

Hans: Dat is ook maar een gedachte.

Katie: Wat zou jij ermee doen?

Hans: Ik zou hem lekker negeren.

Katie: Volgens mij zijn gedachten onze vrienden. Alleen door ze kritisch te onderzoeken vinden we bevrijding.

Hans: Dat is ook maar een gedachte.

Katie: Wat zou jij ermee doen?

Hans: Ik zou hem kritisch onderzoeken.

Katie: Hoe vinden we volgens jou bevrijding?

Hans: Door het begrip bevrijding te onderzoeken?

Katie: Wat zullen we dan vinden?

Hans: Zullen we dan wat vinden?

Katie: Wat als we niets vinden?

Hans: Dan zijn we daar ook weer van verlost.

186. Twee joden weten wat een bril kost

"You can't have your daughter as long as you have a concept of her. When you get rid of the concept, you meet your daughter for the first time."

(Byron Katie)

Katie: Zolang je een kijk hebt op je dochter zul je haar niet zien. Gooi je bril weg en je ziet haar voor het eerst.

Hans: Kijk voor het laatst en gooi je bril weg.

Bril met ogen in plaats van glazen.
^ Kijk voor het laatst en gooi je bril weg.

187. Zelfs de beste sprekers bedoelen maar wat

"We don't hear what someone said, we imagine what he meant."

(Byron Katie)

Katie: We horen niet wat iemand zegt, we bedenken wat hij bedoelt.

Hans: Dat is de andere helft van het probleem.

Katie: Wat is de ene helft van het probleem?

Hans: We weten zelf niet wat we zeggen, we bedoelen maar wat.

Katie: Meen je dat nou?

Hans: Meen je dat nou?

Katie: En wat is dan de oplossing?

Hans: En wat is dan het probleem?

Hoofd met breintjes in plaats van oren.
^ We horen niet wat we zelf zeggen, we bedoelen maar wat.

188. Een troebele gedachte over een heldere geest

"There's no way that a clear mind can live an unhappy life."

(Byron Katie)

Katie: Het is ondenkbaar dat een heldere geest een ongelukkig leven kan leiden.

Hans: Voor een heldere geest is alles denkbaar.

189. Een ongelukkig misverstand over ongelukkige mensen

"There's no way that a clear mind can live an unhappy life."

(Byron Katie)

Katie: Het is ondenkbaar dat een heldere geest een ongelukkig leven kan leiden.

Hans: Waarom zou een heldere geest niet ongelukkig kunnen zijn?

Katie: Omdat je alleen maar ongelukkig kunt zijn als je een ongelukkige gedachte gelooft.

Hans: Ongelukkig degene die dat gelooft. Ongelukkiger degene die het anderen wijsmaakt.

Katie: Ik heb anders nog nooit iemand ontmoet die ongelukkig was zonder ongelukkige gedachten.

Hans: Misschien veroorzaken ongelukkige gevoelens wel ongelukkige gedachten. Misschien hebben ongelukkige gevoelens en ongelukkige gedachten wel een gemeenschappelijke oorzaak.

Katie: Ik kan me gewoon niet voorstellen dat je ongelukkig zou kunnen zijn zonder voorafgaande ongelukkige gedachten.

Hans: Denk aan slapeloosheid, lage serotonineniveaus, aangeboren depressiviteit, bipolariteit, schizofrenie, voedsel-, vitamine- of mineralentekort, te weinig aanrakingen, te weinig liefde, te weinig zonlicht, te weinig buitenlucht, stress, een trauma, overprikkeling, chronische angst of pijn, een progressieve ziekte...

Katie: Jij keert oorzaak en gevolg om.

Hans: Keer het om.

Katie: Ik keer oorzaak en gevolg om.

Hans: Als je maar gelukkig bent.

190. Traumadeutung van een pseudoloog

"Trauma is nothing more than being stuck in what you believe."

(Byron Katie)

Katie: Trauma is niets anders dan vastzitten in wat je gelooft.

Hans: Een traumatiserende gedachte voor wie erin gelooft.

191. Gestoorde gedachten over denkstoornissen

"Eating, drinking, and depression disorders are really thinking disorders."

(Byron Katie)

Katie: Eet-, drink- en depressiestoornissen zijn eigenlijk denkstoornissen.

Hans: Alle stoornissen herleiden tot denkstoornissen is een denkstoornis.

Katie: Waarom?

Hans: Omdat je dan niets anders meer ziet.

Katie: Wou jij beweren dat alle denkstoornissen organische stoornissen zijn?

Hans: Alle stoornissen herleiden tot organische stoornissen is een denkstoornis.

Katie: Waarom?

Hans: Omdat je dan niets anders meer ziet.

Katie: Als je het zo bekijkt is al het denken gestoord.

Hans: Al het denken gestoord noemen is een denkstoornis.

Katie: Waarom?

Hans: Omdat je dan niets anders meer ziet.

Katie: Wat is volgens jou geen denkstoornis?

Hans: Niet-weten?

Katie: Dan zie je toch ook niets anders meer?

Hans: Dan zie je al het andere.

192. Zegt de ene simplist tegen de andere...

"Fear is always the result of an unquestioned past imagined as a future."

(Byron Katie)

Katie: Angst is altijd het resultaat van een niet onderzocht verleden voorgesteld als toekomst.

Hans: Een verklaring is altijd het resultaat van een niet onderzochte gedachte voorgesteld als feit.

193. De bange moed die in ons woedt

"That's where the fear comes from, from your uninvestigated thoughts."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Dat is waar angst vandaan komt, van je niet onderzochte gedachten.

Hans: Dat is waar moed vandaan komt, van je niet onderzochte gedachten.

Omkering 2

Katie: Dat is waar angst vandaan komt, van je niet onderzochte gedachten.

Hans: Dat is waar dit soort gedachten vandaan komt, van je niet onderzochte angst.

194. Hoeveel oorzaken heeft angst?

"Fear has only two causes, the thought of losing what you have, or the thought of not getting what you want."

(Byron Katie)

Katie: Angst heeft maar twee oorzaken, de gedachte te verliezen wat je hebt en de gedachte niet te krijgen wat je wilt.

Hans: Is dat waar? Kun je dat wel weten? Wat gebeurt er als je dat gelooft? Wie zou je zijn zonder die gedachte? Keer het om.

Katie: Haha.

Hans: Geweldige dooddoener, werkt altijd.

Katie: Wat is je punt?

Hans: Jij gaat ervan uit dat gedrag en gevoel ook en vooral door gedachten worden veroorzaakt. Filosofen noemen dat mentalisme.

Katie: En?

Hans: Is dat waar? Kun je dat wel weten? Wat gebeurt er als je dat gelooft? Wie zou je zijn zonder die gedachte? Keer het om.

Katie: Tja.

Hans: Geweldige dooddoener, werkt altijd.

Katie: Ik zie het probleem niet.

Hans: Nou, misschien worden gedachten wel veroorzaakt door gevoelens in plaats van andersom. Dan doe je aan symptoombestrijding.

Katie: Kan best wezen, maar daar heb ik als cognitief therapeut geen grip op.

Hans: Of misschien is er een wisselwerking tussen gedachten en gevoelens in plaats van een eenvoudig oorzakelijk verband.

Katie: Idem dito.

Hans: Of misschien zijn er wel een heleboel andere oorzaken van angst behalve je gedachten.

Katie: Zoals?

Hans: Erfelijkheid, groepsdruk, hormonen, neurosen, neurotransmitters, zenuwziekten, overbelasting, slaaptekort, alcohol, drugs, instincten, klassieke of operante conditionering, gevaren, ongelukken, rampen en noem maar op.

Katie: Dat zijn Gods zaken, daar hebben jij en ik niets mee te maken.

Hans: Of misschien is er wel een onnavolgbare interactie tussen al die zaken.

Katie: Waar is wat werkt, zeggen wij in Amerika.

Hans: Dan is Het Werk niet altijd waar.

Katie: Maar vaak genoeg.

Hans: Het idee dat alle gedachten die angst veroorzaken over hebben en kwijtraken gaan, lijkt me trouwens ook wat simplistisch.

Katie: Zeg, blijf jij aan de gang?

Hans: Tja, je bent een Workaholic of je bent het niet.

Verder lezen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Mentalisme_(filosofie) en https://nl.wikipedia.org/wiki/Probleem_van_mentale_oorzakelijkheid

195. Is het oké om niet alles oké te vinden?

"Some children are afraid to die because their parents are afraid to die. My own children have come to understand that it's totally okay with me if they die. They don't have to live for my sake."

(Byron Katie)

Katie: Sommige kinderen zijn bang om te sterven omdat hun ouders bang zijn dat ze sterven. Mijn eigen kinderen zien in dat het voor mij helemaal oké is als ze sterven. Ze hoeven niet omwille van mij in leven te blijven.

Hans: Voor mij is het helemaal oké als mensen bang zijn om te sterven. Het is oké als mensen bang zijn dat hun kinderen sterven. En het is oké als kinderen willen dat hun ouders hen liever niet zien sterven.

Katie: Zodra je angst voelt moet je Het Werk gaan doen.

Hans: Voor mij is het helemaal oké om angst te voelen zonder er meteen iets aan te doen. Het is oké om geen angst te willen voelen en er meteen iets aan te doen. En het is oké om meteen Het Werk aan te bieden als je niet kunt aanzien dat anderen angstig zijn.

Katie: Vrijheid is nooit een moment van angst, woede of verdriet meemaken.

Hans: Mensen hoeven niet omwille van mij vrij van angst, woede of verdriet te zijn.

Katie: En als het niet helemaal oké of helemaal niet oké voor je is wat mensen of jijzelf voelen?

Hans: Voor mij is dat helemaal oké.

Maria steekt haar duim op naar Jezus aan het kruis.
^ 'Oké man.'

196. Een pleister op een wonder

Ik weet niet hoe het met jou zit maar ik ben geboren als een bang vogeltje, ik ben getogen als een bang vogeltje en ik ben nog steeds een bang vogeltje.

Of misschien zit het zo: er zit een bang vogeltje op mijn schouder dat zijn fluit niet kan houden, met op zijn schouder ook weer een bang vogeltje dat zijn fluit niet kan houden enzovoort. We tsjilpen elkaar voortdurend angst toe en moed in – wie kent het verschil – en piepen heel wat af.

Ondanks of dankzij al dat piepen heb ik mijn angsten inmiddels aardig in de peiling en ben ik lang niet meer zo bang om bang te zijn. Ik deel ze ook al dertig jaar met mijn lief, en zij de hare met mij, dus de lading is er wel zo'n beetje vanaf.

Vrees is nu een oude bekende in het grote onbekende. Een pleister op een wonder.

197. Hoed je voor oneindigheid

"Het denken is van nature oneindig. Het kan schoonheid vinden in alle dingen."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Het denken is van nature oneindig. Het kan schoonheid vinden in alle dingen.

Hans: Het denken is van nature oneindig. Het kan lelijkheid vinden in alle dingen.

Omkering 2

Katie: Het denken is van nature oneindig. Het kan schoonheid vinden in alle dingen.

Hans: Het denken is van nature oneindig. Het kan zich overal in verliezen.

Omkering 3

Katie: Het denken is van nature oneindig. Het kan schoonheid vinden in alle dingen.

Hans: Het denken is van nature eindig. Het kan niet-weten vinden in alle dingen.

Kussende kikkers.
^ Het denken is van nature oneindig. Het kan alles vinden in alle dingen.

198. Je verzoenen met je onverzoenlijkheid

"Het Werk zorgt ervoor dat je je kunt verzoenen met de realiteit."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Het Werk zorgt ervoor dat je je kunt verzoenen met de realiteit.

Hans: Het is de realiteit dat Het Werk niet altijd werkt.

Katie: Maar soms wel.

Hans: Maar lang niet altijd en lang niet bij iedereen.

Katie: Toegegeven.

Hans: Kun jij je daarmee verzoenen?

Katie: Niet altijd.

Hans: Daar heb je het al.

Katie: Een goede reden om weer aan Het Werk te gaan.

Hans: Heb jij iets tegen onverzoenlijkheid?

Silhouet van een spiegelbeeld dat zijn terugdeinzende origineel probeert te zoenen.
^ Je verzoenen met de realiteit.

Omkering 2

Katie: Het Werk zorgt ervoor dat je je kunt verzoenen met de realiteit.

Hans: Het is de realiteit dat ik mij er niet mee kan verzoenen.

Katie: Dan moet je juist Het Werk gaan doen.

Hans: Heb jij iets tegen de realiteit?

Silhouet van iemand voor de spiegel die zijn terugdeinzende spiegelbeeld probeert te zoenen.
^ Je verzoenen met je onverzoenlijkheid.

199. Gewichtige gedachten wegen het lichtst

"Het Werk leert je om je met de realiteit te verzoenen."

(Byron Katie)

Katie: Het Werk leert je om je met de realiteit te verzoenen.

Hans: O ja?

Katie: Het kan je bijvoorbeeld verlossen van de gedachte dat je te dik of te dun bent.

Hans: Is denken dat je te dik of te dun bent soms niet de realiteit?

Katie: Jawel, maar...

Hans: Wat valt er dan te verzoenen?

Katie: Je bent niet te dik of te dun, dat denk je alleen maar.

Hans: Misschien denk je dat ook alleen maar.

Katie: Ik bedoel dat het alleen maar een gedachte is.

Hans: Ik bedoel dat dat ook alleen maar een gedachte is.

Katie: Ik snap het niet.

Hans: Een ander woord voor niet-weten.

Katie: Maar waarmee verzoen je je dan?

Hans: Daarmee verzoen je je dan.

Silhouet van een dunne man in een dikke man.
^ Denken dat je alleen maar denkt dat je te dik of te dun bent.

200. Verhalen bij het leven

"Once your mind becomes clear, life begins to live itself through you, effortlessly, with joy and kindness."

(Byron Katie)

Katie: Als je geest helder wordt, begint het leven door jou heen te leven, moeiteloos, vreugdevol en vriendelijk.

Hans: Het leven leeft toch wel door jou heen, of je helder bent of niet.

Katie: Maar niet moeiteloos.

Hans: Het leven doet nergens moeite voor en heeft nergens moeite mee.

Katie: En ook niet vreugdevol.

Hans: Het leven is vreugdevol noch vreugdeloos.

Katie: En ook niet vriendelijk.

Hans: Het leven is vriendelijk noch onvriendelijk.

Katie: Het leeft gewoon door jou heen, wou je zeggen.

Hans: Het leven leeft niet en het is niet dood, zou ik zeggen.

Katie: Waarom niet?

Hans: Omdat het leven geen wezen is, als je het mij vraagt.

Katie: Wat is het leven dan wel, als je het jou vraagt?

Hans: Een woord?

Katie: Is dat alles?

Hans: Niet zo geringschattend. Woorden zijn kauwgom voor de geest. Je kunt er prachtige bellen mee blazen.

Katie: Wat zou jij zeggen dat er gebeurt als je geest helder wordt?

Hans: Als je het mij vraagt is geest een woord.

Katie: Wat zou jij zeggen dat er gebeurt als je helder denkt? En ga me nu niet vertellen dat helder een woord is.

Hans: Als je helder denkt dan niets.

Katie: En anders?

Hans: Verhalen.

Katie: Wat voor verhalen?

Hans: Verhalen bij het leven.

201. Helderheid is een groot zwart gat

"Als mijn denken helder is dan is mijn leven dat ook."

(Byron Katie)

Katie: Als mijn denken helder is dan is mijn leven dat ook.

Hans: Als je denken helder is dan niets.

Katie: En als je denken troebel is?

Hans: Dan van alles en nog wat.

Katie: Bijvoorbeeld?

Hans: Waarheden, zekerheden, standpunten, overtuigingen, dilemma's, impasses, ongeloof, geloof, geloften, geboden, hellen, hemelen, activisme, fatalisme, zendingsdrang, beelden, beeldenstormen, heilige huisjes, heilige oorlogen, geweldloos verzet, zelfrealisatie, verlichting, Het Werk en noem maar op.

Katie: Helder denken leidt bij jou niet tot helder leven?

Hans: Helder denken leidt bij mij tot niets.

Katie: Kun jij...

Hans: Wie?

Katie: Aan mij uitleggen...

Hans: Aan wie?

Katie: Waarom helder denken...

Hans: Waarom wat?

Katie: Niet tot helder leven leidt?

Hans: Tot wat?

Katie: ...

Hans: Helder hè?

Silhouet van hersenen en een wegwerker erop met sterren erin.
^ Als je denken helder is...

202. Nemen wij beslissingen of worden wij genomen?

"I noticed one day that all my decisions were making themselves, and always at the right time. I haven't had to make one decision since then. They are always made for me and they come from the wisdom that is in us all. I trust that wisdom completely. That trust itself was a decision made for me as inquiry cleared my mind. No decision, no fear."

(Byron Katie)

Katie: Op een dag zag ik in dat al mijn beslissingen zichzelf nemen, en altijd op het juiste moment. Sindsdien heb ik nooit meer een beslissing hoeven nemen. Ze worden altijd voor me genomen en ze komen voort uit de wijsheid die in ons allen zit. Ik vertrouw volledig op die wijsheid. Dat vertrouwen is zelf een beslissing die voor me werd genomen toen onderzoek mijn geest helder maakte. Geen beslissing, geen angst.

Hans: Op een dag zag ik in dat ik geen idee heb waar mijn beslissingen vandaan komen. Of het wel beslissingen zijn. Of ze wel genomen worden. Of ze wel van mij zijn. Of er wel een mij is. Of er wel een juist moment is. Ik tast volledig in het duister.

Katie: Misschien is het duister wel jouw naam voor de wijsheid die in ons allen zit.

Hans: Misschien is het duister wel mijn naam voor de dwaasheid die in ons allen zit.

Katie: Misschien is het duister wel een van de duizend namen van God of van de Liefde die wij zijn.

Hans: Misschien zijn God en de Liefde wel een van de duizend namen voor de duisternis waarin wij verkeren.

Katie: Durf jij de duisternis volledig te vertrouwen?

Hans: Dat maakt geen donder uit.

Katie: Waarom niet?

Hans: Duister is duister, of je het vertrouwt of niet.

Katie: Heb jij angst voor beslissingen?

Hans: Dat maakt geen donder uit.

Katie: Waarom niet?

Hans: Duister is duister, of je bang bent of niet.

Katie: Is jouw geest helder?

Hans: Dat maakt geen donder uit.

Katie: Waarom niet?

Hans: Duister is duister, of je helder bent of niet.

Katie: Misschien hebben we het toch niet over hetzelfde.

Hans: Dat maakt geen donder uit.

Katie: Duister is duister.

Hans: Hoe je het ook noemt.

203. Grijpen naar het onbegrijpelijke

"You have to take risks. We will only understand the miracle of life fully when we allow the unexpected to happen."

(Byron Katie)

Katie: We begrijpen het wonder van het leven pas echt als we het onverwachte laten gebeuren.

Hans: Dat gebeurt toch wel.

Katie: Toegegeven.

Hans: Het zou eerder een wonder zijn als het we het onverwachte konden tegenhouden.

Katie: Mij is het eerlijk gezegd nooit gelukt.

Hans: Wat valt er trouwens te begrijpen aan een wonder?

Katie: Begrijpen hoe wonderlijk het leven is, bedoel ik.

Hans: Begrijpen dat je er niets van begrijpt, bedoel je.

Katie: Oké, we begrijpen pas echt dat we niets begrijpen als we het onverwachte laten gebeuren.

Hans: Wat is het onverwachte anders dan het onbegrijpelijke?

Katie: Oké, we begrijpen pas echt dat we niets begrijpen als we het onbegrijpelijke laten gebeuren.

Hans: Het onbegrijpelijke gebeurt toch wel, of je het laat gebeuren of niet.

Katie: Oké, we begrijpen pas echt dat we niets begrijpen als het onbegrijpelijke plaatsgrijpt.

Hans: Nee maar.

Caesar met zijn duim omhoog waar de bliksem inslaat.
^ Het onverwachte laten gebeuren.

204. Het echte leven is echt geen leven

"If you are mentally somewhere else you miss real life."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Als je ergens anders bent met je gedachten mis je het echte leven.

Hans: Als je hier blijft met je gedachten mis je het echte leven.

Omkering 2

Katie: Als je ergens anders bent met je gedachten mis je het echte leven.

Hans: Als je ergens anders bent met je lichaam mis je het echte leven.

Omkering 3

Katie: Als je ergens anders bent met je gedachten mis je het echte leven.

Hans: Ergens anders zijn met je gedachten maakt deel uit van het echte leven.

Omkering 4

Katie: Als je ergens anders bent met je gedachten mis je het echte leven.

Hans: Met ijdele gedachten over het echte leven mis je het echte leven.

Omkering 5

Katie: Als je ergens anders bent met je gedachten mis je het echte leven.

Hans: Waar je ook bent, daar is het echte leven.

Omkering 6

Katie: Als je ergens anders bent met je gedachten mis je het echte leven.

Hans: Ook het onechte leven is het echte leven.

Omkering 7

Katie: Als je ergens anders bent met je gedachten mis je het echte leven.

Hans: Het echte leven is echt geen leven.

205. Twee ongelukken bij een geluk

"Als je niet oordeelt kun je niet falen."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Als je niet oordeelt kun je niet falen.

Hans: Als je niet oordeelt kun je ook niet slagen.

Omkering 2

Katie: Als je niet oordeelt kun je niet falen.

Hans: Dan kun je falen in het niet-oordelen.

206. Slagen om de arm en in de lucht

"Als je niet oordeelt kun je niet falen."

(Byron Katie)

Katie: Als je niet oordeelt kun je niet falen.

Hans: Maar hoe voorkom je dat je oordeelt?

Katie: Daar vraag je me wat.

Hans: Als je niet weet kun je niet oordelen.

Katie: Dat zeg je zo wat.

Hans: Maar hoe voorkom je dat je weet?

Katie: Als ik dat eens wist.

Hans: Dat voorkom je niet.

Katie: Bedoel je dat jij toch iets weet?

Hans: Ja maar nee.

Katie: Ja, weet je nou iets of niets?

Hans: Ik weet zonder weten.

Katie: Wat als je weet zonder weten?

Hans: Dan oordeel je zonder oordelen.

Caesar met 2 duimen, waarvan de ene naar boven wijst en de andere naar beneden.
^ Dan oordeel je zonder oordelen.

Katie: Ja, oordeel je nou wel of niet?

Hans: Dan hou je altijd een slag om de arm.

Katie: Kun je dan nog falen?

Hans: Dan faal je zonder falen.

Katie: Kun je dan nog slagen?

Hans: Dan slaag je zonder slagen.

Katie: Wat is slagen zonder slagen?

Hans: Slagen in de lucht.

207. Het Halve Werk laat je in de waan

"Het Werk heeft me van al mijn negatieve gedachten verlost."

(Byron Katie)

Katie: Het Werk heeft me van al mijn negatieve gedachten verlost.

Hans: Nu je positieve gedachten nog.

Katie: En dan?

Hans: Je werkgedachten nog.

Katie: En dan?

Hans: Terug naar af.

208. Een open geest is een troebele geest

"Het Werk leidt tot volmaakte helderheid."

(Byron Katie)

Katie: Het Werk leidt tot volmaakte helderheid.

Hans: Het Halve Werk misschien.

Katie: En het Hele Werk?

Hans: Dat leidt tot volmaakte troebelheid.

Katie: Wat moet ik me daarbij voorstellen?

Hans: Meerduidigheid. Meerwaardigheid. Tegenstrijdigheid. Complexiteit.

Katie: Dat je het niet meer weet.

Hans: Maar dan ook helemaal niet meer.

Katie: Is dat iets goeds of iets slechts?

Hans: Nu heb je het weer over Het Halve Werk.

Caesar met een hand vol duimen die alle kanten op wijzen.
^ Meerduidigheid, meerwaardigheid, tegenstrijdigheid, complexiteit.

209. Waarom ik weer mag vloeken

"Als er geen verzet is, vloeken de kleuren niet meer, klinkt alle muziek mooi en is ieder woord poëzie."

(Byron Katie)

Katie: Als er geen verzet is, vloeken de kleuren niet meer, klinkt alle muziek mooi en is ieder woord poëzie.

Hans: Als er geen verzet is mogen alle kleuren, klanken en woorden weer vloeken.

Overvolle notenbalk.
^ Kakofonie in G groot.

210. De utopie van de halve wereld

"Eenheid, dat is onvoorwaardelijke liefde, gelukzaligheid, God, verlichting, wijsheid en innerlijke vrede."

(Byron Katie)

Katie: Eenheid, dat is onvoorwaardelijke liefde, gelukzaligheid, God, verlichting, wijsheid en innerlijke vrede.

Hans: Klinkt meer als halfheid.

Katie: Pardon?

Hans: Wat jij onder eenheid verstaat is de droom van de halve geest; de utopie van de halve wereld.

Katie: Welke halve wereld?

Hans: De hemel. Nirwana. Het paradijs.

Katie: Wat is daar mis mee?

Hans: Dat is de vraag niet.

Katie: Wat is de vraag wel?

Hans: Waar laten we de andere helft?

Silhouet van een halve wereldbol met op het hoogste punt een wankelend mannetje.
^ De utopie van de halve wereld.

211. Waarom ik Byron Katie de Pink Lady noem

Het Werk van Byron Katie is een methode om je stressvolle gedachten te onderzoeken met vier standaardvragen en zoveel mogelijk omkeringen.

Omdat Het Werk zich alleen bemoeit met gedachten waar je gespannen van wordt, blijven de neutrale en de plezierige gedachten buiten schot. Het Werk is maar Het Halve Werk.

Mocht je er dankzij Het Werk van de Pink Lady ooit in slagen je negatieve gedachten te overwinnen, dan blijven alleen de positieve over en leef je je leven uit in een roze wereld vol roze mensen die, zoals in veel sprookjes en in geen enkele mij persoonlijk bekende werkelijkheid, nog lang en gelukkig leven. Dan ben je een halve geest.

Byron Katie met roze bril.
^ De Pink Lady.

Ik weet niet of het iemand ooit gelukt is om voorgoed zijn ogen te sluiten voor de zwarte kant van het bestaan. In mijn ervaring laat die kant zich wel camoufleren maar niet verbergen; wel bestrijden maar niet verdelgen.

Hoe vaak je hem ook afhakt, hij blijft de kop opsteken. Tot je eindelijk doorhebt dat je ermee moet leren leven. Dan hou je op met hakken en leg je het bijltje erbij neer.

Of zoals Shakespeare het zou zeggen: tot je eindelijk doorhebt dat roze en zwart helemaal niet bestaan, behalve in je geest.

Of zoals een non-dualist het zou zeggen: tot je eindelijk doorhebt dat roze en zwart de keerzijden van dezelfde munt zijn.

Of zoals een boeddhist het zou zeggen: tot je eindelijk doorhebt dat roze en zwart afhankelijk ontstaan en bestaan.

Of zoals een agnost het zou zeggen: tot je eindelijk doorhebt dat je roze en zwart niet uit elkaar kunt houden.

212. Van halfmensen en halfmeesters

Een half mens of halfmens is iemand die alleen nog maar positieve gedachten en gevoelens heeft en alleen nog maar positieve dingen doet. Halfmensen zien de mens en dus zichzelf als in wezen liefdevol, goed, eerlijk, open en onschuldig.

De geest van de halve mens is een halve geest of halfgeest.

De halve wereld of halfwereld is de wereld gezien door de ogen van de halfmens.

De halve waarheid of het halve verhaal is de geruststellende, troostrijke, blijde boodschap van een halfmens over de halfmens in zijn halfwereld.

Een halfleraar of halfmeester is iemand die maar de halve waarheid, het halve verhaal vertelt.

Het halve werk is het onderzoeken van je negatieve gedachten om je er voor altijd van te bevrijden en een happy halfmens te worden.

Een halve gare is iemand die meent een halfmens te zijn, te kunnen worden of voor zich te hebben.

Silhouet van een half figuur.
^ Een halfmens is iemand die alleen nog maar positieve gedachten en gevoelens heeft en alleen nog maar positieve dingen doet.

213. Van hele mensen en heelmeesters

Tegenover de halve mens met zijn halve geest in zijn halve wereld staat de hele mens met zijn hele geest in de hele wereld die nergens voor of tegenover staat.

De hele mens is de mens met alles erop en eraan, in heel zijn ambiguïteit, tegenstrijdigheid en onbegrijpelijkheid.

De hele mens is de geest met alles erop en eraan, in heel zijn ambiguïteit, tegenstrijdigheid en onbegrijpelijkheid.

De hele wereld is de wereld met alles erop en eraan, in heel zijn ambiguïteit, tegenstrijdigheid en onbegrijpelijkheid.

De hele waarheid of het hele verhaal is de boodschap van de hele mens over de hele mens in de hele wereld.

Het hele werk is het onderzoeken van de houdbaarheid van je hele gedachteleven over de hele mens in de hele wereld.

Helen is onder ogen zien dat je op dit moment geen halfmens bent maar een heel, dat je dat altijd geweest bent en wel altijd zal blijven, wat je ook probeert.

Een heelmeester is iemand die heelt wat nooit stuk was door het hele verhaal over de hele wereld te vertellen.

Silhouet van een kop met hoorntjes en halo.
^ De hele mens met alles erop en eraan, in heel zijn ambiguïteit, tegenstrijdigheid en onbegrijpelijkheid.

Dit was het andere halve verhaal over de hele wereld.

Geloofde je het?

214. Van halfliefde en halftrouw

Hierboven definieerde ik een halfmens als iemand die alleen nog maar positieve gedachten en gevoelens heeft en alleen nog maar positieve dingen doet. Voor zover ik weet bestaan halfmensen in deze zin helemaal niet, ik moet de eerste tenminste nog tegenkomen. Je hebt dus niets aan zo'n woord.

Een bruikbaarder definitie van halfmens is iemand die alleen nog maar positieve gedachten en gevoelens wil hebben en alleen nog maar positieve dingen wil doen. Halfmensen in deze zin heb je overal, het zou bijna een definitie van de mens kunnen zijn, of minstens van de halve mensheid.

Halfmensen pik je er zo uit. Ze zijn als de dood voor zichzelf en besteden hun halve leven en hun halve inkomen aan boeken, opleidingen, trainingen, therapieën, retraites, meditaties en oefeningen om zichzelf te verbeteren, positiever in het leven te staan, gelukkiger, vriendelijker, liefdevoller te worden, of te leren doen alsof – ik weet niet wat erger is.

Een halfrelatie is een halfliefde tussen halfmensen die elkaar alleen hun roze kant willen laten zien en alleen elkaars roze kant willen zien. De zwarte kant houden ze angstvallig verborgen.

Halfgeliefden vertrouwen elkaar maar half en zijn elkaar maar halftrouw: ze stellen halve vragen, geven halve antwoorden en leiden een halfplezierig halfleven vol hele en halfgeheimen.

Mannetje en vrouwtje hand in hand, de naar elkaar toegewende zijden roze en voorzien van een half vijgenblad, de andere zijden zwart.
^ De zwarte kant houden ze angstvallig verborgen.

215. Punten zijn geen vraagtekens

"When inquiry is alive inside you, every thought you think ends with a question mark, not a period. And that is the end of suffering."

(Byron Katie)

Katie: Als Het Onderzoek in je leeft eindigt iedere gedachte met een vraagteken, niet met een punt. Dat is het einde van het lijden.

Hans: Dat waren twee punten.

Katie: Flauw.

Hans: Dat was de derde.

Katie: Dat was jouw tweede.

Hans: Hoeveel antwoorden op de vier vragen eindigen met een vraagteken? Hoeveel omkeringen eindigen met een vraagteken? Hoeveel Katieïsmen eindigen met een vraagteken?

Katie: ...

Hans: Dat was een beletselteken.

Droste-effect van een vraagteken waarvan de punt weer een vraagteken bevat et cetera.
^ Punten zijn geen vraagtekens maar vraagtekens hebben wel een punt.

216. Gedachteloosheid voor beginners

"I haven't had a single thought for 26 years."

(Byron Katie)

De uitzondering

Katie: Ik heb de afgelopen 26 jaar geen enkele gedachte gehad.

Hans: Behalve deze zeker.

De regel

Katie: Ik heb de afgelopen 26 jaar geen enkele gedachte gehad.

Hans: In elk geval geen nieuwe.

217. De vreemde vrede van volkomen verwarring

"I haven't had a single thought for 26 years. I have only understanding. It's somewhat complicated to understand that. I've hardly ever spoken about it. You're in a state of total peace of mind. A kind of nirvana."

(Byron Katie)

Katie: Ik heb de afgelopen 26 jaar geen enkele gedachte gehad.

Hans: Ik heb de afgelopen 62 jaar ontelbare gedachten gehad.

Katie: Ik begrijp alleen nog maar.

Hans: Ik begrijp allang niet meer.

Katie: Het is een beetje moeilijk uit te leggen.

Hans: Het is een beetje moeilijk uit te leggen.

Katie: Je verkeert in een toestand van volkomen vrede.

Hans: Je verkeert in een toestand van volkomen verwarring.

Katie: Een soort nirwana.

Hans: Een soort niet-weten.

218. Byron Katie, Mastermind

Vier vragen die je even veranderen.

Byron Katie presenteert Het Werk als een open gedachte-onderzoek, maar is het dat ook?

Mij doet het eerder denken aan een mindgame, met Byron Katie als Mastermind en stralend middelpunt. De zetten zijn voorgeschreven, de afloop staat vast.

Het Werk is net boter, kaas en eieren: als je het trucje doorhebt is er geen kunst aan.

Het Werk is net een toneelstukje: als je je aan je rol houdt ga je onder applaus af.

Hieronder een voorbeeldgesprek tussen Hans en Katie (echte namen bekend bij de redactie).

Hans: Mijn vrouw moet verdomme eens ophouden met enzovoort.

Katie: Is dat waar?

Hans: Goeie vraag zeg, daar had ik nog helemaal niet bij stilgestaan.

Katie: Kun je dat wel weten?

Hans: Nou je het zegt, eigenlijk niet, jeetje.

Katie: Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Hans: Dan word ik ontzettend gespannen, goh, zou het daardoor komen?

Katie: Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Hans: Liefdevol, vriendelijk, vredig en gelukkig, was het toch?

Katie: Keer het om.

Hans: Wát? O, dat. Nou, mijn vrouw hoeft van jou helemaal niet op te houden met enzovoort.

Katie: Is dat waar?

Hans: Dat zei je toch, ik bedoel, dat zeg ik toch?

Katie: Nog meer omkeringen?

Hans: Goed dat je het vraagt, ik moet zelf eens ophouden met enzovoort.

Katie: Is dat waar?

Hans: Wat ben ik, een hypocriet?

Je ziet, zo moeilijk is het niet, als je maar onthoudt dat de vragen antwoorden zijn, de antwoorden omkeringen en de omkeringen onomkeerbaar.

Toitoitoi!

219. Waarom zoveel mensen zich als leraar of leerling gedragen

"When you act like a teacher, it's usually because you're afraid to be the student."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Als je je gedraagt als een leraar is dat gewoonlijk omdat je bang bent om een leerling te zijn.

Hans: Als je je gedraagt als een leerling is dat gewoonlijk omdat je bang bent om een leraar te zijn.

Omkering 2

Katie: Als je je gedraagt als een leraar is dat gewoonlijk omdat je bang bent om een leerling te zijn.

Hans: Als je je gedraagt als een leraar of leerling is dat gewoonlijk omdat je bang bent om jezelf te zijn.

Omkering 3

Katie: Als je je gedraagt als een leraar is dat gewoonlijk omdat je bang bent om een leerling te zijn.

Hans: Als je je gedraagt als een leraar of leerling is dat gewoonlijk omdat je bang bent om bang te zijn.

Omkering 4

Katie: Als je je gedraagt als een leraar is dat gewoonlijk omdat je bang bent om een leerling te zijn.

Hans: Als je je gedraagt als een leraar of leerling is dat gewoonlijk omdat je bang bent.

Omkering 5

Katie: Als je je gedraagt als een leraar is dat gewoonlijk omdat je bang bent om een leerling te zijn.

Hans: Als je je gedraagt is dat gewoonlijk omdat je bang bent.

Omkering 6

Katie: Als je je gedraagt als een leraar is dat gewoonlijk omdat je bang bent om een leerling te zijn.

Hans: Als je bang bent is dat gewoonlijk omdat je je gedraagt.

Omkering 7

Katie: Als je je gedraagt als een leraar is dat gewoonlijk omdat je bang bent om een leerling te zijn.

Hans: Als je je gedraagt als een mens is dat gewoonlijk omdat je niet meer bang bent om bang te zijn.

Omkering 8

Katie: Als je je gedraagt als een leraar is dat gewoonlijk omdat je bang bent om een leerling te zijn.

Hans: Keer het om.

Katie: Als ik me gedraag als een leraar is dat gewoonlijk omdat ik bang ben om een leerling te zijn.

Hans: Dan is het waar voor jou.

Katie: Gedraag jij je gewoonlijk als een leraar of als een leerling?

Hans: Nee hoor, ik ben gewoon bang.

220. Waarom ik me niet met mezelf bemoei

"To think that I know what's best for anyone else is to be out of my business. Even in the name of love it is pure arrogance and the result is tension, anxiety, and fear. Do I know what's right for me? That is my only business. Let me work with that before I try to solve problems for you."

(Byron Katie)

Katie: Denken dat ik weet wat het beste is voor iemand anders, al is het uit liefde, getuigt van hoogmoed en leidt tot spanning, bezorgdheid en angst. Wat is het beste voor mij? Dat is het enige wat me aangaat. Laat ik daarmee beginnen voor ik jouw problemen ga oplossen.

Hans: Denken dat ik weet wat het beste is voor mezelf, getuigt van hoogmoed en leidt tot spanning, bezorgdheid en angst.

Katie: Als jij al niet weet wat het beste is voor jezelf, wie dan wel?

Hans: Denken dat iemand anders weet wat het beste is voor mij, leidt tot spanning, bezorgdheid en angst.

Katie: Daarom onderwijs ik dat niemand beter weet dan jij wat het beste is voor jou.

Hans: Is dat waar? Kun je dat wel weten? Wat gebeurt er als je dat gelooft. Wie zou je zijn zonder die gedachte? Keer het om.

Katie: Dus jij denkt dat niemand weet wat het beste is voor jou, jij ook niet?

Hans: Denken dat niemand weet wat het beste voor je is, jij ook niet, leidt tot spanning, bezorgdheid en angst.

Katie: Wat moet je dan?

Hans: Denken dat je wat moet, leidt tot spanning, bezorgdheid en angst.

Katie: Ik geef het op.

Hans: Tja, waar bemoei je je ook mee.

221. Denken begrijpen is zien dat het denkt te begrijpen

"To understand your own thinking is to understand all thinking."

(Byron Katie)

Omkering 1

Katie: Je eigen denken begrijpen is elk denken begrijpen.

Hans: Je eigen denken begrijpen is zien dat het elk denken denkt te begrijpen.

Omkering 2

Katie: Je eigen denken begrijpen is elk denken begrijpen.

Hans: Je eigen denken begrijpen is zien dat het zichzelf denkt te begrijpen.

Omkering 3

Katie: Je eigen denken begrijpen is elk denken begrijpen.

Hans: Denken elk denken denken te begrijpen is je eigen denken niet begrijpen.

Omkering 4

Katie: Je eigen denken begrijpen is elk denken begrijpen.

Hans: Denken te begrijpen is je denken niet begrijpen.

Omkering 5

Katie: Je eigen denken begrijpen is elk denken begrijpen.

Hans: Denken begrijpen is zien dat het moet grijpen.

Omkering 6

Katie: Je eigen denken begrijpen is elk denken begrijpen.

Hans: Denken begrijpen is grijpen.

222. Zien is doorzien

"To understand your own thinking is to understand all thinking."

(Byron Katie)

Katie: Je eigen denken begrijpen is al het denken begrijpen.

Hans: Je eigen denken begrijpen is je eigen denken doorzien.

Katie: En wat is je eigen denken doorzien?

Hans: Je eigen denken doorzien is al het denken doorzien.

Katie: Dus je eigen denken begrijpen is al het denken doorzien?

Hans: Al het denken doorzien is zelfs dit denken doorzien.

Katie: Maar wat heb je dan begrepen?

Hans: Dat heb je goed gezien.

223. Het Werk als fase van Het Spel

Katie: Wat is Het Werk volgens jou?

Hans: Een fase van Het Spel.

Katie: Welke fasen kent Het Spel?

Hans: Eerst spelen je gedachten met jou.

Katie: Hoe komt dat?

Hans: Doordat je ze onvoorwaardelijk gelooft.

Katie: En dan?

Hans: Speel jij met je gedachten.

Katie: Hoe komt dat?

Hans: Doordat je onvoorwaardelijk in Het Werk gelooft.

Katie: En dan?

Hans: Is er alleen nog Het Spel.

Katie: Houdt Het Spel ooit op?

Hans: Het ligt eraan in welke fase je zit.

Katie: In de fase waarin ik nu zit.

Hans: Nooit.

Katie: En in de fase waarin jij nu zit?

Hans: Welk Spel?

Silhouet van twee rennende figuurtjes die elkaar achternazitten. De voorste duikelt over de rand van een afgrond en verliest zijn hoofd.
^ Het Spel.

224. Het Werk als wolk aan het zwerk

Katie: Wat is volgens jou de essentie van Het Werk?

Hans: De gedachte dat je je gedachten onderzoekt.

Katie: Waarom noem je het een gedachte?

Hans: Zodat je hem zult onderzoeken.

Katie: Denk jij soms dat Het Werk een illusie is?

Hans: Dat zou gewoon de volgende gedachte zijn.

Katie: Denk jij soms dat alles een illusie is?

Hans: Dat zou gewoon de volgende gedachte zijn.

Katie: Wat denk je dan wel?

Hans: Dat zou gewoon de volgende gedachte zijn.

Katie: Wat is volgens jou de essentie van Het Werk?

Hans: Dat is volgens mij de essentie van Het Werk.

Katie: Wat weet jij nou helemaal van Het Werk.

Hans: Noem het dan maar weer niet-weten.

Droste-effect van gedachtewolkjes in gedachtewolkjes.
^ De gedachte dat je je gedachten onderzoekt.

225. De laatste voorstelling van je verbeelding

"Everyone in your life is a figment of your imagination – even you."

(Byron Katie)

Katie: Iedereen in je leven is een voorstelling van je verbeelding – zelfs jij.

Hans: En je verbeelding?

Katie: Wat is daarmee?

Hans: Is die ook een voorstelling van je verbeelding?

Katie: Hihi.

Hans: En de voorstelling dat alles en iedereen in je leven een voorstelling van je verbeelding is?

Katie: Hè?

Hans: Haha.

Katie: Wou jij beweren dat iedereen in je leven een voorstelling van je verbeelding is, maar je verbeelding net zo goed, en de voorstelling dat alles en iedereen in je leven een voorstelling van je verbeelding is, ook?

Hans: Tenzij dat ook verbeelding is.

Katie: ...

Hans: Piep, kraak.

Katie: In dat geval zou iedereen in je leven, en je verbeelding zelf, en de voorstelling dat alles en iedereen in je leven een voorstelling van je verbeelding is, toch geen voorstelling van je verbeelding zijn!

Hans: Tenzij dat ook verbeelding is.

Katie: In dat geval... in dat geval...

Hans: Hihi.

226. Hoe de zachtmoedigen de aarde beërven

"I am completely available because I am not busy dictating how the world should be."

(Byron Katie)

Katie: Ik ben volledig beschikbaar omdat ik niet de hele dag mijn wil hoef op te leggen aan de wereld.

Hans: Jij wil toch dat iedereen gelukkig is?

Katie: Dat wel.

Hans: Jij wil toch vrede op aarde?

Katie: Dat wel.

Hans: Jij wil toch dat de Realiteit zegeviert?

Katie: Dat wel.

Hans: Jij wil toch dat de hele wereld aan Het Werk gaat?

Katie: Dat wel.

Hans: Jij komt toch nergens anders aan toe?

Katie: Dat niet.

Hans: Nou dan.

Beeldhouwer met een vredesduif als hoofd die staat te beitelen in het hoofd van zijn evenbeeld.
^ De eeuwige strijd voor de eeuwige vrede.

227. Eeuwig Werken aan Eeuwige Vrijheid

"Het is uiteindelijk niet wat er gebeurt dat ons gevangen houdt, maar onze beleving ervan."

(Byron Katie)

Katie: Het is uiteindelijk niet wat er gebeurt dat ons gevangen houdt, maar onze beleving ervan.

Hans: In jouw beleving.

Katie: En in jouw beleving?

Hans: Zit jij gevangen in de gedachte dat het uiteindelijk niet is wat er gebeurt dat ons gevangen houdt maar onze beleving ervan.

Katie: Ik?

Hans: Jij en alle volgelingen aan je voeten, eeuwig werkend aan hun eeuwige vrijheid.

Katie: Dat is jouw beleving.

Hans: Dromend dat beleving gebeurtenis wordt.

Droste-effect van een figuur met een kogel aan zijn enkel die weer het hoofd vormt van net zo'n figuur.
^ Jij en alle volgelingen aan je voeten, eeuwig werkend aan eeuwige vrijheid.

228. Niet-weten is een stille vriend

Katie: Wat vind jij van Het Werk?

Hans: Arbeit macht frei.

Katie: Jij gelooft er niet in.

Hans: Keer het om.

Katie: Ik geloof er niet in.

Hans: Is dat waar?

Katie: Radicaal niet-weten spreekt me anders ook niet aan.

Hans: Mij ook niet.

Katie: Radicaal niet-weten spreekt jou ook niet aan?

Hans: Radicaal niet-weten spreekt niemand aan.

Katie: Waarom niet?

Hans: Omdat het niets te zeggen heeft.

229. Beter ten hele gedwaald dan ten halve gekeerd

"Wie Het Werk afwijst verwerpt zichzelf."

(Byron Katie)

Katie: Wie Het Werk afwijst verwerpt zichzelf.

Hans: Een goed begin is het halve werk.

Katie: Wie zichzelf verwerpt, verliest de liefde.

Hans: Beter ten hele gedwaald dan ten halve gekeerd.

Katie: Wie de liefde verliest raakt alles kwijt.

Hans: Eind goed al goed.

Iemand van wie het bovenlijf achterstevoren op het onderlijf staat.
^ Beter ten hele gedwaald dan ten halve gekeerd.

230. Werken aan Werkeloosheid

"Just let it be. You may as well; it is. Everything moves in and out at its own time. You have no control. You never did, you never will."

(Byron Katie)

Katie: Laat toch gaan. Waarom niet, het is zoals het is. Alles komt en gaat op zijn eigen tijd. Niets heb je onder controle. Vroeger niet, nu niet en nooit niet.

Hans: Heb je het nu over Het Werk?

Katie: Verdraaid.

Hans: Het zijn je eigen woorden.

Katie: Als we werkelijk niets onder controle hebben kan ik wel ophouden.

Hans: Als we werkelijk niets onder controle hebben kun je ook niet ophouden.

Katie: Verdraaid.

Hans: Tot je er vanzelf mee stopt.

Katie: En dan zou ik er niet meer mee door kunnen gaan.

Hans: Tot je er vanzelf weer mee begint.

Katie: En dan zou ik dat weer niet kunnen tegenhouden.

Hans: De vraag is nu of we werkelijk niets onder controle hebben.

Katie: En dan zeg jij...

Hans: Is dat waar? Kun je dat wel weten? Wat gebeurt er als je het gelooft? Wie zou je zijn zonder die gedachte? Keer het om.

Katie: Verdraaid.

Boer met klompen zittend in de lucht met een loos stuur in zijn handen.
^ De vraag is nu of we werkelijk niets onder controle hebben.

231. Het Halve Werk is dubbel werk

Halve heelmeesters maken stinkende wonden.

Katie: Wat is Het Werk volgens jou?

Hans: Iets wat je later weer ongedaan moet maken.

Sloopbal aan een ketting onderweg naar het hangende hoofd van een figuur.
^ Iets wat je later weer ongedaan moet maken.

232. Welkom in het wijsdom

"Everyone has equal wisdom. It is absolutely equally distributed. No one is wiser than anyone else."

(Byron Katie)

Katie: Iedereen is even wijs. Wijsheid is volstrekt gelijk verdeeld. Niemand is wijzer dan iemand anders.

Hans: Iedereen is even dwaas. Dwaasheid is volstrekt gelijk verdeeld. Niemand is minder dwaas dan iemand anders.

233. Waar niet-weten woont

"The mind usually says 'I know, I know, I know', but the don't-know mind is where wisdom lives."

(Byron Katie)

Katie: De geest zegt gewoonlijk 'Weet ik, weet ik, weet ik', maar de weetnietgeest is waar wijsheid woont.

Hans: De geest denkt te weten waar wijsheid woont, maar de weetnietgeest zegt gewoon 'Weet ik niet, weet ik niet, weet ik niet'.

234. Katieïsme als religie

"My mother became a believer, and then I became a believer. But when I was 43 years old, I began to think for myself, somehow, by fluke and by grace. And I thought, 'Oh, my. I was so mistaken. The world isn't what I believed it to be. I am not what I believed me to be, and neither is anyone.'"

(Byron Katie)

Katie: Mijn moeder werd een gelovige en ik werd een gelovige. Maar toen ik 43 was begon ik op een of andere manier voor mezelf te denken, door toeval, door genade. En ik dacht, o jee, wat had ik het mis. De wereld is niet wat ik geloofde dat hij was. Ik ben niet wie ik geloofde te zijn, niemand is dat.

Hans: Nu ben je 78 en geloof je heilig dat je liefde bent, dat de werkelijkheid volmaakt is en dat problemen er zijn voor onze realisatie.

Katie: Ik bén liefde, de werkelijkheid ís volmaakt en problemen zíjn er voor onze realisatie.

Hans: Je hebt een compleet geloof opgetuigd, katieïsme. Met ongecertificeerde dogma's die je naar jezelf hebt vernoemd en gecertificeerde volgelingen die je facilitators hebt gedoopt.

Katie: Katieïsme, zoals jij het noemt, is geen geloof, het is de simpele waarheid over de realiteit waarin nog geen stofje verkeerd ligt. Het Werk is een zegen voor de mensheid.

Hans: Stel je voor dat je ineens, na 35 jaar, opnieuw voor jezelf gaat denken, door toeval, door genade, en nogmaals moet concluderen, o jee, wat had ik het mis, de wereld is niet wat ik geloofde dat hij was, ik ben niet wie ik geloofde te zijn, niemand is dat.

Katie: Ik zou niet weten waardoor.

Hans: Wat dacht je van het hele werk?

Silhouet van Byron Katie met een hartvormige halo.
^ En geloof je heilig dat je liefde bent, dat de werkelijkheid volmaakt is en dat problemen er zijn voor onze realisatie.

235. Een trap tegen het AchterWerk

Katie: Waarom ga jij zo respectloos om met Het Werk?

Hans: Omdat Het Werk dat van mij vraagt.

Katie: Waarom ga je zo respectloos om met mij?

Hans: Omdat jij jezelf niets meer vraagt.

Ronde billen met een schep erin.
^ AchterWerk.

236. Waarom Byron Katie ongenaakbaar is

"The world is nothing but my perception of it. I see only through myself. I hear only through the filter of my story."

(Byron Katie)

Katie: De wereld is niets dan mijn waarneming ervan.

Hans: Blij dat je het zelf zegt.

Katie: Ik zie alles via mij.

Hans: Ja, Katie ziet overal Katies die overal zien wat Katie ziet.

Katie: Ik hoor alleen wat het filter van mijn verhaal doorlaat.

Hans: Ja, Katie hoort overal Katies die overal horen wat Katie hoort.

Katie: De wereld is niets dan mijn waarneming ervan.

Hans: Nou, dan kunnen we wel ophouden.

Droste-effect van een silhouet het profiel van Byron Katie die met haar ogen een profiel van Byron Katie projecteert enzovoort.
^ De wereld is niets dan mijn waarneming ervan.

237. OverWerk

Hiermee is alles gezegd wat ik over Byron Katie wilde zeggen, als ik al iets gezegd heb. Samengevat in termen van Het Werk zelf:

Omkering 1

Wie meent dat hem aan het eind van Het Werk, heel of half, het paradijs wacht – niets dan vrede, vreugde, dankbaarheid, wijsheid, onbevreesdheid, overgave, verlichting, vriendelijkheid, universele liefde en onbegrensd mededogen – veronderstelt een individu, een wereld, een vrije wil, een doel en een weg.

Bestaan die wel?

Kun je dat weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

Januskop van Katie en Hans ondersteboven met hangend haar.

Omkering 2

Wie meent dat het individu, de wereld, de vrije wil, het doel en de weg illusoir zijn, kan alleen maar concluderen dat Het Werk ook een illusie is.

Is het dat wel?

Kun je dat weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

Januskop van Katie en Hans met rechtopstaand haar.

Omkering 3

Wie niets meent over het individu, de wereld, de vrije wil, het doel, de weg en Het Werk, heeft een lege leer.

Bestaat die wel?

Kun je dat weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

Gespiegeld negatief van januskop van Katie en Hans met hangend haar.

238. Katie's canon – vaarwel in veertig saluutschoten

40 Katieïsmen om te onderzoeken. Zijn ze waar? Kun je dat wel weten? Wat gebeurt er als je ze gelooft? Wie zou je zijn zonder die gedachten? Keer ze om.

Hieronder een selectie van veertig gevleugelde woorden van Byron Katie waarmee je zelf aan Het Werk kunt gaan. Aan elk ervan heb ik in dit boek minstens één dialoog gewijd. Een officiële canon is het niet maar ze zijn wel representatief.

Als jouw favoriete Katieïsmen er niet bij staan kun je ze toevoegen. Ook troetelgedachten van eigen makelij mogen erbij. Hoe liever hoe beter. Kill your darlings.

Duel met pistolen tussen silhouetten van een man en een vrouw.
^ Kill your darlings.

Toegegeven, je lievelingen doden is opnieuw half werk. Maar nu de andere helft. Je betere helft.

1

"Je gelooft wat je denkt of je onderzoekt het. Er is geen andere keus."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

2

"Het ergste wat je kan overkomen is een niet onderzochte gedachte."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

3

"Je kunt je gedachten niet uitzetten maar je kunt ze wel onderzoeken."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

4

"Als je je gedachten niet langer gelooft verlies je nooit meer je kalmte."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

5

"Mijn geluk is niet afhankelijk van andermans geluk."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

6

"Als je strijdt met de realiteit zul je verliezen."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

7

"Alles wat er gebeurt is de wil van God. Als je dat beseft ben je binnen."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

8

"Als ik boom zeg wend ik me af van de realiteit."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

9

"Liefde is wat wij zijn zonder verhaal."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

10

"De lakmoesproef voor zelfrealisatie is een constante staat van dankbaarheid."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

11

"Wij lijden aan onze opvattingen over het leven, nooit aan het leven zelf."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

12

"De realiteit is altijd vriendelijker dan je gedachten erover."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

13

"Het laatste verhaal – God is alles, God is goed."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

14

"Hoe helderder de geest wordt hoe meer hij een vriendelijk universum projecteert."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

15

"De hele wereld is mijn eigen verhaal, teruggekaatst op het scherm van mijn waarneming."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

16

"Wij zijn nooit echt de baas. Dat denken we alleen maar als alles meezit."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

17

"De wereld waarin je leeft is voor honderd procent je eigen verantwoordelijkheid."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

18

"Vrijheid is nooit een moment van angst, woede of verdriet meemaken."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

19

"Uiteindelijk ben ik alles wat ik kan weten."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

20

"De enige met wie je ooit te maken hebt ben je zelf."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

21

"Alle problemen hebben maar één doel, jouw zelfrealisatie."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

22

"Als je je gedachten niet gelooft ben je alles."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

23

"Er zal pas vrede zijn, in onszelf, in onze families en in de wereld, als we onze gedachten niet meer geloven."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

24

"Alles gebeurt voor jou, niet met jou."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

25

"Alles komt precies op tijd."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

26

"Je krijgt nooit meer pijn dan je aankan."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

27

"De ultieme – en eigenlijk de enige – relatie die je hebt is de relatie met je eigen gedachten."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

28

"Omdat het verleden niet echt is en de toekomst ook niet, gaan al je gedachten nergens over."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

29

"We zeggen tegen anderen alleen wat we zelf willen horen."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

30

"Liefde omarmt alles."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

31

"Het is ondenkbaar dat een heldere geest een ongelukkig leven kan leiden."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

32

"Trauma is niets anders dan vastzitten in wat je gelooft."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

33

"Eet-, drink- en depressiestoornissen zijn eigenlijk denkstoornissen."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

34

"Angst is altijd het resultaat van een niet onderzocht verleden voorgesteld als toekomst."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

35

"Angst heeft maar twee oorzaken, de gedachte te verliezen wat je hebt en de gedachte niet te krijgen wat je wilt."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

36

"Als je ergens anders bent met je gedachten mis je het echte leven."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

37

"Je eigen denken begrijpen is alle denken begrijpen."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

38

"Iedereen in je leven is een voorstelling van je verbeelding – zelfs jij."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

39

"De wereld is niets dan mijn waarneming ervan."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

40

"Het is uiteindelijk niet wat er gebeurt dat ons gevangen houdt, maar onze beleving ervan."

Is dat waar?

Kun je dat wel weten?

Wat gebeurt er als je dat gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte?

Keer het om.

Mannetje met vergrootglas dat kleinere versie van zichzelf bekijkt.
^ Het onderzoek onderzocht.

239. Niet-weten is een lege leer, Byron Katie is een solipsist

Het Werk van Byron Katie, dat is Het Halve Werk.

Het Halve Werk, dat is herprogrammeren.

Niet-weten, dat is het hele werk.

Het hele werk, dat is deprogrammeren.

In dit boek heb ik over de rug van Byron Katie laten zien wat niet-weten inhoudt:

Helemaal niets.

Niet-weten is de lege leer.

De lege leer is de simpelste vorm van spiritualiteit die ik ken, en de mooiste.

Niet-weten is verenigbaar met Het Werk als methode maar onverenigbaar met het dogmatisch solipsisme van Byron Katie.

Een lege leer is namelijk geen leer maar gewoon leeg.

Je kunt hem weggeven zo vaak je wilt zonder iets kwijt te raken, en daar krijg je nooit genoeg van, ik tenminste niet.

Hier, voor jou, zie maar wat je ermee doet.

Als je er maar geen programma van maakt, afgesproken?

Daar drinken we op:

Halve champagnefles met twee halve glazen.

Proost!

240. Het Katieïsme dat alle Katieïsmen overbodig maakt

"'I don't know' is my favorite position."

(Byron Katie)

Katie: 'Ik weet het niet' is mijn lievelingsplek.

Hans: Kom gerust eens langs.

241. De Lege Wijsheidskaart

Een aandenken voor de dappere lezer die het eind van dit boek heeft gehaald.

Kaart met het logo van de Agnosereeks erop.
^ Hans van Dams Empty Wisdom Card.

Klik of tik erop of knip hem uit je beeldscherm en draag hem altijd bij je.

Je mag de Lege Wijsheidskaart zo vaak raadplegen als je wilt.


Cover van de Linji Lu. Cover van de Poortloze Poort. Cover van het Witboek Taoïsme. Cover van het Witboek Soefisme. Cover van het Witboek Verlichting. Cover van het Witboek Advaita. Cover van het Witboek Levenskunst. Cover van het Witboek Mystiek. Cover van het Witboek Zen. Cover van het Witboek voor Zoekers. Cover van het Witboek Niet-Weten. Cover van Byron Katie voor Workaholics. Cover van het Citatenboek Niet-weten.